Gıdada ihracatın arttığı ve azaldığı sektörler

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Dış Ticaret Verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre 2020 yılının ilk 8 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü 12,77 milyar dolar ihracat, 10,64 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. 01 ile 24 fasılları arasındaki tüm GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili ürünlerin dahil edildiği hesaplamalara göre, Ağustos ayındaki ihracat değeri önceki yılın aynı ayına göre %11,5 oranında artarak 1,4 milyar dolara yükselirken, aylık ithalat %6,4 artışla 0,97 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Genel Ticaret Sistemine (GTS) göre yayınlanan dış ticaret verilerine göre ihracat 2020 yılı ilk 8 ayında önceki yılın aynı dönemine göre %6,4 oranında artarken, ithalat ise %2,3 oranında artış gösterdi. Yılın ilk 6 ayında ithalat önceki yılın aynı dönemine göre %7,6 oranında artış göstermişti. Bu da 2020 yılının ilk yarısına kıyasla ilerleyen dönemde ithalatın azaldığını gösterdi.

Aylık bazda bakıldığında Ağustos ayında ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre %6,4 artışla 0,97 milyar dolar olarak gerçekleşti, aylık ihracat ise %11,5 artarak 1,4 milyar dolara yükseldi. Temmuz ayında ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre %18,9 düşüşle 1,07 milyar dolar, aylık ihracat ise %10,4 artarak 1,62 milyar dolara yükselmişti.

Dış ticaret dengesinde geçen yıla göre önemli artış

2020’nin ilk 8 ayında sektörün dış ticaret dengesi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla %33,1’lik önemli bir artışla 2,13 milyar dolara yükseldi. 2020’nin ilk 7 ayında sektörün dış ticaret dengesi %11,6 artışla 2,11 milyar dolara yükselmişti. Dış ticaret dengesinin geçen yıla oranla önemli oranda yüksek olması olumlu değerlendirildi.

İhracat birim değeri 2020 yılının ilk 8 ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %5,8 artışla 1.027 dolar/ton olarak gerçekleşirken, ithalat birim değeri %1’lik bir artışla 488 dolar/ton olarak gerçekleşti.

Dış ticarette en yüksek hacimli ürünler

2020 yılı ilk 8 ayında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla Fındık İçi, Un ve Makarna olurken bu ürünler toplam ihracatın yaklaşık %14,3’ünü oluşturdu.

En çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla Buğday, Soya Fasulyesi ve Ayçiçeği Yağı oldu. Bu ürünler toplam ithalatın yaklaşık %23,5’ini oluşturdu.

2020 Ağustos ayında en çok ihraç edilen ürünler Buğday Unu, Makarna ve Ayçiçeği yağı olarak sıralanırken, en çok ithal edilen ürünler Buğday, Soya Fasulyesi ve Palm Yağı oldu.

En çok ihracat yapan sektörler

2020 yılı ilk 8 ayındaki dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde Sert Kabuklu Meyveler, Yaş Meyve, Şeker ve Şekerli Mamuller, Bitkisel Yağ ve Kuru Meyve/Sebze Sektörleri en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın %42,2’si bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.

Hayvan Yemi, Bitkisel Yağ, Un, Nişasta ve Kakao-Çikolata sektörleri ise aynı dönemde en çok ithalat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ithalatın %64,6’sı bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Tek başına Hayvan Yemi Sektörü, 2,63 milyar dolarlık hacim ile toplam ithalatın %24,7’sini, yani neredeyse 4’te 1’ini oluşturdu.

İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler

2020 yılı ilk 8 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla arttıran sektörler Sert Kabuklu Meyveler (247 milyon dolar artış) ve Yaş Meyve (238 milyon dolar artış) sektörleri olurken, bunları Bitkisel Yağ (215 milyon dolar), Baklagil (112 milyon dolar) ve Makarna (100 milyon dolar) Sektörleri izledi.

2020 yılında ihracatın en çok gerilediği sektörler ise Un (76 milyon dolar düşüş), Yumurtacılık (51 milyon dolar), Süt ve Süt Ürünleri (46 milyon dolar), Hayvan Yemi (31 milyon dolar) ve Balıkçılık ve Su Ürünleri (27 milyon dolar) sektörleri oldu.

Geçen yılın aynı dönemine göre 2020’nin ilk 8 ayında ithalatı en çok artan sektörler 202 milyon dolar artış ile Bitkisel Yağ, 144 milyon dolar artış ile Baklagil, 92 milyon dolar artışla Makarna sektörleri oldu. Önceki yılın aynı dönemine kıyasla 2020’nin ilk 8 ayında Baklagil Sektörü ithalatı %65,1, Makarna Sektörü ithalatı %50,8 artış gösterdi.

İthalatın en çok düştüğü sektörler Canlı Hayvan Ticareti (184 milyon dolar düşüş), Nişasta Sektörü (106 milyon odolar), Tütün ve Mamülleri (83 milyon dolar), Sebze (64 milyon dolar) ve Hayvan Yemi (47 milyon dolar) sektörleri oldu.

Dış ticarette öne çıkan ülkeler

2020 yılı ilk 8 ayına ait dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde en çok ihracat yaptığımız ilk üç ülke 1.805 milyon dolar ile Irak, 1.033 milyon dolar ile Almanya ve 750 milyon dolar ile Rusya şeklinde sıralandı.

Bu 3 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatımızın %28,1’ini oluşturdu. Ülkelere göre en çok ihraç ettiğimiz ürünler Irak için un, tavuk eti, gofret ve waffle; Almanya için ambalajlı fındık, fındık içi ve kiraz; Rusya içinse şeftali, kiraz ve domates oldu.

Ülke bazında ithalat verileri incelendiğinde, 2020 yılı ilk 8 ayında en fazla ithalat yaptığımız ülkeler 1.946 milyon dolar ile Rusya, 1.079 milyon dolar ile Brezilya ve 639 milyon dolar ile ABD oldu. Yılın ilk 7 ayına ilişkin verilerde Ukrayna en çok ithalat yaptığımız 3. ülkeyken, Ağustos ayına ait verilerin gelmesiyle birlikte 4. sıraya geriledi. Rusya, Brezilya ve ABD’den yapılan ithalat toplam ithalatın %34,4’ünü oluşturdu.

Rusya’dan yapılan ithalatta öne çıkan ürünler buğday, ayçiçeği yağı ve ayçiçeği olurken; Brezilya’dan soya fasulyesi, kahve, tütün; ABD’den yapılan ithalatta ise etilen glikol, DDGS (kurutulmuş damıtık tahıl ve çözünür maddeleri) ve badem içi ürünleri öne çıktı.