Enver Erkan, Tera Yatırım >> ABD’de Eylül ayında manşet TÜFE aylık bazda %0,2 artarken, yıllık bazda %1,4 artış gösterdi. Gıda ve enerji gibi volatil kalemlerin dışarıda bırakıldığı çekirdek enflasyon tarafında ise aylık ve yıllık bazda sırasıyla %0,2 ve %1,7 artış oranları görülüyor. Kullanılmış otomobiller ve kamyonlar endeksi keskin bir şekilde yükselmeye devam etti ve mevsimsellikten arındırılmış tüm kalemler endeksindeki aylık artışın çoğunu oluşturdu. Geleneksel olmayan kalemlerin enflasyona katkısı sürüyor ve tam anlamıyla Fed’in istediği enflasyon zemininin oluşmadığını görüyoruz.
Alt kalemlere baktığımızda; ikinci el araba ve kamyon endeksi, Şubat 1969’dan bu yana en büyük aylık artışla Eylül ayında %6,7 arttı. Barınak, sıfır araçlar gibi kalemler de Eylül ayında arttı ve enflasyona yukarı katkıda bulundu. Gıda endeksi değişmedi. Doğalgaz fiyatlarının %4,2 artmasıyla enerji endeksi Eylül’de %0,8 arttı. Gıda endeksi son 12 ayda %3,9 artarken, enerji endeksi %7,7 düştü. Motorlu taşıt sigortası, havayolu ücretleri ve giyim ise ay içinde düşüş gösterenler arasında yer aldı.
ABD’de yıllık enflasyon değişimi (2010-2020)… Kaynak: Bloomberg, US Department of Labor, US Bureau of Labor Statistics
Fed’in QE ile ekonomik canlanma yaratmasının etkisinden ziyade, pandemi etkisinin beslediği bir enflasyon görüntüsü var karşımızda. Ekonomiye talebin verdiği katkı azalıyor, dolayısıyla mali teşviklerle bireysellerin talebi canlandırılmazsa geleneksel olmayan kalemlerin etkisi geçtiğinde enflasyon baskıları düşük kalacak. Gelişmiş ülkelerin ana sorunu zaten bu pandemi döneminde talep enflasyonu yaratamama. ABD’deki enflasyon görünümünü de fiyat ve pandemi etkisi besliyor. Geleneksel olmayan kalemlerden kasıt; mesela ikinci el araçlar veya barınma, konaklama… Pandemide insanların tercihi değişti, bu kalemlere olan talep de topluluk içine girmeme, izole olma isteğinden artış gösterdi. Bu da kişilerin daha fazla araç veya müstakil ev sahibi olma eğilimini artırdı. Dolayısıyla bu kalemlerden gelen etki geçici olacak ve enflasyon talep olmadığı için aşağı baskılanacak ve bu Fed’in istediği bir durum değil.
Çünkü reel gelirler azalıyor ve Temmuz’da biten maaş yardımlarının akıbeti mali paket geçmediği için belli değil. Demokratlar, güncel Trump paketini de kabul etmeyecekler ve en azından ekonomiyi 3 ay fonlayacak bir paket olmazsa Amerikalılar parasız kalmaya devam edecek. Demokratlar Trump’ı gidici gördüklerinden dolayı ve Başkan veya Kongre yapısı değişirse koltuklar Ocak ayında değişeceğinden kendi istedikleri bir paketi Şubat’ta daha rahat bir şekilde geçirmeye bakacaklar. Mali paket büyük olasılıkla “bir dolar eksik, bir gün geç” olmayacak, hatta “bir dolar fazla” olacak. Ancak “zaman” kavramı şu an daha önemli görünüyor.
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.