Fed’in faizleri 3 yıldan daha uzun süre sıfırda tutması gerekecek

Enver Erkan, Tera Yatırım >> Fed, beklendiği gibi faiz oranlarına dokunmadı ve Amerikan ekonomisinin koronavirüs krizinden kurtulma aşamasına yardımcı olacak şekilde uzun süre para politikasında genişlemeye devam edeceğinin sinyalini verdi. Güncellenen nokta grafiğe göre 17 üyenin 13’ü 2023’e kadar faiz artışı öngörmezken, Fed parasal genişleme sürecinde yeni enflasyon stratejisi gereğince enflasyonun %2 hedefinin biraz üzerine çıkmasına izin verecek. Powell’ın Jackson Hole’da duyurduğu bu yeni enflasyon yaklaşımında, ortalamada %2 enflasyon hedefi Merkez Bankası’nın yeni eşik noktası olarak belirlenmiş durumda…

Yine de kurul içinde alınan karara muhalefet de var. Eylül toplantısında kararlar 8’e karşı 2 oyla alındı. Dallas Fed Başkanı Kaplan “daha fazla politika faizi esnekliği” korumayı tercih ederek, karara karşı çıktı; Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari ise “çekirdek enflasyon sürekli olarak %2’ye ulaşana kadar” faiz artırımını beklemek yönünde görüş bildirdi. Haziran ayına göre güncellenen ekonomik tahminlerde, daha iyi öngörüler var. Bunlara bakacak olursak;

·         GSYH’de 2020’de %3,7 daralma (Haziran’da %6,5 daralma), 2021’de %4 büyüme bekleniyor.

·         İşsizlik oranının 2020’de %7,6 (Haziran tahmini %9,3), 2021’de %5,5 olması bekleniyor.

·         PCE enflasyonu 2020’de %1,2 (Haziran tahmini %0,8), 2021’de %1,7 olarak öngörülüyor.

·         Federal fon oranının uzun dönemde %2,5 olması tahmin ediliyor.

Fed YK üyeleri ve bölgesel Merkez Bankası başkanlarının, öngörülen uygun para politikasına ilişkin bireysel varsayımlarına göre ekonomik projeksiyonları, Eylül 2020… Kaynak: Federal Reserve

Fed, teknik ayrıntıları ortaya koymuş görünüyor. Piyasanın da çok fazla yeni bilgi beklentisi yoktu, sonuçta Fed’in %2 enflasyon hedefine bir defa ulaşmasının bir sıkılaşma getirmeyeceğini Powell miladında piyasa anladı. Ancak enflasyon baskılarının talep kanalından beslenmesi çok zor görünüyor. Biten işsizlik yardımları ve artan işsizlik sonucunda Ağustos sonrasından itibaren talep etkisi sönümlenecektir, bunun da ilk işaretleri alınıyor. Bu noktada, özellikle geliri azalma yaşayan Amerikalıların mal ve hizmet talep edebilme kabiliyetleri enflasyonu istikrarlı şekilde yukarı taşıyabilecek bir etkide olmayacak. Burada da arz kanalına gözler çevriliyor ki, bu noktada Fed’in para politikası kanalıyla kontrol edebileceği bir mekanizma yok. Fed’in aşırı parasal genişlemesinin ise enflasyonu fazla ısıtma olasılığı var. Bu konuda yapılabileceklerin sınırlılığı, eski okul yaklaşıma yani direkt olarak %2’lik enflasyon hedeflemesine bir kesimin daha sıcak bakmasına neden oluyor.

Fed güncel nokta grafiği… Kaynak: Bloomberg, Federal Reserve

Ekonomi en kötü sarmaldan şimdilik çıktı ve belli noktada iyileşme kaydedildi. Ancak halen salgın, seçim belirsizliği, mali paket belirsizliği gibi ekonomiyi çıkmaza sokabilecek unsurlar var. Mali teşvik paketi konusunda, Kasım başında seçimlerin olduğunu düşünecek olursak zaman daralıyor ve o tarihe kadar iki siyasi parti anlaşamazsa, seçim gürültüsüne kurban gidecek. Geçici ekstra işsizlik yardımlarının ve yeni teşviklerin yokluğu sonbahardan sonra ekonominin zorlanmasına neden olacak. Ekonomi, salgınla beraber de bir transformasyon geçiriyor ve otomasyonun artan ağırlığı bir kısım Amerikalının işine dönememesine neden olacak. Salgının yüksek hızda seyrediyor olması, bunun üzerine ekleyecektir. İşsizlik oranının azaltılmasında Lehman Brothers döneminde yapılandan daha fazlasının yapılması gerekecektir, ancak işsizlik oranının tam istihdama gelmesi enflasyon yaratacaksa bile bu QE’nin en son aşamasına yetişebilecektir. Yani ekonomik projeksiyonlarda öngörülen %4’lük 2023 işsizlik oranına ulaşıldığında, Fed pandemi QE’sinde 3 yılı doldurmuş olacak. Faizler bu para politikası rotasıyla 2023’ün de ötesinde sıfır noktasına yakın olacak görünüyor.

Beklendiği gibi güvercin olan, ancak Fed’in durumu idare ettiği bir toplantı diyebiliriz. Enflasyonun nasıl ve ne şekilde olacağı ve bunun ne kadar QE başarısı olacağı, istihdam ve enflasyon ilişkisinin nasıl kurulacağı konusu belirsizliğini sürdürüyor.