Yorgunluğun yol açtığı nörolojik problemler ve baş etmenin yolları

Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi uzmanlarından Nörolog Meliha Aydın yorgunluğun yol açabileceği nörolojik problemlere değindi ve yorgunlukla nasıl baş edilir sorusunun cevabını verdi.

Yaygın problemlerden biri olan yorgunluk, fiziksel, duygusal ve/veya zihinsel kaynaklı olabilir. Enerji ve motivasyon eksikliği hissi olarak tanımlanabilen yorgunluk, bu problemi yaşayan kişiler tarafından tükenmişlik, bitkinlik, hâlsizlik ve kayıtsızlık olarak tariflenir. Yorgunluk hissi, nörolojik hastalıkların yaygın görülen belirtilerinden biridir. Multiple skleroz hastalarının üçte biri, Parkinson hastalarının yarısı, felç geçirenlerin yarısından fazlası yorgunluktan şikayetçiyken, küçük lif nöropatisi olanların neredeyse tamamı bu sorundan yakınır. Epilepsi, migren, uyku apnesi, uyku bozuklukları, kas hastalıkları ve huzursuz bacak sendromu gibi nörolojik rahatsızlıklar da kişinin yorgun hissetmesine neden olacağını belirten Nörolog Meliha Aydın, ayrıca bazen yorgunluğun kendisi de nörolojik semptomların ortaya çıkmasına yol açabileceğini belirtti. 

Yorgunluk Nörolojik Problemlere Yol Açar mı?

Yoğun bir iş günü ya da uzun bir yolculuk sonrasında oluşan yorgunluk, istirahat sonrası kendiliğinden geçebilir. Ancak dinlendikten ya da yeterince uyuduktan sonra dahi geçmeyen yorgunluk, kişinin zihinsel, fiziksel ve duygusal etkinliğini olumsuz etkileyerek yaşam kalitesini düşürür. Sürekli olarak yorgun olmak, uyku bozuklukları, baş ağrısı, baş dönmesi, denge problemleri, konsantrasyon ve hafıza sorunları, bilinç bulanıklığı, uzuvlarda ya da yüzün bir bölümünde uyuşma gibi nörolojik problemlere yol açabilir. Yorgunluk, nörolojik hastalıklardan kaynaklanabileceği gibi nörolojik hastalıkların varlığı da yorgunluğa neden olabilir. Yorgunluğun tüm mekanizmaları henüz tam olarak açıklanamasa da serotonin, melatonin ve hipokretin gibi nörotransmitter seviyelerindeki değişimlerin, yorgunluk oluşumunda rol oynadığı düşünülür. Ayrıca yorgunluktan yakınan kişilerin beyninde yer alan kortikal bölgeler ile talamus, bazal gangliyonlar ve limbik sistem arasındaki bağlantı yollarının farklılaştığı da bazı araştırmalarda görülmüştür.

Yorgunlukla Nasıl Baş Edilir?

Yorgunluk pek çok farklı sebepten dolayı oluşabilir, bu yüzden yorgunluğu yönetmenin ya da enerjiyi geri kazanmanın yolu da kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Uyku bozukluğu ya da baş ağrısı gibi nörolojik rahatsızlıklardan kaynaklanan yorgunluğun iyileştirilebilmesi için mutlaka altta yatan hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Ancak yorgunluğa bağlı nörolojik belirtilerin oluşması durumunda yorgunlukla baş etmek için şunlar önerilebilir:

• Harekete Geçin: Yorgun hisseden kişiler için hareket etmek çok zor gibi görünse de fiziksel aktivitenin azlığı da yorgunluğun temel sebeplerindendir. Düzenli egzersiz, yalnızca yorgunluğun değil genel sağlığın iyileşmesinde de etkilidir.
• Farkındalığınızı Artırın: Meditasyon ve terapi gibi kişinin farkındalığını artıran aktiviteler, yorgunluk hissinin azalmasına yardımcı olabilir. Bu aktivitelerin, MS, inme ve travmatik beyin hasarına bağlı olarak gelişen yorgunluk hissinin iyileşmesinde etkili olduğu görülmüştür.
• Zamanı Verimli Kullanın: Bazı nörolojik hastalıkları olan kişiler, kendilerini sabah çok zinde, gün ilerledikçe yorgun hissettiklerini söyler. Bu gibi durumlarda kişinin enerjik hissettiği saatleri daha verimli kullanması önerilir.
• Olumlu Olun: Hayata karşı olabildiğince pozitif olmak, kişinin hayat kalitesini yükseltirken, hayat enerjisinin de artmasına neden olabilir.