Kamuda kart kabulü gelişirken, toplam kartlı ödeme tutarı 1 trilyon TL’ye yaklaştı

BKM 2019 yılı kartlı ödeme verilerini açıkladı. 2019 “nakitsiz ödemeler” için dönüm yılı oldu. Geçtiğimiz yıl kamu tahsilatlarında kart kabulü yaygınlaşırken, Bankalararası Kart Merkezi’nin açıkladığı verilere göre, toplam kartlı ödemeler yüzde 20 büyüyerek 1 trilyon TL’ye yaklaştı. Her 3 kartlı ödemeden 1’inin banka kartlarıyla yapıldığı 2019 yılında, her 5 TL’lik kartlı ödemeden 1 TL’si ise internetten gerçekleşti.
 
Bankalararası Kart Merkezi (BKM), Türkiye’de kartlı ödemeler ve nakitsiz ödemeler toplumu hedefine yönelik çalışmalar konusunda 2019 yılında yaşanan gelişmeleri yıllık değerlendirme raporuyla ortaya koydu. Raporda kamu tahsilatlarında kart kabulüne ilişkin son dönemlerde yaşanan gelişmelere ve bunun kartlı ödeme sektörü için önemine değinilirken, 2019’da 1 trilyon TL büyüklüğe yaklaşan kartlı ödeme sektörüne ilişkin önemli gelişmelere ve bulgulara yer verildi.
 
“Kamuda kart kabulü ‘nakitsiz ödemeler’ açısından önemli” 
Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan BKM Genel Müdürü Dr. Soner Canko, son dönemde kamuda kart kabulüne ilişkin yaşanan gelişmelerin “nakitsiz toplum” hedefi için önemli bir katkı sağladığını ifade etti. Canko, “Kartlı ödemelerin özellikle kamu tahsilatlarında yaygınlaşması, bireylerin kart kullanım alışkanlığı kazanması açısından oldukça önemli. Bu konuda son dönemde güzel gelişmelere tanık oluyoruz. Örneğin, 1 Şubat 2020’den itibaren artık noterlerde kartla ödeme yapabileceğiz. Ayrıca, Ankara’da artık temassız kartlarla toplu taşıma hizmetlerinden faydalanılabilmesi, İspark’ta kart kabul edilmeye başlanmış olması, gümrüklerde ortak POS uygulamasının devreye alınmış olması, çeşitli vergi ve harç ödemelerinin Gelir İdaresi Başkanlığı’nın İnteraktif Vergi Dairesi kanalından kartlarla tahsil edilmesi de son dönemlerin güzel gelişmeleri. Ancak tabii ki kamu tahsilatlarında kartlı ödemelerin payının daha da artması gerekiyor. Bunun için özellikle İstanbul ve diğer büyükşehirlerin toplu taşıma araçları, vergi daireleri, araç muayene istasyonları, tapu müdürlükleri, emniyet ve trafik şube müdürlükleri, adliyeler, kamu hastaneleri ve SGK merkezleri gibi kamu kurumlarında yapılan tahsilatlarda da kartların kullanılabiliyor olması çok önemli. Kamu tahsilatlarında, mevcutta kartlı ödemelerin payı diğer alanlardakine kıyasla düşük. Bu oran arttıkça ülkemizde kartlı ödeme yaygınlığı daha da artacaktır” dedi.
 
Toplam kart adedi 236 milyon
BKM’nin verilerine göre kredi kartı sayısı, yeni kullanıcılarla birlikte, 2019 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 5 artışla yaklaşık 70 milyona ulaşırken, banka kartı sayısı ise yüzde 14 artışla 166 milyona çıktı. Böylece toplam kart adedi 236 milyona ulaştı. Hem kredi kartı hem de banka kartı adedinde Avrupa’da liderliğimizi sürdürüyoruz.
 
Kartlı ödemeler her geçen gün daha çok tercih ediliyor
Banka kartlarıyla yapılan ödeme tutarı yüzde 37 artışla 134 milyar TL’ye, kredi kartlarıyla yapılan ödeme tutarı ise yüzde 17 artışla 844 milyar TL’ye ulaştı. Böylece, toplam kartlı ödeme tutarı 1 trilyon TL barajına yaklaşmış oldu. Kartların kullanım alanı hızla yaygınlaşırken geçen yıl yüzde 38 olan kartlı ödemelerin hanehalkı tüketimi içindeki payı, bu yıl yüzde 41 gibi önemli bir seviyeye ulaşmış durumda.
 
Banka kartları ile yapılan işlemler içerisinde ödeme işlemlerinin payı yüzde 60’a ulaştı
Rapora göre, her 3 kartlı ödemeden 1’i banka kartıyla gerçekleşirken, banka kartları ile yapılan işlemler içerisinde ödeme işlemlerinin payı yüzde 60 oldu. Bu oranın 2010’da yüzde 24 olduğu görülürken, 10 yıldan daha kısa sürede yaşanan böylesine hızlı bir değişim, banka kartlarının bir ödeme aracı olarak her geçen gün daha çok kabul gördüğünü gösteriyor. Banka kartlarıyla beraber ticari kredi kartları da 2019 yılında ödemelerde daha çok kullanıldı. Ticari kredi kartlarıyla yapılan ödemeler yüzde 19 artışla 209 milyar TL’ye ulaşırken, bu ödemelerin toplam kredi kartı ödemeleri içindeki payı ise yüzde 25 oldu.
 
2019’da hava yolları yine zirvede
Bir önceki yıl olduğu gibi 2019 yılında da hava yolları sektörü kartlı ödemelerde en fazla artış gösteren sektör oldu. Hava yolları sektöründe kartlı ödemeler 2019 yılında yüzde 41 artarak 29 milyar TL’ye ulaşırken, bu sektörü yüzde 35’lik artış ve 50 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla restoran ödemeleri izledi. Üçüncü sırada ise 2018 yılında en hızlı büyüyen sektörler listesinde ilk beşte yer almayan giyim sektörü yüzde 31’lik artış ve 89 milyar TL’lik ödeme tutarıyla yer aldı. Onu, yüzde 30’luk artış ve 23 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla konaklama sektörü, yüzde 29’luk artış ve 31 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla seyahat acenteleri izledi.
 
En fazla kartlı ödeme yapılan sektörlerde ise ilk sırayı 181 milyar TL ile market ve AVM’ler aldı. Bu iki sektörü 89 milyar TL ile giyim, 85 milyar TL ile akaryakıt, 72 milyar TL ile küçük gıda perakendesi ve 53 milyar TL ile elektronik eşya sektörleri takip etti.
 
İnternetten kartlı ödeme tutarı 190 milyar TL oldu
2019 yılında kartlı ödemelerin internette kullanımı hızla yaygınlaşırken, internetten alışveriş deneyimi yaşayan kişi sayısı da artmaya devam etti. 2018 yılında 139 milyar TL olarak gerçekleşen internetten kartlı ödemeler, 2019’da yüzde 37 artarak 190 milyar TL’ye yükseldi. Rapora göre, genç nüfusun ve dijital dönüşümün etkisiyle, internetten yapılan kartlı ödemelerin toplam içindeki payı ise yüzde 18’i geçti. Yani, her 5 TL kartlı ödemenin 1 TL’si artık internetten yapılır hale geldi.
 
Temassız ödemeler 4 yılda 17 katına çıktı
BKM’nin raporuna göre, temassız kart sayısı her geçen gün artmaya devam ediyor. Her 2 kredi kartından 1 tanesinin temassız özellikli olduğu 2019 yılında, temassız kredi kartı adedi 38 milyona ulaştı. Banka kartlarında da temassız dönüşüm hızla devam ederken, temassız banka kartı adedi 36 milyona, toplam banka kartları içindeki temassız payı ise yüzde 21’e yükseldi. Her üç terminalden ikisi temassızı desteklerken, temassız terminal adedi 2015’ten bugüne 5 kat arttı ve 1,56 milyon adede ulaştı. Temassız kart adedi ve terminal sayısındaki bu gelişimle birlikte, temassız ödeme adedi son 4 yılda 17 katına çıkarak 2019’da 502 milyon adet oldu. Bugün gelinen noktada günde 2 milyondan fazla temassız işlem yapılırken, yüz yüze yapılan her 7 ödemeden 1’i artık temassız gerçekleşir duruma geldi.
 
Yabancı harcamalar iki katına ulaştı
BKM verilerine göre 2019 yılında yabancı kartlarla ülkemizde yapılan alışverişler geçen yılın 2 katına çıkarak 82 milyar TL’ye ulaştı. Gelen yabancı ziyaretçi sayısında da zirveye ulaşılan 2019 yılında 23 milyon farklı yabancı kartla, kart başına 3 bin 500 TL ödeme gerçekleşti, yabancı kartlarla işlem başına yapılan ortalama ödeme tutarı ise 753 TL oldu.

2019 yılının kartlı ödeme “en”leri
BKM raporunda, 2019’da kartlı ödemelerin “en”lerine de yer verdi. Geçtiğimiz yılın ödemeler ekosistemine dair “en”leri şöyle:

• En fazla kartlı ödeme adedi 23 milyon işlemle 31 Aralık’ta yılbaşı alışverişlerinde gerçekleşti.
• 2019 yılında 4,2 milyar TL ile en fazla kartlı ödeme tutarının gerçekleştiği gün MTV ödemelerinin yapıldığı 31 Temmuz oldu.
• İnternetten en fazla kartlı ödeme 1,4 milyar TL ile Muhteşem Cuma olan 29 Kasım’da gerçekleşti.
• 31 Aralık’ta yılbaşı alışverişleri için 2 milyon kartla yapılan 2,7 milyon işlemle temassız ödeme rekoru kırıldı.
• Yabancı kartlarla 383 milyon TL ile en fazla ödeme yapılan gün ise yaz tatilinin sonuna denk gelen 25 Eylül oldu.