Bulut bilişimde temel servis türleri ve kullanım alanları

Türkiye’nin ilk yerel bulut e-posta sağlayıcısı Uzman Posta’nın Kurucu Genel Müdürü Gökalp Çakıcı’nın “Bilişim Notları” yazılarının bu haftaki içeriği “Bulut Bilişimde Temel Servis Türleri ve Kullanım Alanları” hakkında.

Bulut bilişimde temel servis türleri ve kullanım alanları

Bulut bilişim kapsamındaki teknolojiler ve bunların kullanım şekilleri, inovatif güncellemelerle neredeyse her gün yaşamımızdaki rolünü artıyor. Farklı ölçekteki işletme ve kurumların mevcut işlerini yaparken yazılım ve donanımdan ciddi oranlarda tasarruf etmesini sağlayan bulut bilişim, çok genel tanımıyla şirketlerin yazılım, donanım, personel ve eğitime büyük yatırımlar yapıp bunları kurum içinde departmanlaştırmak yerine, uzaktaki yazılım ve donanım tesislerinde kurulu sistemlere internet üzerinden çok düşük bedellerle bağlanıp kullanmaları esasına dayanıyor. Bulutta sağlanan uygulama ve servisleri genel olarak üç başlıkta sıralayabiliriz:

1. IaaS – Infrastructure as a Service (Bir servis olarak altyapı)

IaaS bulutun hiyerarşi üçgeninde tabanda yer alan en temel bulut bileşenidir ve esasen kullanacağınız servis ve yazılımlarla depolayacağınız veriler için alan teminini kapsar. Standart bir IaaS sağlayıcı size önceden altyapı yazılım ve donanımları hazırlanmış sanal alanlarla bunları konfigüre edebileceğiniz bir ara yüz sunar. Müşterilerin bu alanları nasıl kullanacakları tamamen kendi tercihlerine bağlıdır. En bilindik IaaS örnekleri ise web sitesi barındırma ve geliştirme platformlarıdır.

2. PaaS – Platform as a Service (Bir servis olarak platform)

IaaS’ın biraz daha gelişmiş ve spesifik amaçlara yönelik olan platformudur. PaaS’ta depolama ve kurulum alanına ek olarak müşteriye bir bilişim işlem platformu ve spesifik çözüm yazılımları da sunulur. Genellikle belirli uygulamalar için bulut çözümleri geliştiren, test eden ve kurup üçüncü kişilere kullandıran şirketlerce tercih edilirler. Bunun için PaaS sağlayıcı, barındırmanın yanı sıra, uygulama geliştiriciye izole bir kurulum ve test ortamı (sandbox), işletim sistemi ve sürekli bakım ve güncelleme desteği de sağlar. En bilinen örnekleri arasında Microsoft Azure ve Google App Engine sayılabilir.

3. SaaS – Software as a Service (Bir hizmet olarak yazılım)

Bugün bulutta çalışan servislerden konuşurken aslında büyük ihtimalle SaaS uygulamalarından söz ediyor oluruz. SaaS sağlayıcılar son kullanıcıya web tabanlı uygulamalar sunar, kullandırır ve bu servislerin güncel ve güvenli olmasını sağlar. Bulut e-postadan (örn. gmail) müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) yazılımlarına, ofis programlarından (Office 360) kurumsal kaynak planlama (ERP) uygulamalarına kadar pek çok örnekten bahsedebiliriz. Ücretli olabildikleri gibi ücretsiz (ya da abonelikler üzerinden dolaylı gelir kaynakları yaratan) modellerle çalışanları da oldukça yaygındır.

Henüz kullanmıyor olsanız bile işletmenizin türü ve ölçeği ne olursa olsun çok yakın gelecekte siz de mutlaka bir veya birkaç bulut uygulamasını kullanıyor olacaksınız. Bu nedenle işyerinizin verimliliğini artırabilecek bulut uygulamalarını öğrenip şimdiden bir değerlendirme yapmanızda fayda var. Danışacağınız bilişim uzmanlarını güvenilir ve referanslı servis sağlayıcılar arasından seçmeniz gerektiğini ise bir kez daha hatırlatalım.