Paylaşım ekonomisi 400 milyar dolara koşuyor

Uluslararası vergi, denetim ve danışmanlık firması KPMG, teknolojinin hızı ve değişen yolcu talepleri karşısında zor günler geçiren toplu taşımanın geçirdiği dönüşümü inceledi.

‘Mobiliteyi Hızlandırmak’ raporuna göre ABD’de geçtiğimiz 10 yılda toplu taşıma yolcu sayısında yaklaşık yüzde 5’lik, otobüs yolcu sayısında ise yüzde 15’lik azalma yaşandı.

Rapora göre tek kişinin seyahat ettiği araçların süregelen hakimiyeti, paylaşım ekonomisinin yükselişi ve toplu taşıma sistemlerine yeterli yatırım yapılmaması, toplu taşımanın hızla kan kaybetmesinde önemli etkenler arasında.

KPMG Türkiye Endüstriyel Üretim ve Otomotiv Sektör Lideri Hakan Ölekli, “Toplu taşımanın geleneksel rolü değişiyor, yıkıcı teknolojiler ulaştırma firmalarını değişmeye zorluyor. Yerel yönetimler ve firmalar, yolcuların daha çok ve daha iyi ulaşım seçenekleri istediğini anlamalı ve buna göre şekil almalı” diye konuştu.

Ölekli, toplu taşımanın yeniden başarılı şekilde kullanılabilmesi için, yolcu sayısında düşüşe neden olan temel sorunlara bir an önce çözüm bulunması gerektiğini söyledi.

Araç paylaşımı artacak

Rapora göre rahatlık odaklı kişiye özel hizmet gündelik ulaşımı önemli ölçüde değiştirdi. Araç çağırma ve ortaklaşa araç kullanımı hizmetleri ABD’de 5.7 milyar araç mili (kat edilen) artış sağladı. 2017 yılında 10 milyon olan ortaklaşa araç kullanımının 2025 yılında 36 milyon kullanıcıya ulaşacağı tahmin ediliyor. Araç paylaşım kullanıcılarının sayısının ise 2021 itibariyle 539 milyona ulaşması öngörülüyor.

Otomobilin yanı sıra ortaklaşa kullanılan bisiklet, scooter ve motorlu scooter gibi diğer ulaşım araçlarının kullanım sıklığı da son zamanlarda gündelik ulaşımda gitgide artmakta.

Trafiğin maliyeti 293 milyar dolar

Rapora göre ABD’de halkın yüzde 85’i ulaşımını özel araçla sağlıyor ve bu kişilerin yüzde 90’ı tek başına yolculuk ediyor. KPMG, araç kullanma masrafı yüksek olsa da (yılda 9 bin dolardan fazla), 2015-2040 yılları arasında, kat edilen araç milinde yüzde 160 oranında artış gerçekleşeceğini öngörüyor. 2030 yılında ise trafik sıkışıklığının yüzde 50 oranında artması bekleniyor. Trafik sıkışıklığının ABD ve Avrupa’ya yıllık maliyetinin ise 2030 itibariyle 293 milyar dolara çıkacağı öngörülüyor.

Yatırımlar yetersiz

Rapora göre ulaşım sektörü; faydalı kullanım ömrünün sonuna yaklaşan otobüs filoları, ilave işletme giderleri, otobüs ve raylı sistemlerin ‘iyi durumda’ tutulması için bekletilen 90 milyar dolarlık bir dizi proje arasında rekabetçi, güvenilir ve çevresel olarak sürdürülebilir bir hizmet sunma mücadelesi veriyor.

Toplu taşıma nasıl yaşar?

Raporda toplu taşımayı canlı tutabilmek için yerel yönetimlerin atabileceği üç adım öneriliyor:

• Özel ulaşım sağlayıcılarıyla işbirliklerini geliştirerek yolcuların tercihlerine ve mevcut ulaşım altyapılarına uygun hizmetler sunmak
• Yolcu davranışlarını ve insanların hareketliliğini daha iyi anlayabilmek için geleneksel ve geleneksel olmayan veri kaynaklarını analiz etmek
• Yolcu merkezli taşımacılık sistemlerini talep katılımı çözümleriyle geliştirmek

Paylaşımlı mikro ulaşım

Raporda paylaşımlı mikro ulaşım seçeneğinin özel araç kullanımına alternatif bir çözüm olabileceği belirtiliyor. Rapora göre mikro transit yolculukları, özel araçla gerçekleştirilen yolculardan sadece 2 ila 4 dakika uzun sürüyor. Aynı şekilde mikro transit ulaşımın seçeneğinin otobüs hizmetlerine göre ortalama 0.67 dolar daha ucuza geldiği vurgulanıyor.

Zaman daralıyor

Ölekli, Waze, Google Maps gibi teknoloji firmalarının, Uber ve Lyft gibi paylaşımlı taşımacılık şirketlerinin ulaştırma verilerini toplamaya başladıklarının altını çizdi. Ölekli, “Taşımacılık firmalarının, geleneksel olmayan verileri işleyerek yolcuların değişen talep ve alışkanlıklarını bir an önce analiz etmeleri gerekiyor” dedi.