‘Booking.com’un kapatılması çok büyük bir kayıp’

Online otel rezervasyon portalı Booking.com’un Türkiye’deki faaliyetlerinin kısıtlanmasına ilişkin kararın ardından otelcilerle turizm acenteleri arasındaki tartışma büyüdü.

Otelciler, kararın tatil sezonu öncesi işlerini olumsuz etkilediğini söylerken, acenteler bu durumun turizm pazarında bir boşluk yaratmayacağını savundu. Söz konusu site ise suçlamaları reddetti.
Turizmcilerin tartışması büyürken Booking.com’un yetkilileri, misyonlarının küresel turizmi geliştirmek olduğunu belirtti.
Booking.com’un, Türkiye dahil faaliyet gösterdiği her ülkenin yasalarına uygun hareket ettiğini savunan yetkililer, The Priceline Group’un bir parçası olarak şirket tarafından ödenen vergilerin detaylarına sitelerinden ulaşılabileceğini kaydetti.
Yetkililer, öncelikli amaçlarının, Türkiye dahil dünyanın her yerindeki konaklama ortaklarına işlerini büyütmeleri için yardımcı olurken, müşterilerine de kusursuz ve eğlenceli seyahat hizmeti sağlamak olduğunu belirterek, site aracılığıyla işletmelerin reklam bütçesine bakmaksızın içerik üretebildiklerini ve müşterilere 40’dan fazla dilde 7 gün 24 saat ulaşabildiklerini anlattı.
Sektörde binlerce şirket ve oyuncunun yer aldığını ve rekabetin canlı olduğunu ifade eden yetkililer, sitenin aldığı komisyonun ortalama yüzde 15 ile turizm endüstrisindeki en düşük oran olduğunu ileri sürdü. Yetkililer, “Ortaklarımız, sadece Booking.com platformu onlar için kazanç sağladığında, onlara dünyanın her yerinden diğer türlü asla ulaşamayacakları müşteriler sağladığında komisyon ödüyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Booking.com’un bağlı olduğu Priceline Group’un ABD Sermaye Piyasası Kuruluna (SEC) sunduğu 2016 raporuna göre, şirketin geçen yılki net karı yaklaşık 2 milyar 135 milyon dolar, toplam vergi ödemesi  578 milyon dolar olarak
kayıtlara geçti. Raporda şirketin ABD hariç hangi ülkelerde ne kadar vergi ödediğine dair bilgi yer almadı.
Otelcilerin değerlendirmesi
Otelciler, seyahat acentelerine karşı haksız rekabet gerçekleştirdiği iddiasıyla Booking.com’un Türkiye’de faaliyetlerinin tedbiren durdurulmasının, kendilerini olumsuz etkilediğini iddia etti.
Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Etem Hakan Duran, Antalya’daki resort otelcilik segmentinde paket satışı olduğu için söz konusu siteden gelen rezervasyonların yüzde 10-15 civarında olduğunu söyledi.
Şehir otellerinde ise bu oranın yüzde 40-45 ve butik otellerde neredeyse yüzde 75-80’e çıktığını anlatan Duran, şöyle devam etti:
“Bu portalda otelciler fiyatla günlük oynayabiliyor. Başka bir portalda böyle bir avantajımız yok. Acenteye fiyat veririz ve o fiyat üzerinden belli zamanlar arasında satış yapılır. Online kanallarda ve kendi internet sitemizde de yapıyoruz. Yani otel çok dolduysa geliri artırma yoluna gider fiyatı artırırız. Otel boşsa fiyatı aşağı çekeriz acentelerle dengeleri bozmadan, bu da ekonominin bir parçasıdır.”
Booking.com kararının, Türkiye’deki tüketicilerin aleyhine olduğunu savunan Duran, “Bize kalırsa tüketici için kayıp. Bizim gibi otelciler için zaten zor dönemdeyken böyle bir online kanalın Türkiye’deki faaliyetinin durdurulmuş olması çok büyük bir kayıp. Hata varsa cezalandırılır, vergiyse vergi alınma yoluna gidilir ama kapatmak bence yanlış oldu.” değerlendirmesinde bulundu.
“Reklamdan olduk”    
Antalya’daki Luna Butik Hotel’in işletmecisi Baha Can Gözeğer, rezervasyonlarının yüzde 80’ini söz konusu portal üzerinden aldıklarını belirterek, kararın sezon başlamadan kendileri için çok kötü bir durum oluşturduğunu ileri sürdü.
Antalya Kaleiçi’ndeki otellerin yüzde 99’unun Booking.com ile çalıştığını kaydeden Gözeğer, “Şu an için satış yapamıyoruz. Benzer başka internet siteleri de var ama bu siteler genellikle yabancı turiste yönelik.” dedi.
Gözeğer, Booking.com’un uyguladığı komisyon sisteminin otelle anlaşmasına göre değiştiğini aktararak, bu oranın genellikle yüzde 15 ile 20 arasında olduğunu dile getirdi.
Sitenin uyguladığı puanlama sisteminin hem otelciler hem de müşteriler için faydalı olduğuna dikkati çeken Gözeğer, “Yorulmadan herhangi bir reklam yapmadan Booking.com bizim otelimizi satıyor. Biz küçük işletmeyiz, Booking.com otomatik değerlendirmeyle reklamımızı da yapmış oluyordu. Şu anda biz bu reklamdan da olduk.” diye konuştu.
“Mağdur olduk”    
Çeşme’deki Marin Hotel’in işletmecisi Nazlı Musaoğlu da otellerinde genellikle yerli turistleri ağırladıklarını ve rezervasyonların yüzde 80’inin Booking.com üzerinden yapıldığını söyledi.
Yaz sezonu öncesi sıkıntıya düştüklerini savunan Musaoğlu, “Bana göre bu karar turizme vurulmuş bir darbedir. Umarız bir an önce çözülür.” dedi.
Musaoğlu, sitenin kullanımının hem müşteri hem de otel işletmecileri açısından oldukça kolay olduğunu belirterek, “Biz burada mağdur pozisyondayız. Şu anda rezervasyon gelmiyor, site açılmıyor. Yurt dışından müşterilerimiz bize
ulaşabiliyor ama yurt içinden ulaşılamıyor.”  ifadesini kullandı.
TÜRSAB’dan eleştirilere yanıt
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy, otelcilerin endişelerini anlayışla karşılamakla beraber Türkiye’deki binlerce acentenin bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da otellerle çalışmaya hazır olduklarını söyledi.
Otelcilerin tepki göstermesinin temel nedeninin Booking.com’un haksız biçimde elde ettiği pazar payının ve pazarlama kolaylığının yarattığı alışkanlık olduğunu belirten Ulusoy, “Alışkanlıklardan vazgeçmek kolay olmasa da sonuçta mahkeme tarafından takdir edilmiş rekabete aykırı bir durum olduğu da açık biçimde ortadadır.” dedi.
Ulusoy, bir bedel karşılığında seyahat acenteliği hizmetlerinin acente olmayan kişi ve kuruluşlar tarafından yapılmasının yasak olduğunu hatırlatarak, seyahat acentelerinin bu faaliyeti yapabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığına teminat sunmakta ve TÜRSAB’a üye kayıt ücreti ödemekte olduğunu ifade etti.
“Turizm pazarında boşluk oluşmayacak”  
Uygun fiyatlı tatil satın almak isteyenler için çok sayıda alternatif bulunduğunu dile getiren Ulusoy, “Turizm pazarında bir boşluk oluşacağını düşünmüyoruz. TÜRSAB üyesi acenteler hem ofislerinde hem de online mecralarda Türk tüketicilerin hizmetindedir. Bununla birlikte Türk tüketicilerin ucuz tatil satın almasını temin etmek amacıyla 2009 yılından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı, TÜRSAB, Türkiye Otelciler Federasyonu ve Türkiye Otelciler Birliği  iş birliğinde hayata geçirilen “erken rezervasyon” kampanyası da devam etmektedir.” diye konuştu.
Ulusoy, yüksek komisyon ödeyen otellerin sitedeki puanlarının yüksek gösterildiğine ilişkin şikayetlerin rekabete zarar verdiğini vurgulayarak, söz konusu sitenin bedelsiz bir şekilde reklam yapma imkanı sunduğuna ilişkin iddianın gerçeği yansıtmadığını aktardı.
Sitenin ceza almasının birçok otelci tarafından memnuniyetle karşılandığını iddia eden Ulusoy, bu internet sitesi hakkında yurt dışında da birtakım soruşturmaların yürütüldüğünün bilindiğini söyledi.