Küresel gıda fiyatlarını şeker ve bitkisel yağ aşağı çekti

Küresel gıda fiyatları, genişleyen arz ve güçlü hasat beklentilerinden dolayı özellikle şeker ve bitkisel yağ fiyatlarında gözlenen düşüşlerin etkisiyle Mart ayında geriledi. 2017 için ilk küresel tahminler, çiftçilerin ürün değiştirmelerine rağmen güçlü tahıl hasadına işaret etti.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi, uluslararası pazarlarda tahıl, bitkisel yağ, süt ürünleri, et ve şekerden oluşan beş ana gıda maddesinin fiyatları ve ticareti takip edilerek belirleniyor.

Endeks Mart ayında, bir önceki aya göre yüzde 2,8 oranında (5 puan) düşüşle, 171 puan seviyesinde gerçekleşti. Bu düzey, Mart 2016’ya göre ise yüzde 13,4 (20 puan) artış anlamına geliyor.

Tek istisna et fiyatları

Mart ayındaki genel düşüş eğiliminin tek istisnası, et fiyatları oldu. FAO Et Fiyat Endeksi, büyükbaş hayvan ve domuz etine Asya’dan gelen ithalat talebiyle Mart ayında yüzde 0,7 (1.2 puan) artışla 163.2 puan değerini aldı.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Mart ayında, Şubat ayına göre yüzde 1,8 (2.7 puan) azalarak 147.8 puan olurken, endeksteki düşüşte buğday ve mısır etkili oldu. Tahıl fiyatları Mart 2016 ile yaklaşık aynı seviyelere geldi.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi ise Mart’ta, bir önceki aya göre yüzde 6,2 (11 puan) düşüşle 167.6 puan değerini alırken, FAO Şeker Fiyat Endeksi de yüzde 10,9 (31.3 puan) düşerek 256.6 puanla, Mayıs 2016’dan bu yana en düşük seviyeye indi. Bu düşüşte, güçlü hasat ve biyoetanol için ulusal alımın yavaş olması sonucu dünya pazarına giren Brezilya ürünlerine ithal talebinin zayıf olması etkili oldu.

Yüksek süt arzı, FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi’nde Mart ayında yüzde 2,3 oranındaki düşüşü beraberinde getirdi. Endeks, 4.4 puan azalışla 189.8 puan seviyesine gerilese de, geçen yılın aynı dönemine göre epey yüksek bir seviyede kaldı.

FAO’dan tahıl pazarı için ilk tahmin

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 2017/18 dönemi için dünya tahıl pazarında arz ve talebe ilişkin ilk tahminini de açıkladı.

Tahıl pazarında göreceli bir sakinlik beklendiğini açıklayan FAO’nun son Tahıl Arz ve Talep raporuna göre, küresel tahıl üretimi 2017’de 2597 milyon ton olarak öngörülüyor. Bu, 2016’da kırılan rekorun ardından sadece 9 milyon ton düşüşe işaret ediyor.

FAO’nun mevsimin ilk tahmini, gelecek aylardaki iklim koşullarına ve çiftçilerin fiyatları gözeterek hangi ürünü ekeceğine karar vermesine dayanıyor.

2016’ya göre küçük düşüş, küresel buğday üretiminde öngörülen azalma-şu an yüzde 2,7 düşüş bekleniyor- ve daha çok Avustralya, Kanada ve ABD’de fiyatlar sebebiyle ekim oranlarındaki kesiklerden kaynaklanıyor.

Bunun tersine iri taneli tahıl üretiminin 2017’de geçici olarak yükselerek 1.353 milyon ton seviyelerinde yeni bir rekora ulaşması bekleniyor. Bu artışta Brezilya ve Arjantin’deki üretim dalgalanması ile Güney Afrika’da geçtiğimiz yıl görülen kuraklıktan sonraki sıçrama rol oynayacak.

Dünya pirinç üretimin ise yüzde 1 artarak 504 milyon tona ulaşması öngörülüyor. Bu artışta Hindistan ve Endonezya’da daha fazla ekim ile birlikte Brezilya ve Çin’deki yüksek verimlilik etkili olacak.

Tahıl tüketimi ve stoklar

Küresel tahıl kullanımının 2017’de sadece yüzde 0,8 artarak 2597 milyon tona yükselmesi bekleniyor.

Üretim ve tüketim öngörüleri hesaplandığında FAO’nun ilk tahminine göre, dünya tahıl stokları 2017/18 sezonu sonunda 680 milyon ton olarak gerçekleşecek. Bu da önceki sezondan sadece 2 milyon ton düşüş anlamına geliyor. Bu durumda küresel stok-kullanım oranı yüzde 25,4 seviyesinde gerçekleşecek.

Tahminlere göre buğday stokları yüzde 2,5 yükselerek 246.6 milyon tona ulaşırken, mısır stokları ise Çin ve ABD’deki geniş geri çekilmenin etkisiyle muhtemelen yüzde 4 oranında düşerek 207 milyon ton seviyesinde gerçekleşecek. Küresel pirinç stoklarının istikrarı koruyarak 170 milyon ton dolaylarında gerçekleşeceği tahmin ediliyor.