Maket üzerinden ev alacaklar dikkat

Tüketici dernekleri ve hukukçular, maket üzerinden konut satışında tüketicilerin zarar görmemesi için bina tamamlama sigortasının olmadığı projelerde banka kredisi kullanılabilen ya da banka garantörlüğünde hak ediş sistemi ile çalışan projelerin tercih edilmesi gerektiğini belirtiyor. Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Emlak Komisyonu Başkanı Hatice Kolçak,Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini anımsattı.

BAZI İSTİSNAİ DURUMLAR VAR

Kolçak, yeni yapılan düzenleme kapsamında maket üzerinden ev alan tüketicinin sözleşme tarihinden itibaren 24 aya kadar hiçbir sebep öne sürmeden sözleşmeden dönebileceğini, bu durumda satıcının, tüketiciden konutun satışı nedeniyle oluşan masraflar ile sözleşmeden dönme süresine bağlı olarak yüzde 2 ila yüzde 8 arasında tazminat isteyebileceğini ancak burada bazı istisnai durumlar olduğunu anlattı.

Kolçak, “Tüketicinin vefatı, uzun süreli işsiz kalması nedeniyle ödemelerini yapamaması, satıcının taahhüdünü yerine getirmemesi veya eksik getirmesi, aynı evin birkaç kişiye satılması gibi durumlarda tüketici, hiçbir masraf ve tazminat ödemeden sözleşmeden dönme hakkını konutun devir ya da teslimine kadar kullanabilir.” dedi.

Bu durumda müteahhidin tüketiciyi borç altına sokan belge ile ödenen tutarı 180 gün içinde tüketiciye iade etmesi gerektiğini belirten Kolçak, proje değişikliğinin yasal zorunluluklar veya mücbir nedenlerden olması halinde satıcının tüketiciden masraf ve kesinti yapabileceğini bildirdi.

TÜKETİCİYE VERİLMELİ

Hatice Kolçak, 30 adet ve üzeri sayıdaki maketten konut projelerinde müteahhidin konut satışına başlamadan evvel bina tamamlama sigortası yaptırması veya banka teminat mektubu, bağlı kredi, hak ediş sisteminden birini sağlamasının zorunlu olduğunu vurgulayarak, “Eğer satıcı, tüketiciye teminat olarak bina tamamlama sigortası verecekse bu sigortaya ilişkin önemli hususlar formunu ön bilgilendirme formuna ek olarak vermeli.” dedi.

DİĞER TEMİNAT TÜRLERİ DEVREYE GİRECEK

Konut satışında tüketiciye en az bir gün önce verilmesi gereken ön bilgilendirme formuna ilave olarak bağımsız bölüm planı, vaziyet planı, kat planı ve mahal listesinin de verilmesi gerektiğini belirten Kolçak, “Yeni yapılan düzenlemeyle bunlara ilave olarak varsa ‘bina tamamlama sigortası’ ve buna ilişkin önemli hususlar formu da ek olarak tüketiciye verilmeli.” ifadesini kullandı.

Bina tamamlama sigortasına ilişkin genel şartların Hazine Müsteşarlığınca 2 yıl önce belirlendiğini ancak geçen zaman içinde ürünün sigorta şirketlerince oluşturulmadığı için yer bulamadığını hatırlatan Kolçak, bu durumda diğer teminat türlerinin devreye girdiğini anlattı.

Kolçak, şöyle devam etti:

“6502 sayılı Tüketici Kanunu’na göre ön ödemeli konut projelerinde teminat verilmesi zorunlu. Bu nedenle maket üzerinden ev alan tüketiciler, bina tamamlama sigortasının olmadığı projelerde mutlaka banka kredisi kullanılabilen veya banka garantörlüğünde hak ediş sistemi ile çalışan konut projelerini tercih etmeli ve bunu çekinmeden, sıkılmadan inşaat şirketine sormalıdır. Tüketici, projenin yapılamama riskine karşı ancak bu şekilde kendisini koruyabilecektir.”

MAKETTEN KONUT ALIRKEN DİKKAT EDİLMELİ

TÜSODER Emlak Komisyonu Başkanı Kolçak, halk arasında “topraktan konut alımı” diye de bilinen maketten satışta tüketicilerin dikkat etmesi gereken hususlara da dikkati çekti.

Kolçak, “Tüketici, yapı ruhsatının olup olmadığını iyi araştırmalı. Satış vaadi sözleşmesi noterde düzenlenmeli ve tapuya şerh konmalı. Bina tamamlama sigortası yoksa bağlı kredi, teminat mektubu, hak ediş sistemi veya bakanlıkça onaylanan teminatlardan biri olmalı. Ön bilgilendirme formu bir gün öncesinde tüketiciye incelemesi için verilmeli ve yasal olarak konut ve projeyle ilgili detaylar olmalı.” şeklinde konuştu.

MASRAF VE TAZMİNAT ÖDEMEYİN

Gayrimenkul Hukuku Uzmanı, avukat Ecem Gedikkaya da yeni yönetmelikle maketten konut satışında tüketicinin 24 aya kadar cayma hakkı olduğunu hatırlattı.

Yönetmelikte yapılan değişiklikle artık tüketicilerin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönmesi durumunda yüksek miktarda masraf ve tazminat ödemek durumunda kalabileceği uyarısında bulunan Gedikkaya, şunları kaydetti:

YÜZDE 8 TAZMİNAT

“Tüketici, sözleşmeden dönerse konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masrafları öder. Bunun yanı sıra satıcı, sözleşme tarihinden itibaren ilk 3 ay için sözleşme bedelinin yüzde 2’sine, 3-6 ay arası için yüzde 4’üne, 6-12 ay arası için yüzde 6’sına ve 12-24 ay arası için yüzde 8’ine kadar tazminat ödenmesini isteyebilir. Bu rakam daha önce yüzde 2 ile sınırlıydı. Bu sebeple tüketicilerin, sözleşmeden dönmeye karar vermesi durumunda bahsi geçen miktarları göz önünde bulundurarak karar vermesi ve maketten konut alırken ince eleyip sık dokuması gerekiyor.”