Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından hazırlanan Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Şubat 2017 Dönem Raporu’nun sonuçlarına göre TÜİK tarafından yüzde 10,13 olarak açıklanan aylık Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki artış, kendi hesabına çalışanlar için yüzde 10,76, düzenli ücretlilerde yüzde 10,43 olarak gerçekleşti. Enflasyondan en az etkilenenler yüzde 10,07 ile çalışmayanlar olanlar belirlendi. Resmi olarak yüzde 0,81 olan şubat ayı enflasyonu ise en çok yüzde 1,1’lik artış ile ücretsiz aile işçileri ve yüzde 1,07 ile profesyonel meslek sahiplerini etkiledi. Düzenli ücretliler için aylık enflasyon yüzde 1 sınırına geldi.
ENFLASYON HESAPLAMASI NEDENİYLE HERKES KAYIP YAŞADI
BİSAM, TÜİK Tüketim Harcamaları İstatistikleri ve TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi Harcama Gruplarına Göre Endeks Sonuçlarını kullanarak farklı gelir grupları için enflasyon hesaplaması yapıyor.
Bu hesaplamaya göre enflasyon çeşitli gelir ve tüketim grupları için farklı sonuçlar yaratıyor. Buna göre;
- Şubat 2003-Şubat 2017 dönemleri arasında genel TÜFE yüzde 214 artış gösterirken bu oran düzenli ücretlilerde yüzde 241,
- Çalışmayanlar için yüzde 248,
- Emeklilerde yüzde 246,
- Nüfusun en yoksul yüzde 20’lik kesimi için yüzde 252 oldu. En zengin yüzde 20’lik dilim için ise enflasyon yüzde 234 olarak gerçekleşti. Buna göre enflasyon yoksulu daha fazla vurdu.
BİSAM tarafından Şubat 2003-Şubat 2017 dönemlerine göre gizli yoksullaşma oranları da hesaplandı. Gizli yoksullaşma genel enflasyon rakamları ile farklı grupların enflasyonlarının arasındaki farktan kaynaklanan ve kayıtlara yansımayan yoksullaşma düzeyini ortaya koyuyor.
Buna göre son 13 yıllık dönemde (Şubat 2003-Şubat 2017) gizli yoksullaşmayı en yoğun olarak yaşayanlar, işteki duruma göre yüzde 12,2 ile “Yevmiyeliler”, mesleğe göre yüzde 11 ile “Hizmet ve satış elamanları”, temel gelir kaynağına göre yüzde 11 ile “Diğer Transferlerle Geçinenler”, gelir gruplarına göre yüzde 10,85 ile En Yoksul Yüzde 20’lik gelir grubunda yer alanlar oldu (Tablo 1). Enflasyon nedeniyle her kesim için gizli bir yoksullaşma yaşanırken, en yoksul yüzde 20 için bu kayıp yüzde 10,85 oldu. Buna karşın en zengin yüzde 2o için yoksullaşma yüzde 5,9 oldu. Enflasyon hesaplaması yoksulu daha fazla etkiledi. Yoksul enflasyondan zengine göre yaklaşık iki kat daha fazla etkilendi.
Grafik 1- Enflasyon hesaplaması nedeniyle yaşanan gizli yoksullaşma oranı
Enflasyondaki hareketler doğrudan doğruya alım gücüne etki eden bir role sahip. Kişinin kendi yaptığı harcama kalemlerindeki fiyat artışları (enflasyonu) ile resmi Tüketici Fiyat Endeksi arasındaki fark istatistiklere yansımayan bir yoksulluğa neden olmaktadır. Aynı zamanda sepete her yıl müdahaleye olanak tanıyan yöntem sonuçların güvenilirliği açısından soru işaretlerine neden oluyor. Dar gelirli için ağırlığı son derece önemli olan kira ve gıdanın, sepetteki ağırlığının sistematik olarak azalması, sorunları büyütüyor. Bu nedenle;
- Ücret artışlarında dar gelirlileri dikkate alınacak ayrı bir endeks oluşturulmalıdır
- Toplum tarafından yaygın olarak kullanılmadığı halde, yüksek değer taşıdığı için ciddi bir biçimde enflasyonu etkileyen ürünlerin mal sepetindeki ağırlığı gözden geçirilmeli, teknolojik gelişmeye koşut olarak fiyatları sürekli olarak gerileyen ürünler, sepetten çıkartılmalıdır.
- Her türlü sübjektif müdahaleye açık olan yıllık sepet değişiminden vaz geçilmeli. Sapetteki değişiklikler 5’er yıllık dönemler halinde gerçekleştirilmelidir.
- İstatistik konseyinin kapsamı genişletilerek emek örgütlerinin katılımı ve denetimi sağlanmalıdır.
- Hükümet mensuplarının TÜİK’e müdahalesi anlamına gelecek yaklaşımlardan ve söylemlerden uzak durmaları sağlanmalıdır.
- Enflasyon hesaplamasında yukarıda belirtilen unsurlardan kaynaklı yaşanan gelir kayıpları giderilmelidir.
TABLO 1- GİZLİ YOKSULLAŞMA ORANLARI (ŞUBAT 2013-ŞUBAT 2017)
| İŞTEKİ DURUMA GÖRE | Gizli Yoksullaşma Oranı |
| (Düzenli Ücretli Çalışanlar) | 7,54% |
| (İşverenler) | 6,07% |
| (Kendi Hesabına Çalışanlar) | 7,39% |
| (Ücretsiz Aile Çalışanları) | 5,87% |
| (Yevmiyeli (Gündelik) Çalışanlar) | 12,20% |
| (Çalışmayanlar) | 9,70% |
| MESLEĞE GÖRE | |
| (Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar) | 8,06% |
| (Çalışmayanlar) | 9,70% |
| (Hizmet Ve Satış Elemanları) | 8,30% |
| (Nitelik Gerektirmeyen İşlerde Çalışanlar) | 11,03% |
| (Nitelikli Tarım, Ormancılık Ve Su Ürünleri Çalışanları) | 7,35% |
| (Profesyonel Meslek Mensupları) | 4,22% |
| (Sanatkarlar Ve İlgili İşlerde Çalışanlar) | 8,92% |
| (Teknisyenler, Teknikerler Ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları) | 6,48% |
| (Tesis Ve Makine Operatörleri Ve Montajcılar) | 10,43% |
| (Yöneticiler) | 6,21% |
| TEMEL GELİR KAYNAĞINA GÖRE | |
| Ücret, yevmiye | 7,86% |
| Mütesebbis Geliri | 7,23% |
| Emekli aylığı | 9,29% |
| Diğer Transferler | 11,02% |
| Gayrimenkul Kira Geliri Ve Menkul Kıymet Faiz Geliri | 9,60% |
| GELİR GRUPLARINA GÖRE | |
| 1. Yüzde 20 En Yoksul | 10,85% |
| 2. Yüzde 20 | 9,72% |
| 3. Yüzde 20 | 9,64% |
| 4. Yüzde 20 | 9,64% |
| 5. Yüzde 20 En Zengin | 5,90% |
TABLO 2- GELİR GRUPLARINA GÖRE ENFLASYON ARTIŞ ORANLARI
| GELİR GRUPLARI | 14 yıl | 10 YIL | 1 YIL | 1 AY |
| GENEL ENFLASYON | 214,00% | 121,50% | 10,13% | 0,81% |
| İŞTEKİ DURUMA GÖRE | ||||
| (Düzenli Ücretli Çalışanlar) | 239,61% | 120,84% | 10,43% | 0,99% |
| (İşverenler) | 234,30% | 117,68% | 10,59% | 0,96% |
| (Kendi Hesabına Çalışanlar) | 239,05% | 124,10% | 10,70% | 0,99% |
| (Ücretsiz Aile Çalışanları) | 233,58% | 120,88% | 10,76% | 1,10% |
| (Yevmiyeli (Gündelik) Çalışanlar) | 257,62% | 129,01% | 10,37% | 0,86% |
| (Çalışmayanlar) | 247,73% | 123,80% | 10,07% | 0,88% |
| MESLEĞE GÖRE | ||||
| (Büro Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar) | 241,53% | 119,98% | 10,19% | 0,91% |
| (Çalışmayanlar) | 247,73% | 123,80% | 10,07% | 0,88% |
| (Hizmet Ve Satış Elemanları) | 242,44% | 122,92% | 10,50% | 1,00% |
| (Nitelik Gerektirmeyen İşlerde Çalışanlar) | 252,94% | 126,82% | 10,06% | 0,83% |
| (Nitelikli Tarım, Ormancılık Ve Su Ürünleri Çalışanları) | 238,89% | 126,52% | 10,54% | 0,93% |
| (Profesyonel Meslek Mensupları) | 227,85% | 115,54% | 10,76% | 1,07% |
| (Sanatkarlar Ve İlgili İşlerde Çalışanlar) | 244,76% | 123,91% | 10,50% | 1,01% |
| (Teknisyenler, Teknikerler Ve Yardımcı Profesyonel Meslek Mensupları) | 235,77% | 118,29% | 10,40% | 0,93% |
| (Tesis Ve Makine Operatörleri Ve Montajcılar) | 250,56% | 126,34% | 10,40% | 0,87% |
| (Yöneticiler) | 234,78% | 118,12% | 10,64% | 1,05% |
| TEMEL GELİR KAYNAĞINA GÖRE | ||||
| Ücret, yevmiye | 240,78% | 121,55% | 10,43% | 0,98% |
| Mütesebbis Geliri | 238,48% | 122,90% | 10,84% | 1,03% |
| Emekli aylığı | 246,15% | 123,94% | 10,06% | 0,86% |
| Diğer Transferler | 252,90% | 123,71% | 9,59% | 0,77% |
| Gayrimenkul Kira Geliri Ve Menkul Kıymet Faiz Geliri | 247,33% | 118,57% | 9,52% | 0,61% |
| GELİR GRUPLARINA GÖRE | ||||
| 1. Yüzde 20 En Yoksul | 252,21% | 127,78% | 9,82% | 0,82% |
| 2. Yüzde 20 | 247,80% | 125,86% | 10,01% | 0,84% |
| 3. Yüzde 20 | 247,50% | 125,08% | 10,21% | 0,86% |
| 4. Yüzde 20 | 247,50% | 125,08% | 10,21% | 0,86% |
| 5. Yüzde 20 En Zengin | 233,70% | 117,17% | 10,66% | 1,04% |
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.