2016’da ihracatı olumsuz etkileyen üç temel zorluk ne?

Aralık ayı ile 2016 yılı toplam ihracatına ilişkin verileri Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin de katılımıyla Ankara’da düzenlediği basın toplantısında açıklayan TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracatın artmasında negatif etki yapan nedenlere de dikkat çekti.

2016 yılı boyunca ihracatı etkileyen 3 temel zorluk yaşandığını, bunların toplam etkisinin 8,5 milyar dolar olduğunu vurgulayan Büyükekşi, tüm zorluklara rağmen yılı 142,6 milyar dolar ile ihracat kapattıklarını, bunda 65 bin ihracatçının özverisi ve hükümetin ihracata verdiği desteklerin büyük payı olduğunu kaydetti.

“2017 hedefimize ulaşacak güçteyiz”

Yeni bir yıl ile birlikte ihracatta da yeni hedefler belirlediklerini kaydeden Mehmet Büyükekşi, “2017’de hedefimiz ihracatta 155 milyar dolara ulaşmak. Kapasite olarak, azim ve inanç olarak bu hedefe ulaşacak güçteyiz. Küresel ve bölgesel gelişmeler yeni bir sıkıntıya yol açmaz ise hedefimize ulaşacağız” diye konuştu.

İhracatçıların çabalarının yanı sıra, alıcıların siyasi ve ekonomik durumu, para birimleri de ihracatı doğrudan ve güçlü şekilde etkilediğine değinen Büyükekşi, ihracatta negatif etki yaratan nedenleri şöyle sıraladı:

“Petrol ve emtia fiyatlarındaki zayıflık, ABD Dolarının güçlü seyri, Çin’in büyümesinde yavaşlama, yakın coğrafyamızda yaşanan gelişmeler 2016 boyunca ihracatımızı olumsuz etkiledi.

2016’da miktar bazında yaklaşık 104 milyon ton ihracat yaptık. Bu rakam 2015’e kıyasla yüzde 4 artış demek. Ancak petrol ve emtia fiyatlarının 2016’da 2015’e kıyasla daha düşük olması ve doların güçlü seyri, dünya genelinde ihracat birim fiyatlarında gerilemeye sebep oldu. Kilogram başına ihracat değeri 2015 yılındaki 1,44 dolar seviyesinden 1,37 dolara geriledi. Yani 2016’da daha fazla mal sattık ancak daha az ihracat geliri elde ettik. İhracat fiyatlarımızın gerilemesi 2016’da yaklaşık 3,5 milyar dolarlık kayba sebep oldu.”

Çevre ülkelerdeki olumsuzluklar

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracat artışının önündeki bir diğer engelin ise çevremizdeki ülkelerde yaşanan sorunlar olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

“Suriye, Rusya, Irak ve Libya pazarlarında önceki yıla kıyasla ihracatımız 3,5 milyar dolar azalmış oldu. 2016 yılında ihracatımızın gerilemesinde TL, Avro ve Sterlin kaynaklı parite kayıpları da ön plana çıkıyor. 2016 yılında avronun dolar karşısında gerilemesi kaynaklı ihracat kaybı yaklaşık 300 milyon dolar civarında oldu. TL kullanarak ciddi miktarda ihracat yapıyoruz. 2015’te 6 milyar dolara ulaşmıştık. 2016’da TL’nin değer kaybetmesinden ötürü 700 milyon dolarlık bir negatif etki gördük. Benzer şekilde Brexit’in etkisiyle 2016’da sterlinin dolara karşı değer kaybetmesi sebebiyle de yaklaşık 500 milyon dolarlık kayıp yaşadık. Toplamda ise parite kaynaklı kaybımız 1,5 milyar dolar oldu.

Dolayısı ile 2016 yılında ihracat fiyatlarımızın gerilemesi, çevre ülkelerde yaşanan gelişmeler ve para birimlerindeki dalgalanmalar sebepli negatif etkilerin büyüklüğü 8.5 milyar dolar oldu. Buna rağmen ihracatımızda gerileme yüzde 1’den daha az ve dünyanın pek çok ülkesinden daha iyi bir performansımız var.

Ancak, bunu kesinlikle bir bahane olarak görmüyoruz. Bizim her durumda ihracatımızı artırmamız gerekiyor. İşte bu yüzden TİM ve İhracatçı Birlikleri olarak daha büyük çaba ile Ar-Ge, inovasyon, markalaşma ve tasarım alanlarında katma değer artırıcı faaliyetlerimize devam edeceğiz.”