Küçük orta sanayii güçlendirmek

ERMUKAN ŞENGEZER >> Ekonomimiz zor bir döneme giriyor. Şu anda hissedilmeğe başlayan ekonomik sıkıntıların daha da artacağı üzerinde uzmanların fikir birliği içinde bulundukları bir beklentidir. Bunun iç ve dış kaynaklı olarak iki nedeni bulunmaktadır.

NEDEN VE HEDEF

İç neden; dış piyasalarda ucuz paranın bollaştığı dönemde uygulanan tüketimi teşvik ve bu amaçla Borçlanma temelli makro -ekonomik strateji, Dış neden ise Dünya finansal sisteminin küreselleşme ve küresel rekabet artışı sonucu ortaya çıkan sorunları çözümlemede yetersiz kalması olarak özetlenebilir.

Krizlerde bir elekte olduğu gibi büyükler yukarıda kalmakta küçükler aşağıya düşmekte başka bir anlatımla güç durumda kalmaktadır. Bu nedenle belirlenecek güçlenme politikaların ana hedefi küçük ve orta büyüklükteki sanayi kuruluşlarını (KOS )güçlendirmek böylece krizin yol açabileceği tehlikelerden korumak olmalıdır.

Firma ve Kamu dışı kuruluşların Makroekonomik politikaları (Teşvik talep etme dışında )etkileme olanağı bulunmadığına göre güçlenmeyi sağlayacak hedef işletmelerin rekabet gücünün artırılması olmalıdır.

Güçlüklere karşı önlem olarak verilecek destekler yeni girişimcilerden önce çalışır durumdaki işletmelerin ayakta kalmasına yönelmelidir. Çünkü kriz koşulları girişimcilere, fırsatlardan daha fazla risk yaratmakta bu nedenle yeni girişimleri olumsuz etkilemektedir.

REKABET GÜCÜNÜN DAYANDIĞI TEMELLER

Bir işletmenin rekabet gücünü oluşturan birçok faktör vardır;

İşletme temelde çalışan bir sistemdir. Bu sistem satın alma, üretim (Ürün, İnsangücü, Teknoloji), pazarlama, satış ve finansman olmak üzere farklı alt sistemler ve faaliyetler içerir.

İşletmelerin rekabet gücü, bu alt sistemlerin doğru kurulmasına, etkin çalışmalarına ve üst yönetici tarafından sağlanan koordinasyon başarısına bağlıdır. Bu faktörü organizasyon ve yönetim kalitesi olarak da tanımlayabiliriz.

İşletmelerde rekabet gücünün düşük olmasının nedeni temelde sayılan alt sistemlerin ve bunları yöneten üst yönetimin zayıf olmasının sonucudur. Bu zayıflık;Yönetici yetenekleri bir kenara bırakıldığında temelde üst yönetimin bilgi eksikliği ve bilgi boşluklarından kaynaklanır. Yönetici yeterli ise sorunlu alanlarda en uygun çözümleri bulacak ve yapısal değişim önlemleri ile işletmenin verimli çalışmasını sağlayabilecek ve rekabet gücünü arttırabilecektir.

Buradan rekabet gücü artışı için çözümlenmesi gerekli ve öncelikli sorunun üst yönetim yeterliliğinin sağlanması olduğu anlaşılmaktadır.

SORUNLARIN KAYNAĞI

Hızla değişen Dünya ekonomisinde satın alma, lojistik, Teknoloji, ürün ve üretim türleri, pazarlama ve satış yöntemleri ve finansman konularında temel ve yapısal değişmeler meydana gelmiştir ve değişim hızla devam etmektedir. Kısaca işletmenin etkinliğini sağlayacak sistem ve bilgiler her an değişmekte olduğundan üst yöneticinin geçmiş yıllara dayalı bilgi birikimi bu değişimin büyük bir kısmını kapsamamakta ve bu nedenle gelişmeleri izleyememektedir. Kaldı ki tüm gelişmeleri izlemeye ve özümsemeye hiçbir yöneticinin zamanı ve kapasitesi yeterli değildir.

ÇÖZÜM AŞAMALARI

Sorunun çözümü üç boyutlu bir yaklaşımla mümkündür;

Öncelikle İşletmelerin detaylı analizi ve sistemlerinin değerlendirilmesi gerekmektedir.

İkinci olarak işletmede saptanacak sorunlarla ilgili olarak yöneticinin bilgi boşluğu belirlenip kişiye özgü eğitim içeriği belirlenmeli sürekli eğitimle bu zayıflık giderilmelidir.

Üçüncü aşamada sorunların çözümüne yönelik yapısal değişim projeleri geliştirilip uygulanmalıdır.

ÇÖZÜM YOLUNDAKİ ENGELLER

Etkin bir yönetim için üst yöneticinin kendi bilgi boşluklarını tamamlaması ve işletmedeki genel yapıyı bilmesi ve çözüm için önerilere sahip olması gerekir.

Her işletme farklı yapıya sahiptir. Çalışma biçimi farklıdır. İşletme yapısını değerlendirmek için farklı fonksiyonlarının gerçek uzmanlarca değerlendirilmesi gerekir. Tek bir danışman tüm alanlarda değerlendirme yapamaz. Girdiler, üretim, satış ve finansman alanlarında olmak üzere sektörde bilgili en az dört uzman ın görüşlerinden yararlanmak gerekir.

Uzmanların belirlenmesi Gerçekçi bir uzman havuzu oluşturulmadan mümkün olmaz. Mevcut kaynaklar ve yöntemler bu açıdan sadece kaba bir fikir verebilecek düzeydedir ve yetersizdir.

Uzmanlar belirlense de bu kadar çok uzmanı finanse edebilmek bir işletme için gerçekçi değildir.

İşletme sorunları belirlendikten sonra yöneticinin bu alandaki bilgi boşluğunun sürekli eğitimle doldurulması diğer bir harcama kaynağıdır.

Her iki aşama geçilse de gereken yeniden yapılanma projeleri için de yeni yatırım ihtiyacı doğacaktır.

İŞ PLANI

Kamuca verilecek genel nakdi hibeler, finansman olanakları bu bakımdan gerçek sorunları çözmemekte geçici iyileşme sağlamaktadır.

Bu nedenle KOS a verilecek desteğin en etkin yolunun onların durum analizi, yönetici eğitimi ve yeniden yapılanma projelerinin finansmanı olduğu bu yönde sağlanacak desteklerin mevcut işletmelerin muhtemel ekonomik dalgalanmalara karşı güçlenmelerini sağlayan en önemli araç olduğu söylenebilir. Bu destek tüm aşamaları ile ve karşılıksız hibe olarak sağlanmalıdır.

Dalgaların yükseldiği koşullarda yeni sandalların denize çıkarılmasındansa dalgalarla boğuşan gemilerin salimen kıyıya getirilmesi öncelik almalıdır.

Küçük ve orta ölçekli sanayi (KOS)işletmelerinin rekabet gücünün artışı ve güçlenmeleri bu aşamaları başarılı bir şekilde yaşama geçirecek yeni bir destek ve teşvik sisteminin oluşturulması ile mümkün olacaktır.