Schengen vizesi başvurularında yeni dönem

Türkiye’deki Schengen üyesi AB üye ülke konsoloslukları 25 Eylül 2014 tarihi itibariyle Vize Bilgi Sistemini (VBS) kullanmaya başlayacak. Schengen üyesi AB üye ülkelerinin vize bilgilerini paylaşmasına imkân sağlayan merkezi bir veri tabanı olan VBS ile birlikte, Schengen vizesi başvurularında yeni bir dönem de başlamış olacak.
VBS kapsamında, aralarında Türk vatandaşlarının da bulunduğu üçüncü ülke vatandaşlarının, başvuru yaparken parmak izi ve dijital fotoğraf gibi biyometrik verilerini, Schengen vize başvuru formunda sağladıkları verilerle birlikte ilgili birimler ile paylaşması talep ediliyor. Sistem dâhilinde 5 yıl içerisinde yapılacak müteakip vize başvurularında, VBS’ye kayıtlı önceki başvurularda verilmiş olan biyometrik verilerden yararlanılması öngörülüyor.
Türkiye’de 25 Eylül 2014 tarihinden itibaren uygulamaya geçecek VBS, AB tarafından Ekim 2011 tarihinden bu yana Orta ve Kuzey Amerika, Karayipler ve Batı Balkanlar gibi farklı coğrafyalarda uygulanmakta. VBS ile başta 3 aya kadar olan kısa süreli vize başvuruları olmak üzere, vize prosedürlerinin kolaylaştırılması, vize başvuru noktalarının artırılması, Schengen vizesi başvurularında önceden yaşanan suiistimaller ile mücadele edilmesi ve vize başvurucularının kişisel verilerinin korunması hedefleniyor.
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI: “YENİ SİSTEM, VBS TÜRK VATANDAŞLARININ SCHENGEN VİZE BAŞVURULARINDA YAŞADIKLARI SIKINTILARIN GİDERİLMESİ İÇİN ÕNEMLİ BİR ADIM”
İKV olarak, Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan VBS’nin doğru uygulanması halinde, 30 yılı aşkın bir süredir devam eden Türk vatandaşlarının AB üye ülkelerine seyahat ederken karşılaştığı sıkıntıların giderilmesinde önemli bir adım olacağı kanısındayız. Bu yeni sistemin özellikle:
– ilk defa vize başvurusunda bulunmak üzere seyahat edeceklerin bu seyahatlerinin kolaylaştırılmasına katkı sağlayacağına;
– uzun süreli ve çoklu-giriş vize başvurusunda bulunan kullanıcıların, iyi niyet (bona fide) statülerinin daha kolay bir şekilde tespit edilmesi suretiyle, bu kişilere uzun süreli ve çoklu giriş imkânı sağlayan vizelerin verilmesini kolaylaştıracağına;
– vize için başvuru yapılabilinecek noktaların sayısındaki artış ile birlikte, ülkemizin farklı bölgelerinde yaşayan vize başvurucularının mağduriyetlerinin giderileceğine ve
– başvuru yapan kişilerin veri güvenliklerinin artırılacağına inanıyoruz.
Bu çerçevede, söz konusu sisteme uyumun 16 Aralık 2013 tarihinde Türkiye ile AB arasında imzalanan Geri Kabul Anlaşması sonrasında resmiyet kazanan Türk Vatandaşlarına yönelik Vize Serbestliği Yol Haritasının bir gerekliliği olduğunu hatırlatmak isteriz. Söz konusu Yol Haritası’nın Birinci Bloğunu oluşturan “Belge Güvenliği” kapsamında, VBS dâhilinde öngörülen uygulamaya Türkiye’nin uyumu talep edilmektedir. VBS’nin yürürlüğe girmesiyle birlikte Türkiye, vatandaşlarının AB üye ülkelerinde vizesiz seyahatine ilişkin öngörülen bir kriteri de yerine getirmiş olacaktır.
Hiç şüphesiz Eylül 2014 itibariyle VBS’nin ülkemizde yürürlüğe girmesi ne vizesiz seyahat anlamına gelmekte; ne de vizesiz seyahatin önünde yeni bir engel teşkil etmektedir. AB’nin dünyanın farklı coğrafyalarında hâlihazırda uyguladığı bu sisteme Türkiye’nin de dâhil edilmesini, bir standartlar bütününü temsil eden Schengen’in, ülkemiz özelinde uygulanma alanında yaşanan sıkıntıları ve oluşan mağduriyetleri gidermesi adına atılmış önemli bir adım olarak görmekte fayda vardır.
5 SORUDA SCHENGEN VİZE BİLGİ SİSTEMİ (VBS)

VBS NEDİR?
VBS, Schengen üyesi AB üye ülkelerinin vize bilgilerini paylaşmasına imkân sağlayan merkezi bir veri tabanıdır. Sistem dâhilinde AB üyesi olmayan ülkelerdeki AB üye ülke konsoloslukları ile Schengen Alanına giriş yapılan AB dış sınırlarındaki kontrol noktaları, merkezi bir sisteme bağlanmakta; böylelikle vize başvurularına ilişkin veriler ve prosedürler, vize başvuru sonuçları, kısa süreli vizeler ve transit vize uygulamaları tek bir merkezden görüntülenebilmekte ve kontrol edilebilmektedir.

VBS NE ZAMAN DEVREYE GİRECEK?
VBS Ekim 2011 tarihinden bu yana ve son olarak Mayıs 2014 tarihinde Orta ve Kuzey Amerika, Karayipler ve başka coğrafyalarda olmak üzere, dünya çapında kademeli olarak uygulamaya alınmıştır. Söz konusu sistem, 25 Eylül 2014 tarihinden itibaren Türkiye ve Batı Balkanlar ülkelerinde kullanılmaya başlanacaktır.

VBS NEYİ AMAÇLAR?
1- Vize Prosedürlerinin Kolaylaştırılması: VBS, Schengen üyesi AB üye ülkeleri yetkilileri arasında, 3 aya kadar olan kısa süreli vizeler konusunda veri alışverişine imkân sağlamaktadır. Bu nedenle VBS, Schengen Alanının dış sınırlarında vize başvuru prosedürlerini ve kontrollerini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
2- Vize Başvuru Noktalarının Artırılması: VBS kapsamında, vize için başvuru yapılabilecek noktaların sayısında artış ve çeşitlilik sağlanması hedeflenmektedir.
3- Suiistimallerle Mücadele: VBS, Schengen vizesi başvurularında yaşanan suiistimaller ile mücadelede önemli bir adımdır. Õrneğin “vize ticareti” olarak adlandırılan ve vize başvurularının reddi sonrasında kimi başvurucular tarafından tercih edilen suiistimallerin giderilmesi konusunda önemli bir araç olarak kullanılmaktadır.
4- Başvurucuların Korunması: Vize prosedürlerinde, verilerin işlenmesi konusunda güvenli bir veri tabanı olan VBS, vize için başvuranların kimlik hırsızlığına karşı korunma düzeyinin artırılmasını ve hatalı tanımlamaların önüne geçilmesini sağlamaktadır.
VBS ayrıca başvuruculara, kendisi ile ilgili sisteme girilen veriyi, o veriyi sisteme giren Üye Devletten talep etme hakkı sağlamaktadır. Bu sayede başvurucu, kendisiyle ilgili hatalı verilerin düzeltilmesini ve yasal olmayan bir şekilde kaydedilmiş olan bilgilerin silinmesini de talep etme hakkına sahiptir.

VBS NASIL İŞLEYECEK?
Schengen vizesine başvuran üçüncü ülke vatandaşları, başvuru yaparken parmak izi ve dijital fotoğraf gibi biyometrik verilerini, Schengen vize başvuru formunda sağlayacakları verilerle birlikte ilgili birimler ile paylaşacak. Sistem dâhilinde 5 yıl içerisinde yapılacak müteakip vize başvurularında, verilmiş olan biyometrik veriler VBS’ye kayıtlı önceki başvurulardan alınacak.

VBS İLE HAYATIMIZDA NE DEĞİŞECEK?
1- VBS kapsamında Schengen vizesine başvuran üçüncü ülke vatandaşlarının biyometrik verilerinin sisteme kaydedilmesi ile birlikte, 5 yıl içerisinde yapılacak vize başvuruları, verilmiş olan biyometrik veriler dikkate alınarak işleme tabi tutulacak. Bu da, ilk defa vize başvurusunda bulunmak üzere seyahat edeceklerin bu seyahatlerinin kolaylaştırılmasına katkı sağlayacak.
2- VBS’ye kayıtlı daha önce alınan vizelerin kanuna uygun bir şekilde kullandığına dair mevcut bilgiler sayesinde, uzun süreli ve çoklu-giriş vize başvurusunda bulunan kullanıcıların iyi niyet (bona fide) statüsü daha kolay bir şekilde tespit edilecek ve bu kişilere uzun süreli ve çoklu giriş imkanı sağlayan vizelerin verilmesi kolaylaşacak.
3- VBS kapsamında, vize için başvuru yapılabilecek noktaların sayısında artış ve çeşitlilik sağlanacak. Bu da, özellikle geniş yüzölçümüne sahip ülkelerde vize başvuruları için önceden yurtiçinde yapılması gereken şehirlerarası seyahatlerin ve buna bağlı masrafların ortadan kalkmasına imkân verecek.
4- Verilerin işlenmesi konusunda güvenli bir veri tabanı olan VBS ile, başvuru yapan kişilerin veri güvenliği korunacak. Başvuru yapan kişilere tanınan talep ve itiraz hakkı ile birlikte başvuruda bulunan kişi, verilerinin doğruluğunu da güvence altına almış olacak..
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI