‘Felaketler tesadüf değil’

Uluslararası Sendikalar Birliği 325 sendikanın üye olduğu, 200 milyon çalışanla dünyanın en büyük kuruluşlarından biri. Peki işçi hakları Almanya ve diğer ülkelerde ne durumda?

Bangladeş’te fabrika sahipleri işçileri yıkılmaya yüz tutmuş fabrikalarda çalışmaya zorluyor, Türkiye’de eski devlet madenlerini özelleştirme ile birlikte satın alan yeni patronlar, maliyeti beşte bire indirdikleri için övünüyor. Her iki durumda da kâr, çalışanların ve işyerlerinin güvenliğinden önce geliyor, dolayısıyla da felaketler oluyor. Alman Sendikalar Birliği’nin yeni Başkanı Reiner Hoffmann’a göre felaketler tesadüf değil:

“Bu durum, böylesine korkunç kazaların olmaması için, bu ülkelerde çalışma ve insan sağlığının korunmasına ihtiyaç duyduğumuzu gösteriyor. Diğer yandan işçilerin güvenli çalışma koşullarının oluşturulması sürecine katılım hakkına da ihtiyaç duyuyoruz.”

Almanya’da durum farklı

Burada işveren sendikalarla iyi tecrübelere sahip. Bu sosyal işbirliği, Almanya’da büyüme ve refaha büyük oranda katkı sağladı. Dünyanın diğer bölgelerinde ise durum tamamen farklı görünüyor, sendikalar büyük baskı altında. Tabi eğer örgütlenme şansları varsa… Alman Sendikalar Birliği Başkanı Hoffmann buna bir örnek veriyor:

“Bu örneği bilirsiniz, Tennessee Chattanooga’da Volkswagen işyeri işçi temsilciliği oluşturmak istiyordu. İşçiler ve sendikalar bundan yanaydı ama Tennessee Eyaleti’nin aşırı hasmane bir sendika mevzuatı var ve sonuç olarak işyeri temsilciliği engellendi.”

Almanya’da durum

Almanya’da işverenlere yakınlığıyla bilinen Alman Ekonomi Enstitüsü’nün sendikalar, ücret ve toplu sözleşme politikalarından sorumlu yetkilisi Hagen Lesch buna karşılık Almanya’da sendikaların işinin çok daha kolay olduğunu belirtiyor:

“Almanya’da bir işyeri temsilciliği organize etmek kat kat daha kolay. Bir işletmede çalışanlar istiyorlarsa, bir sendikanın işyerinde kalıcı olması mümkün. Bu, ABD’de çok farklı. Orada sendika temsilcilerinin işyerine girmeleri şiddetli bir biçimde engelleniyor.”

Peki ama Almanya’da işçi hakları söz konusu olduğunda herşey güllük gülistanlık mı? Alman Sendikalar Birliği Bakanı Reiner Hoffmann’a göre bu sorunun yanıtı “Hayır.”

“Almanya’da da toplu iş sözleşmesinden kaçınılan durumlar söz konusu. Bir işverenler derneği ya da birliğine üye olmayan işyerleri ya da üyelerinin çalışanları hiçbir bağlayıcı toplu sözleşme olmaksızın çalıştırmasına izin veren işveren dernekleri var.”

Yoksullukla mücadele

Uluslararası Sendikalar Birliği’ne göre kalkınmanın eşiğinde olan ya da kalkınmakta olan ülkelerde büyüme rakamları, gelir düzeyindeki adaletsizlikle aynı şekilde artıyor. Birliğe göre yoksulluk, olması gerektiği kadar gerilemiş değil. Bu nedenle bakım hizmeti ve sosyal sistemin geliştiği ülkeler örnek olarak alınmalı. Örneğin İskandinav ülkeleri… Alman Sendikalar Birliği Başkanı Reiner Hoffmann:

“Bu sistemin şekillendirilmesi elbette ilgili ülkelerin kendilerine özgü koşullarına ve ekonomik durumlarına bağımlı hale getirilebilir, böylece bu ülkeler zorlanmamış olur. Ancak bunun ilk kez uygulamaya konulması bile büyük bir ilerleme anlamına gelir ve bu ülkelerde başarılı da olur. Artık bu konuda çok iyi örnekler var.”