Yapı Kredi ve Halkbank, Orta ve Doğu Avrupa’nın önde gelen ilk 10 bankası arasında 

Erste Group, Orta ve Doğu Avrupa’nın önde gelen 10 bankasını açıkladı: BZ WBK, Bank Pekao, PKO BP, Raiffeisen International, Komercni, Banca Transilvania (RO), AIK Banka (RS)  Komercijalna Banka (RS), Yapı Kredi Bankası ve Halkbank (TR)

Türkiye’de kredi hacimlerindeki artışın bir önceki yıla göre 2013’de yüzde 24, 2014’de ise yüzde 16 olması bekleniyor. Türk bankalarının faaliyet gösterdikleri güçlü makroekonomik ortam, hem kurumsal hem de tüketici tarafında yüksek büyüme potansiyeli, yüksek kapitalizasyon oranlarına ve likidite durumuna sahip güçlü bilançoların yanı sıra yüksek karlılık oranları ve iç sermaye üretiminin beklenen büyümeye destek olması bekleniyor. 

Orta ve Doğu Avrupa’nın önde gelen finansal kuruluşlarından Erste Group’un Orta ve Doğu Avrupa Bankacılık Raporu’na göre, yatırımcıların Euro bölgesindeki toparlanmayı mercek altına alması bankacılık sektörüne yarayacak. Türkiye bankacılık sektörünü de kapsayan raporda Yapı Kredi ve Halkbank bölgenin öne çıkan ilk 10 bankası arasında yer alıyor.

Raporla ilgili görüşlerini belirten Erste Group Orta ve Doğu Avrupa bankacılık analisti Günter Hohberger, şöyle konuştu: “Genel olarak Polonya ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerdeki yapısal avantajların, 2014 ve sonrasında yaşanacak hızlandırılmış büyüme için temel sağladığını görüyoruz. Risk maliyetlerinin azaltılması, artan hacimler ve iyileşen net faiz marjlarından kaynaklanan hızlandırılmış gelirler ve sıkı maliyet kontrolünün önümüzdeki yıldan itibaren mali rakamlarda büyümeye yol açmasını çok muhtemel. Bu ülkelerdeki bankaların karlılık açısından karşılaşacakları tehditler, işletme tarafından ziyade mali taraftan gelebilir (banka işlemleri vergisi konusundaki tartışmalar, kurumlar vergisindeki artış). Macaristan, Romanya ve Sırbistan’daki en büyük zorluk, risk maliyetlerini azaltmak ve sürdürülebilir karlılık sağlamak için büyüme, marjlar ve risk maliyetleri arasında bir denge bulmak. Sermaye miktarları sağlıklı bir seviyeyi korumaya devam ediyor ve dolayısıyla bu gelişmeler için sağlam bir temel sağlıyor” ifadesini kullandı. 

Orta ve Doğu Avrupa’nın En İyi Bankaları

Rapora göre Polonya ekonomisinin gelecek yıl toparlanma ihtimali yüksek ve bankalar da bu toparlanmanın iyi birer temsilcisi olacak. Polonya bankalarının hisseleri konusunda olumlu bir görüşe sahip olan Erste analistleri,  “Normalden yüksek bir performans göstermiş olmasına rağmen, BZ WBK için satın alma pozisyonunu koruyoruz çünkü bankanın olağanüstü kazanç momentumunun en son yapılan Kredyt Bank satın almasıyla daha da güçlenmesini bekliyoruz. Sinerjiler, 2014 ve 2015’de BZ WBK’nın mali sonuçlarına daha da büyük bir etki yapacak ve daha yüksek bir değerlemeyi garantileyecek. Bank Pekao’yu ‘Biriktir’ olarak değerlendiriyoruz çünkü bankanın sınıfının en iyisi olan sermayeleşme oranları gelecekte hem organik olarak hem de satın almalar yoluyla çok uygun bir durumda olduğuna inanıyoruz. Ayrıca, Pekao’nun görece olarak yüksek bir temettü getirisi (yaklaşık yüzde 6) getireceğini ve aynı zamanda hükümetin yaklaşımının daha olumlu olması halinde ek temettü ödemesi yapma ihtimalinin olduğunu düşünüyoruz. PKO BP için biriktir tavsiyemiz, Nordea’nın satın alınmasından kaynaklanan sinerji beklentisine dayanıyor; aynı zamanda, faiz oranlarının tersine döndüğü varsayıldığında, bankanın temel göstergelerini iyileştirebileceğine inanıyoruz” dedi.

Erste analistleri, Polonya bankaları dışında, yüksek sermayeli bankalardan Raiffeisen Bank International (Al’dan Biriktir’e indirildi) ve Komercni banka (CZ) için ‘Biriktir’ tavsiyesinde bulunuyor. En son RBI kar uyarısının ardından, sermayeleşme sorununun kısa vadede büyük ölçüde sulandırılmış sermaye artışı ile çözülemeyebileceği yönündeki görüşlerini yineleyen analistler, 2017 sonu itibariyle katılım sermayesinin (1,75 milyar EURO) devlete ait olan kısmının ödenmesine yönelik orta vadeli bir stratejiye dayanan bir dizi önlem, mevcut fiyatlar üzerinden önemli miktarda bedelli hisse ihraç edilmesinden daha muhtemel olabileceğine dikkat çekiyor. Analistler, Komercni Banka’ya bir temettü kaynağı olarak (DY13e oranı şu anda yüzde 5.5) ve Polonya bankalarına göre görece düşük değerleme katsayıları nedeniyle (4 büyük Polonya bankasının 1.9x oranına karşı 1.6x P/B13e) olumlu bakıyor. Erste analistleri, daha düşük sermayeli bankalar arasından, sağlam karlılık oranlarına karşı görece olarak düşük değerlemeye sahip oldukları için Banca Transilvania (RO), AIK Banka (RS) ve Komercijalna Banka (RS) için Biriktir tavsiyesinde bulunuyor.

Türkiye – kredi artış hızı 2014’de bir önceki yıla oranla yüzde 16’ya gerileyecek

Erste Group analistleri, temelde Türkiye’nin uzun vadeli ekonomik görünümü açısından olumlu bir bakış açısını sürdürüyor. Analistler, Türk bankalarının faaliyet gösterdikleri güçlü makroekonomik ortam, hem kurumsal hem de tüketici tarafında yüksek büyüme potansiyeli, yüksek kapitalizasyon oranlarına ve likidite durumuna sahip güçlü bilançoların yanı sıra yüksek karlılık oranları ve iç sermaye üretiminin, beklenen büyümeye destek olacağını düşünüyor. Ayrıca, FED’in varlık alımlarında istikrarı sürdürme yolundaki kararı da olumlu bir görünümü destekliyor.

Erste Securities İstanbul Araştırmadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Can Yurtcan, “Kısa dönemde, küresel faiz oranlarındaki belirsizlikten ve küresel yatırımcıların Türkiye’deki tasarruf açığının ülkeyi yabancı tasarrufa güvenmeye mecbur bırakmasından kaynaklanan risk açlığı nedeniyle önümüzdeki yol sorunlu olabilir. Türk bankaları kısa vadede küresel faiz oranlarına karşı hassas olmaya devam edecek ve bunların etkileri ağırlıklı olarak bankaların net faiz marjlarına ve daha düşük bir oranla da olsa defter değerlerine yansıyacak” açıklamasını yaptı.

Performans kriterlerine bakıldığında, kredi artışının 2013’de bir önceki yıla göre yüzde 24 olması ve 2014’de yüzde 16 seviyesine yavaşlaması bekleniyor. Finansman açısından ise, mevduatların bir önceki yıla oranla yüzde 12 artması bekleniyor. Türk bankaları, tahvil piyasalarına girerek ve para piyasası finansmanından daha büyük bir pay kullanarak temel varlık çeşitlendirme çabalarının finansmanına odaklanmalı.

Çek Cumhuriyeti – Varlık kalitesi, yüzde 6 Geri Dönmeyen Kredi oranıyla istikrarını koruyor       

Çek Cumhuriyeti’nde 2. Çeyrekte bir önceki çeyreğe göre +yüzde 0,6’lık olumlu ivme gösteren GSYİH verileri ve 10 yıllık tahvillerde kısa süre önce oluşan yüzde 2,44’lük getiri artışı düşünüldüğünde, Çek Cumhuriyeti’ndeki bankalar, 2013’ün 2. yarısında oldukça iyi bir finansal ortam bekliyor. İpotekli krediler sayesinde artış gösteren perakende krediler, bir önceki yıla oranla yüzde 3,2 büyüme oranını yakalarken, tüketici kredisi hacimleri bir önceki yıla göre yüzde 1,0 geriledi. Kurumsal krediler tarafında, yakın zamandaki kredi işlemleri işletme kredilerinden oluşurken, yeni kurumsal kredilerde durgunluk söz konusu. Mevduat artışı, bir önceki yıla göre yüzde 4,8 ile sağlam yapısını korumaya devam etti ve mevduat/kredi oranını yüzde 75’de tuttu; bu oran Orta ve Doğu Avrupa’daki en düşük mevduat/kredi oranlarından biri. Krize rağmen, geri dönmeyen kredi oranının yüzde 6.0’da kalması sayesinde Çek bankalarının varlık kalitesi istikrarını korudu.

Polonya – Net faiz gelirindeki toparlanma 2013’ün 3. Çeyreğinde başlayacak

Polonya’da, Temmuz 2013 verilerine göre toplam kredi oranı geçen yıla oranla yüzde 3.7 arttı (kamu kurumları dahil); bireysel krediler geçen yıla oranla yüzde 3.3 artarken, kurumsal krediler de yüzde 0.5 artış gösterdi. Kurumsal krediler tarafında, yatırım kredileri stoğu geçen yıla oranlanan rakamlara göre altı ay üst üste düşüş gösterdikten sonra, iki ay üst üste artış gösterdi; bu durum da ekonomik toparlanma ihtimaline işaret ediyor. Hükümetin tüketici kredileri konusundaki tavrının yumuşama göstermeye devam etmesi ve para piyasası oranlarının tarihteki en düşük seviyede olması dolayısıyla, bireysel kredilerin 2013’ün sonuna doğru hızlanması bekleniyor; kurumsal kredilerdeki toparlanma ise tüketimdeki artıştan ve dolayısıyla artan yatırımlardan kaynaklanacak ve AB finansmanlı projelerle desteklenecek.

Net faiz marjları, para piyasası oranlarının tarihin en düşük seviyesinde olması ve bankaların agresif yeniden fiyatlandırma politikaları dolayısıyla iyileşme gösterdi. Nitekim, Erste analisteleri, Temmuz verilerine dayanarak, net faiz gelirinin dip noktayı gördüğünü ve önümüzdeki dönemde artan net faiz marjları ve hafif bir yükselme gösteren kredi hacimleri sayesinde 2013’ün 2. Çeyreğine göre iyileşme göstereceğine inanıyor.

Erste Securities Polska Araştırma Müdürü Magdalena Komaracka, durumu “FED’in parasal genişleme politikasını arttırması konusundaki endişelere rağmen, oranlardaki 100 baz puanlık bir hareketin, PKO BP’deki net faiz marjlarını 30-40 baz puan, Pekao ve BRE’nin marjlarını 20-30 baz puan ve BZ WBK’nin baz puanlarını da 10-20 baz puan etkilemesini bekliyoruz” ifadesiyle belirtiyor.

Verimlilik artışı arayışı, aynı zamanda şube ağlarında maliyet kesintisine ve yeni birleşme ve satın alma faaliyetlerine neden olabilir. Ancak, Erste analistleri, şube sayılarında dramatik bir azalma beklemiyor; bunun yerinde odak değişimi ve personel sayısında azalma bekleniyor.

“Polonya ekonomisinin 2013’deki yüzde 1.1’lik büyümeden sonra 2014’de yüzde 2.4 büyüyeceğini tahmin ettiğimiz ve bankaların da bu gelişmelerden en iyi şekilde faydalanmasını beklediğimiz için, Polonya bankalarının hisseleri konusundaki olumlu görüşümüz devam ediyor.”   

Macaristan – kaldıraç oranlarındaki düşüş 2013’ün 2. Çeyreğinde dip noktayı gördü, KOBİ’lerin kredi talepleri artışta; geri dönmeyen krediler hala bir engel teşkil ediyor

Macaristan’daki iş ortamı, bankaların karlılığı açısından bir engel oluşturmaya devam etti ve 2009’un 1. Çeyreğinde yüzde 4 olan geri dönmeyen kredi oranı 2013’ün 2. Çeyreğinde yüzde 18’e yükseldi. Geri dönmeyen kredi oluşumu son dört çeyrekte yavaşlasa dahi, bu trend FX mortgage borçluları için açıklanan destek planı ile desteklenmiyor; plan borçluların detayları beklemeye başlamasına neden olarak piyasadaki belirsizliği şimdiden arttırdı. Macaristan bankacılık sisteminin genelinde 2013’ün 2. Çeyreğindeki kredi kaybı rezervleri yüzde 58 oranındaydı.

Erste analistleri, yılın ilk yarısındaki yaklaşık yüzde 6’lık düşüşün ardından 2013’de toplam kredilerde yüzde 2,5 azalma bekliyor. Gelecek yıl yüzde 1’lik bir büyüme muhtemel görülürken, 2015’de yüzde 3’lük bir büyüme bekleniyor.

Dış finansman tarafına bakıldığında, Macar bankaları son beş yıl içerisinde ana bankalarından aldıkları toptan fon rakamlarını yarıya indirmeyi başardı. Temmuz sonu itibariyle, krizin başlangıcında 66 milyar CHF veya 43 milyar EURO ile zirve yapan dış finansman rakamı, 26,8 milyar CHF veya 21,5 milyar EURO seviyesine geriledi. CHF açısından bakıldığında, mevcut seviye 2004’teki seviyeyle aynı olurken, HUF açısından da 2006’daki seviyey dönüldü (Macar para biriminin o zamandan bu yana yaşadığı değer kaybı nedeniyle). Bu dış finansmanın büyük bölümü, Macaristan’da iştirakleri bulunan EMU bankalarından gelmekte. Macaristan’da ciddi bir risk oranı bulunan Avusturya bankaları ise bu dönemde finansmanı azalttı ve yerel iştirakleri artık yerel para birimiyle kredi vermeye odaklanıyor.

Romanya – büyümekte olan tek segment konut kredileri, geri dönmeyen kredi oranları halen yüksek; GSYİH artışı sektörün genel görünümünü iyileştirecek

Kredi ortamı, son dönemde bir önceki yıla oranla yüzde 6.5 artan ipotekli kredilere bağlı kaldı. Genel olarak, tüketici kredileri, talepteki düşüş nedeniyle bir önceki yıla oranla yüzde 8.9 düşüş gösterirken, kurumsal kredi büyümesi de bir önceki yıla oranla yüzde 2.7 düşüş gösterdi. Bu durum, ekonomik ortamın halen zorlu olduğu gerçeğine işaret etmekte. Bireysel ve kurumsal mevduatlar yıl başından bu yana yüzde 1.6, bir önceki yıla oranla ise yüzde 2.9 artış göstererek, mevduat artışının pozitif trendini korumasını sağladı. Varlık kalitesi trendleri açısından bakıldığındaysa, 2012 sonunda yüzde 18 olarak bildirilen geri dönmeyen kredi oranı kredi faaliyetlerindeki durgunluk nedeniyle yüzde 20.9’a çıkarak, raporlanan temel verileri desteklemedi.

2013’ün ilk yarısında, ulusal bankalar toplamda 1,15 milyar RON net kar bildirdi; 2012’nin aynı döneminde bankalar 200 milyon RON zarar bildirmişti. Romanya’nın 2013’deki yüzde 2.5’lik GSYİH artış oranı (bölgeden Türkiye’nin ardından en yüksek ikinci oran), mali açıdan düşük risk profili, sağlam ödeme dengesi ve iyi istihdam seviyeleri hesaba katıldığında, Erste analistleri Romanya bankacılık sektörünün genel durumu hakkında yapıcı bir bakış açısı taşımaya devam ediyor. 

Sırbistan – net faiz marjlarının 2013’ün 1. çeyreğindeki seviyelerinde sabitlenmesi bekleniyor

Sırbistan’da, perakende kredi artışı seviyesi, ağırlıklı olarak ipotekli konut kredilerinden kaynaklanan bir gelişmeyle bir önceki yıla oranla yüzde 2 artış gösterdi. Ancak, genel kredi portföyü bir önceki yıla göre yüzde 0.4 düştü. Mevduat tarafında, hane mevduatları, bir önceki yıla oranla yüzde 4.4 artarak, 2013 2. Çeyrek sonu itibariyle toplam 945 milyar RSD oldu. Kurumsal mevduatlar da aynı hızla artarak 429 milyar RSD’ye ulaştı. Toplam sermaye, bir önceki yıla oranla yüzde 3.4 artarak 588 milyar RSD seviyesine ulaştı.

2013 2. Çeyrek itibariyle, bankacılık sektörünün karlılık oranı yüzde 5 ile ortalama bir seviyede kalırken, ortalama net faiz marjı oranlarının, cezai faiz oranları ve bileşik faiz hesaplamalarına ilişkin yeni kanunun sebep olduğu bir seferlik etkinin ardından 2013 1. Çeyrekte görülen seviyelerde sabitlenmesi bekleniyor.

Günter Hohberger, beklentilerini, “Sırbistan ekonomisi 2013’e doğru bir şekilde başladı; GSYİH 1. Çeyrekte bir 8önceki yıla oranla yüzde 2.1 artarken, 2. Çeyrekte de yine bir önceki yıla oranla yüzde 0.7 artış kaydetti. Ülke içindeki talep olumsuz bir etki yaratırken, net ihraç rakamları beklendiği üzere güçlü bir pozitif faktör rolü oynadı. Geleceğe baktığımızda, tarımda elde edilecek mahsülün 2012’ye göre daha iyi olması 2013’ün 2. Yarısındaki rakamları olumlu etkileyerek, 2013 için yaptığımız +yüzde 1.8’lik GSYİH tahminini destekleyecektir. Ülke içindeki talebin zayıflığı göz önüne alındığında, bankalar kredi verme konusundaki dikkatli yaklaşımlarını sürdürecek ve dolayısıyla 2013’de sabit bir performans görülecektir” ifadesiyle açıklıyor.