FAİZ NEDEN YÜKSELİYOR?
Peki, bu faizler üç ay gibi kısa bir sürede nasıl bu kadar yükseldi? Analistlere göre aslında faiz oranlarındaki yükselişin temelleri haziran ayında atılmıştı. O günlerde yüzde 0.67’ye kadar gerileyen konut kredisi faizleri bir daha bu seviyeleri göremedi. Çünkü söz konusu dönemde ABD Merkez Bankası (FED) tahvil alımını sınırlayacağına ilişkin açıklamalarda bulunmaya başladı. Bu açıklamalar da Türkiye dahil gelişmekte olan ülkelerden yabancı fonların çıkışına zemin oluşturdu. Yine aynı günlerde Türkiye’de başlayan Gezi Parkı eylemleri, ardından Suriye’ye operasyon düzenleneceğine yönelik artan kaygılar ve son olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın ağustos ayında kısa vadeli borçlanma faizlerini yüzde 7.75’e yükseltmesi, konut kredi faizlerinin yükselmesinde etkili oldu. Değişen koşullarla birlikte bankalar, artan fonlama ihtiyacı ve yükselen faiz oranlarına bağlı olarak önce mevduat faizlerini ardından da kredi faizlerini yükseltmeye başladılar.
MALİYET 11 BİN TL ARTTI
Yaklaşık 15 gün önce yüzde 0.84’lerde seyreden konut kredisi faizleri bugünlerde maksimum 1.15’e kadar çıktı. Buna göre ağustos ayında yüzde 0.84 faizle 60 ay vadeli 100 bin TL kredi kullanan bir kişi aylık 2 bin 128,64 TL öderken, bugün yüzde 1.15 faizle kullandığında aylık ödeme tutarı 2 bin 316.47 TL’ye çıkıyor. Başka deyişle aylık ödeme tutarı 188 TL artıyor.
Toplam maliyetlere bakıldığında ise durum daha net ortaya çıkıyor. Birkaç ay öncesine kadar yüzde 0.84 faizle 60 ay vadeli 100 bin TL kullanan bir kişi vade sonunda bankaya toplam 127 bin 719 TL ödeme yapmış olacak iken, faiz yüzde 1.15 olduğunda toplam tutar 138 bin 988 TL’ye ulaşıyor. Kısacası son rakamlara göre 11 bin 269 TL daha fazla ödeme yapılıyor.
MASRAFI 2.500 TL’Yİ AŞIYOR
Konut kredileri için bankaların talep ettikleri dosya masrafları diğer kredilere göre daha yüksek. Bankalar genellikle “dosya masrafı” adı altında konut kredisi kullanan müşterilerinden 1.250 TL talep ediyor. Ancak masraflar bununla da bitmiyor. Kredi verilecek olan konuta gönderilen ve konutun değerini tespit eden “eksper ücreti” da yine müşteri tarafından ödeniyor. Genelde bankalar müşterilerinden eksper ücreti olarak 500-650 TL civarında bir masraf talep ediliyor. Yani bankalar bir kereye mahsus olarak toplamda konut kredisi kullanan müşterilerinden yaklaşık 1.750-1.950 TL alıyor.
Ancak bir de kredinin vadesi dolana kadar talep edilen masraflar var. Bunlar içinde en bilineni DASK, yani Doğal Afet Sigortası. Maliyeti konutun olduğu bölgeye göre değişmekle birlikte genelde 100-150 TL civarında oluyor. Zorunlu olan bu sigortanın dışında bankalar bir de ev sigortası talep ediyor. Evin büyüklüğüne göre değişen sigortalarda genelde 100 metrekare için 200-250 TL arasında ücret isteniyor. Bu sigorta paketi içinde bir de hayat sigortası var. Kredi ile alınan konut üzerine kayıtlı olan kişiye bankalar hayat sigortası yaptırmasını öneriyor. Ancak bu yasal olarak zorunlu değil.
ŞUBEDE DÜŞÜK FAİZ
Bu arada mevcut müşterilerini kaçırmak istemeyen bankalar şubelerinde kendi internet sitelerinde yayınlanan faiz oranlarının altında oranlar uyguluyor. Özellikle büyük ölçekli bankaların internet siteleri ile şubeleri arasında yüzde 0.10’luk farklar olduğu gözleniyor.
İnternet sitesinde yüzde 1’ler civarında faiz veren bazı bankalar şubeye gelen kendi müşterilerine ise faizi yüzde 0.90’a kadar indiriyor. Bu yüzden kredi alacak olanlara internet sitelerine bakmak yerine banka şubelerine başvuruda bulunmaları öneriliyor. Analistler bu yöntemin daha kârlı olacağını ifade ediyor. Analistlere göre, daha önce hesabınız -hatta kredi hesabınız- bulunan bankaları tercih ederseniz pazarlık şansınız daha da yükseliyor. Özellikle bir önceki kredisini düzenli ödeyenlere, bankalar ekstra indirim imkanı sağlıyor. Bunun yanı sıra maaş hesabı bulunanlara da yine “maaş hesap indirimi” adı altında çok küçük oranlarda da olsa indirim uygulanıyor…
Barbaros UYGUN / ING Bank Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı
“Kredi faizleri hala cazip”
Türkiye ve dünya ekonomisinde yaşanan gelişmelerin kredi ve finans piyasaları üzerinde büyük etkisi var. Bu açıdan değerlendirdiğimizde bireysel kredilerde yılın ilk yarısında gerçekleşen düşük faiz seviyelerinin dip nokta olduğunu düşünüyoruz. Başka bir ifadeyle içinde bulunduğumuz duruma baktığımızda 2013 yılı içerisinde faizlerin tekrar bugünkü seviyelerin altına inmesini beklemiyoruz. O günlerde yani yılın ilk yarısında bireysel kredilerde ciddi bir talep oluşmuştu. Yılın ikinci yarısında ise global likiditedeki daralma eğilimine bağlı olarak kredi faizleri yükselme trendine girdi. Faizlerdeki bu yükseliş trendi sürebilir.
Her kadar bugünlerde faizler bir miktar yükselme trendinde olsa da, faiz oranlarının hâlâ cazip seviyelerde olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle kredi kullanarak nakit ihtiyaçlarını karşılamak, konut ve araç almak isteyenler için uygun bir dönem.
İsmet ERDEM / Yapı Kredi Kişisel Bankacılık Pazarlama ve Konut Finansmanı Direktörü
“Konut kredisi talebi azalmadı”
Mayıs 2013’te en düşük seviyeleri gören, haziran ayında Merkez Bankası’nın faiz oranını 75 puan artırmasıyla yükselme eğilimine giren konut kredisi faiz oranları temmuz ve ağustos ayını da yükselişle geçirdi. Konut kredilerinin özellikle son dönemde geldiği seviyelerin ardından faiz düşüşü ihtimalinin azaldığını, bankaların fonlama maliyetlerinde gelişmelere bağlı olarak faiz oranlarındaki artış trendinin korunacağını düşünüyoruz.
Kredi faizlerinin artması ile birlikte konut almanın maliyeti de bu paralelde artıyor. Ancak konut satışlarının 2013 yılının ikinci çeyreğinde serbest piyasada 2012 yılında yapılan konut kredisi toplam satış adedini yakaladığını, konut kredisi satış trendinde azalma olmadığını gözlemliyoruz. Faizlerin yükselmesi ile birlikte konut fiyatlarının yukarı doğru yükselme hızı yavaşlayacaktır. Böylece tüketicinin satın alacağı konutun maliyeti piyasa koşulları içerisinde dengelenecektir.
Tüketici oturma amaçlı doğru evi bulduğunda satın alma kabiliyeti oluşuyorsa faize duyarlı davranmayıp konut kredisi almaya karar verir. Yatırım amaçlı taleplerde ise faizlerin yukarı yönlü hareketiyle birlikte satın alma kararında bir miktar erteleme söz konusu olabilir. Böyle dönemlerde yatırım amaçlı taleplerin azaldığı görülüyor. Genel olarak piyasa koşullarında konut fiyatı ile kredi faiz oranları birbirini dengeleyerek optimal düzeye geliyor.
Cem MURATOĞLU / Odeabank Genel Müdür Yardımcısı
“Kredi faizleri daha fazla yükselmez”
Haziran ayından bu yana yıllık bireysel kredi faizlerinde yaklaşık olarak 150 baz puan artış gözlendi. Aynı dönemde mevduat, TCMB efektif fonlama ve bono faizlerinde de artış söz konusu. Bu bakımdan, aslında bireysel kredi faizlerinde son dönemde görülen yükseliş, bono ve mevduat faizlerindeki yükselişin bir sonucu. Bankaların fonlama maliyetlerindeki artış devam ettiği sürece, aynı şekilde bireysel kredi faizlerinin şu andaki seviyelerini koruyacağını düşünüyoruz.
Önümüzdeki dönem için piyasa faizlerinin yüksek seviyelerdeki seyri ve Merkez Bankası’nın fonlama faizini yüzde 6,75-7,75 aralığında tutacağına yönelik açıklamalarına bağlı olarak, kredi faizlerinde düşüş öngörmüyoruz. Küresel düzeyde artan belirsizliklerin fonlama maliyetlerindeki olumsuz etkilerinin devamı durumunda kredi faizlerinde sınırlı yükselişler görebiliriz. Bizim Odeabank olarak beklentimiz 2013’ün geri kalanında bugünkü seviyelerin ötesinde bir artış olmayacağı yönünde.
2013 yılı içinde kredi faiz oranlarının yaklaşık olarak aynı seviyede kalacağını varsayarsak, tüketicilerin kredi kullanarak yatırım yapması veya ihtiyaçları dahilinde bireysel kredi ürünlerine başvurmalarını makul buluyoruz.
Recep ATAKAN / Anadolubank Genel Müdür Yardımcısı
“Yatırım amaçlı ev alımı için faiz uygun değil”
İhtiyaç kredilerinde aylık faizler yüzde 0.90, konut kredilerinde ise 0.70’lerin altında iken şimdi ihtiyaç kredilerinde aylık faizler yüzde 1.25-1.50, konut kredilerinde de 0.85-1.24 aralığına yükseldi.
Yurtdışındaki ekonomik süreçteki gelişmeler ve Türkiye’nin sınır bölgesindeki gerginlik dolayısıyla kısa vadede bir faiz düşüşü olacağını düşünmüyorum. 2013 yılı sonuna kadar mevcut seviyelerin devam etmesi beklenebilir. Faizlerde şu anda gelinen noktadan aşağı yönlü bir hareket beklemiyoruz.
Bu ortamda ihtiyaçları için ev alacaklar kredi kullanabilir, fakat yatırım için ev alacaklar için eskisi gibi avantajlı bir durum yok. Tüketiciler beğendikleri evin doğru fiyatta olduğunu düşünüyorlarsa kredi kullanabilirler.
Bankaların 5 yıl vadeli konut kredisi faizleri
Banka adı Ağustos ayı faizi Eylül ayı faizi
Garanti Bankası 0,89 0,98
Akbank 0,97 1,05
Yapı Kredi 0,87 0,91
INGBank
Denizbank 0,89 0,99
TEB – –
Anadolubank 0,85 1,15
Şekerbank 0,89 1,19
Halkbank 0,84 0,88
Ziraat Bankası 0,85 0,89
Albaraka Türk 0,83 0,88
Kuveyt Türk 0,90 0,93
Bank Asya – –
NOT: Tablo 60 ay vadeli 50-100 bin TL aralığındaki kredilere uygulanan faiz oranlarına göre hazırlanmıştır.
Para Dergisi
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.