Asgari ücetli tek kişilik gıda ile 4 kişilik besleniyor

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü DİSK-AR?ın, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstatistikleri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, eşi çalışmayan ve iki çocuklu bir asgari ücretli Temmuz 2013 tarihinde elde edeceği geliri ile gıdaya ancak 9 lira 44 kuruş ayırabilecek. Buna göre asgari ücretlinin üç öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 2,36 TL olurken, öğün başına bu tutar sadece 79 kuruş düzeyinde kalmakta. Bu miktar ocak ayında 76 kuruştu. Dolayısıyla 2013 yılı temmuz zammı öğün başına sadece 3 kuruşa denk gelmektedir.

Raporda, en yoksul yüzde 20?lik kesimin yaşamını sürdürebilmek için gelirinin ancak yüzde 33,7?sini gıda harcamalarına ayırabildiğine dikkat çekilerek, Temmuz ayı zammıyla eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretlinin, asgari geçim indirimli aylık 840 TL?lik gelirinden gıda için günlük ayırdığı 9,44 TL ile hem eşinin hem kendinin hem de çocuklarının karnını doyurmak zorunda olduğu ifade edildi.

DİSK-AR tarafından, Türkiye?ye Özgü Beslenme Kalıbı ve TÜİK Madde fiyatları dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre 4 kişilik bir ailenin günlük sağlıklı beslenebilmesi için Mayıs 2013 itibari ile kişi başına ortalama 8,99 TL gıda harcama yapması gerekiyor. Buna göre asgari ücretli, 1 kişinin sağlıklı beslenmesi için gerekli olan gıda harcaması ile 4 kişiyi doyurmaya çalışıyor.

Rapora göre Mayıs 2013 tarihi itibari ile ortalama kira bedeli 558 TL?yi bulurken, asgari ücretlinin kira ve diğer konut harcamaları için ayırabildiği tutar sadece 258 TL. Buna göre asgari ücretli en sağlıksız çevrede, kentsel donatı hizmetlerinin en az olduğu, deprem riski altındaki konutlarda yaşamak zorunda bırakılıyor. Sefalet sadece sofrada değil, sağlıksız konutlarda da asgari ücretliyi buluyor.

Raporda asgari ücretlinin, çalıştığı işyerinin servis imkânı yoksa işyerine ulaşımının bile büyük bir sorun olduğu vurgulanıyor. Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 1,61 TL olduğu koşullarda, asgari ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük pay sadece 2,13 TL, bu gelirle bulunduğu yerden hareket etmesi bile imkansız. Kültür ve eğlence için ayırabildiği pay toplamda aylık 10 TL?yi bulurken, bu miktar ile ne sinema, ne tiyatro ne de maça gidebilmek mümkün. Sinema bileti ortalama 11 TL, tiyatro 22 TL. Isınma, bakım, onarım, temizlik ve hatta kadro eksikliği nedeni ile öğretmen ihtiyacı, kaynak yokluğu bahanesi ile velilerin ödediği katkı paylarına teslim edilen eğitim koşularında, asgari ücretli çocuğuna defter kalem bile alamayacak durumda. Okul tercihleri büyük oranda, yoksul ve kaynak yokluğundan eğitim veremez durumdaki okullar. Yani asgari ücretlinin çocuğunu okutması, aylık çocuk başına 3 TL?lik ayrılan pay ile yokluktan dolayı neredeyse mucize.

Asgari ücretlinin ortalama fiyatlı bir buzdolabını alması için, ev eşyası için ayırabildiği 44 TL ile başka hiçbir eşya almaksızın 25 ay çalışması gerekiyor.

Rapora göre özetle asgari ücretliden, öğün başına 79 kuruşla karnını doyurması,1 buzdolabı için 25 ay çalışması, 258 TL?ye barınması ve ısınması, çocuk başına 3 TL?lik eğitim harcaması ile çocuklarını yetiştirmesi bekleniyor.

Raporun sonuç bölümünde, asgari ücretin bu düzeyde belirlenmesinin, sefalette ısrar anlamına geldiği ifade edilerek, işçilerin talebinin asgari ücretin, bir işçinin ailesi ile birlikte asgari olarak temel ihtiyaçlarını karşılayacak, işçiyi kimseye muhtaç etmeyecek bir düzeyde belirlenmesi ve sefaletin son bulması olduğu ifade edildi. ?Asgari ücretliyi enflasyona ezdirmedik? söyleminin, aslında asgari ücretliyi daha da yoksullaştırmadık anlamına geldiğine dikkat çekilen raporda, dünyanın hiçbir yerinde hükümetlerin ücretlerde erimeye yol açmadık diye övünmediği belirtildi. Raporda şu görüşlere yer verildi:

?Asgari ücretin ekonomik büyüme ve verimlilik artışından pay almaması, üretilen kaynakların belirli ellerde toplanması anlamına gelmektedir. Gelir dağılımını düzenleyici bir rol oynaması beklenen asgari ücretin, açlık sınırının bile altında belirlenmesi vicdanları zedelemektedir. Asgari ücretin, temel gereksinimleri karşılayacak bir biçimde ele alınması gerekmektedir. Ne yazık ki, 2013 yılı için belirlenen rakamlar raporda da görüldüğü gibi sefaletin sürdürülmesi anlamına gelmektedir.?

Not: Hesaplamada 4 kişilik bir aile üzerinden yapıldığı için, eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretlinin, asgari geçim indiriminden kaynaklı geliri de hesaba katılmıştır. Bekar bir asgar ücretli için söz konusu ücret  811 TL?dir.

Kaynak: TÜİK 2008 yılı Hanehalkı Tüketim Harcaması Araştırması, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstatistikleri