Vatandaş krediye hücumda, borç ise borçla kapatılıyor

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası?nın ?Tüketici Kredileri ve Borçların Türkiye Panoraması? adlı raporuna göre vatandaş kısa vadeli nakit sıkıntısına çareyi ?Banka Kredisi, Kredi Kartı, Kredili Mevduat Hesabı?nda buldu.

Başını sokacak ev hayalindeki kesimler ise, ortalama 10 yıllık geleceğini ipotek altına sokarak kullandığı kredilerle son beş yılda konut kredilerini adeta patlattı. Otomotiv kredilerinde görece düşük rakamlar gerçekleşirken genel eğilim ?acil nakit çözümleri ve zorunlu konut ihtiyacı? olarak belirdi.

?Tüketici Kredileri ve Borçların Türkiye Panoraması? adlı rapora göre vatandaşların kullandığı toplam tüketici kredileri son beş yılda yüzde 154 oranında artışla 172 milyar liraya ulaştı. Günü kurtarma peşindeki vatandaşa ?ilaç? olan bankaların kredili mevduat hesapları ise aynı dönemde ikiye katlanarak 4 milyar lirayı geçti. Alış-verişten ziyade artık nakit ihtiyacının vazgeçilmez öğesi haline dönüşen kredi kartı borçları ise beş yılda iki katından fazla artış göstererek 58 milyar lirayı aştı.

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) Başkanı Yahya Arıkan; ?Bir yandan artan işsizlik, bir yandan ücret zammı alamayan ya da enflasyonun altında alabilen vatandaşların sayısı artıkça, borcun borçla kapatılması eğilimi hızlanıyor. 15 milyon ücretli-yevmiyeli, işçi-memur, sayıları 10 milyona ulaşan emekli kesim için geçim şartları biraz daha zorlaştı. Herkes günü kurtarma peşinde nakit ihtiyacını gidermeye çalışıyor? diye konuştu.

Haneye giren gelirin daha da azalması halinde, bugün anketlere göre her dört kişiden birinin kredi kartı borcunu ödeyemediği bir konjonktürde tablonun daha da kötüleşmesinin kaçınılmaz olacağı uyarısında bulunan Arıkan şöyle devam etti: ?İhtiyaç kredisindeki büyük artış, borcun borçla kapatıldığının kanıtı. Konut ve ihtiyaç kredisindeki şahlanışa karşılık taşıt kredisine iştahın kesik olması ise düşündürücü.?

TÜKETİCİ KREDİSİNE ZORUNLU HÜCUM!

?Tüketici Kredileri ve Borçların Türkiye Panoraması? raporuna göre tüketici kredilerinde ve kredi kartı kullanımında son yıllarda çok yüksek oranlı artışlar var. Tüketici kredisi artış oranları, ekonominin genel büyüme trendinin de üzerinde.

Tüketici kredileri kullanımında 2008 yılında, yüzde 22.9, 2009?da 12.3, 2010?da 38.4, 2011 yılında da yüzde 30.5 artış olurken, tüketici kredilerinin 2007?nin 4. çeyreği ile 2012?nin 1. çeyreği arasındaki dönemde toplam artış oranı yüzde 154.1?e yükseldi. 2007?nin son çeyreğinde kullanılan tüketici kredisi tutarı 67.6 milyar lira iken, bu rakam 2012 yılının mart ayı sonunda 171.8 milyar liraya ulaştı.

Enflasyon aynı dönemde yıllık ortalama yüzde 8-10 aralığında arttığı, büyüme ortalamasının ise yüzde 5-8 aralığında seyrettiği vurgulanan raporda tüketici kredisi kullanımında yıllık ortalama yüzde 30?u aşan bir büyüme gerçekleştiği belirtiliyor.?

ACİL İHTİYAÇ İÇİN ALINAN KREDİLER

Rapora göre; bankaların ?diğer tüketici kredileri? adı altında sınıflandırdığı krediler, vatandaşın ?acil ihtiyacım için kullandım? dediği krediler.

Diğer tüketici kredilerinin artış oranı son 4 yılda sırasıyla yüzde 32, 14, 42 ve 38 düzeyinde. Diğer tüketici kredilerinin 2007-2012 arasındaki dönemde toplam artışı yüzde 205 seviyesinde. Bu kalem adı altında kullanılan kredi tutarı da 2007?deki 29 milyar liradan 2012?de 89 milyar liraya yükseldi.

MEVDUAT HESABINDAN KREDİ

Yine ?acil ihtiyacım için kullandım? denecek bir başka kredi türü ise kredili mevduat hesabı. Bu kalemde kullanılan kredi, 2008?de yüzde 33, izleyen yıllarda yüzde -0.9, yüzde 6 ve yüzde 33 artmış durumda. Aynı dönem itibariyle bu kredilerin toplam tutarı 2 milyar liradan 4 milyar liraya ulaşırken artış oranı da yüzde 100?ü geçmiş.

KREDİ KARTI: CAN YAKMAYA DEVAM!

Rapora göre; tüketici için ve belki de en önemli en çabuk ulaşılan kredi kaynağı, kredi kartları kullanımı. Bireysel kredi kartları kullanımı toplumsal felakete dönmüş durumda. Hemen her gün, ?kredi kartı borcu yüzünden? yaşanan felaket haberlerine dikkat çekilen rapora göre; 2007?nin son çeyreğinde 27 milyar lira olan toplam bireysel kredi kartı borcu, 2012?nin mart sonu itibariyle 58 milyar lirayı aştı. Bu dönemdeki artış yüzde 114?ü buldu.

Bu dönemde yıllık kredi kartı kullanım artış hızı sırasıyla yüzde 25, yüzde 8, yüzde 19 ve yüzde 27 oldu.

KONUT İHTİYACI, ARABAYI SOLLADI!

?Tüketici Kredileri-Borçlar ve Türkiye Panoraması? adlı İSMMMO raporuna göre, konut kredileri son beş yılda adeta şahlanırken, araba kredisine olan talep yalnızca yüzde 20 düzeyinde arttı.

Konutta özellikle ?başımı sokacak bir evim olsun? düşüncesi ile yapılan kredi talebiyle 2007 yılında 32.3 milyar lira olan tutar 2012?nin mart sonu itibariyle de 75.4 milyar liraya yükseldi.

Rakamlar tüketici kredileri içerisinde yer alan ipotekli konut kredilerinin hacminde çok önemli artışlar meydana geldiğini de gösteriyor.

Neredeyse her iki tüketici kredisinden biri konut kredisi niteliğini taşıyor.

Konut kredisi kullananlar ise genelde 10 yıllık sürede gelirlerinin bir bölümünü ipotek altına sokmuş bulunuyorlar. Raporda bu sürenin uzunluğuna da dikkat çekilerek, bu dönemde ekonomide yaşanacak dalgalanma, istikrarsızlık veya olumsuz bir seyrin, büyük bir felakete kapı aralayacağı uyarısı yapılıyor.