40 yıl aradan sonra ilk defa meslek yasası

TBMM Genel Kurulu?nda 7 Haziran?da geçen Turist Rehberliği Meslek Kanunu Tasarısı, Resmi Gazete?nin 22 Haziran 2012 tarihli sayısında yayımlanarak yasalaştı. Böylelikle turizmde 40 yıl aradan sonra çıkan ilk meslek yasası oldu.

Bu yeni yasayla, kültür turizminin vitrininde rol olan rehberlerin nitelikleri daha da yükselecek.

TUREB, kaçak rehberleri ve kurallara uymayan acenteleri gerekirse polisten ve diğer kolluk kuvvetlerinden yardım isteyerek denetleyebilecek.

İstanbul Kültür ve Turizm Müdürü Prof. Dr. Ahmet Emre Bilgili ve Turist Rehberleri Birliği (TUREB) Başkanı Şerif Yenen, yeni çıkan Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile ilgili kamuoyunu bilgilendirme amaçlı bu sabah bir basın toplantısı düzenledi. İRO Başkan Vekili Dr. Sedat Bornovalı ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Şube Müdür Vekili Hüsnü Erdoğan’ın katıldığı toplantıda, bu yasayla kültür turizminin vitrininde olan rehberlerin niteliklerinin daha da yükseleceği vurgulanarak, bundan sonraki süreçte neler olacağına ilişkin değerlendirmelerde bulunuldu.

Sultanahmet’teki Yeşil Ev’de gerçekleştirilen toplantının açılış konuşmasını yapan Prof. Dr. Ahmet Emre Bilgili, bu yasayla TUREB’in turizmde TÜRSAB’tan sonra kanunu olan ikinci meslek kuruluşu olduğunu hatırlattı. Bilgili, “Umarız turizmdeki diğer kuruluşlar için de yasalar devam eder ve daha sonra da bir çatı altında birleşirler, çünkü turizmin kendi içerisinde bir bütünlüğü olmalı ve bir bütünlük içerisinde hareket etmeli” dedi.

Rehberlik artık daha prestijli

Rehberleri turizmin emekçileri olarak niteleyen Bilgili şöyle konuştu: “Rehberlerin bir yasaya kavuşması, mesleğin ve icra edenlerin iyileştirilmesi açısından ciddi bir başlangıçtır. Ciddi haklar elde ettiler ve bu hakların da devamını diliyoruz. En önemlisi rehberler artık kendilerine daha çok güvenecekler, meslek artık daha prestijli bir hale gelecek. Ve bunların neticesini de Türk turizmi

görecek.”

Kültür turizmi yükselecek

Türkiye’de sürdürülebilir turizmin en büyük ürünün kültür turizmi olduğunu vurgulayan Bilgili, rehberlerin de kültür turizminin vitrininde olduğunun altını çizdi. Bu yasayla rehberlerin kalitesinin artmasıyla kültür turizminin de yükseleceğini belirtti.

Yasayla gelen ‘bölgesel rehberlik’ uygulamasına da değinen Bilgili, ülkemizdeki şehirlerin de kendi içlerinde büyük kültürel ve turistik değerleri olduğunu kaydederek, bölgesel rehberlerin bu değerleri hakkıyla aktarabileceklerini dolayısıyla kültür turizminin ivme kazanacağını söyledi.

Turist Rehberleri Birliği (TUREB) Başkanı Şerif Yenen de sözlerine son 40 yıldır turizmdeki tüm sektör kuruluşlarının yasa istediğini hatırlatarak başladı. Yasaların yıllardır başta Odalar Birliği olmak üzere dışarıdan güçler tarafından engellendiğini belirten Yenen, rehberlerin de uzun yıllardır bağımsız bir yasa sahibi olmak için mücadele ettiğini anımsattı. Halen turizm dışında da yaklaşık 100 meslek örgütünün yasa çıkarmak için çalıştığını söyleyen Yenen, bunlar arasında sadece rehberlerin başarılı olabildiğinin altını çizdi. Yenen, “Yasamızın çıkmasında bize destek veren başta Sayın Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Kültür ve Turizm Bakanımız Ertuğrul Günay olmak üzere herkese teşekkür ediyoruz.” dedi. Yenen, bu yasanın diğer meslek örgütleri için örnek teşkil edeceğini de ifade etti.

40-50 bin kişilik camia

“Sektörde TÜRSAB’tan sonra yasa sahibi ikinci meslek kuruluşu olmanın gururunu yaşıyoruz” diyen Yenen, Türk turizminin vitrininde olan rehberlerin bu yasayla daha da güçleneceğini söyledi. Yenen, “Rehberler turizm sektörünün vitrinini oluştururlar. Vitrin iyiyse işler iyiye gider ancak kötüyse imajınız ciddi zarar görebilir. Yasamızla beraber turizmimizin vitrinini daha kaliteli hale getireceğiz. Biz bu yasa ile aramızdaki çürük elmaları atarak kalitemizi arttırmak isitiyoruz. Uyarı, ihtar, meslekten uzaklaştırma veya men etme gibi çeşitli yaptırımlar olacak.” diye konuştu. Sayıları 14 bini bulan rehberlerin aileleri ile 40-50 bin kişilik camiayı temsil ettiklerini belirten Yenen, daha sonra yasayla ilgili madde madde açıklamalarda bulundu.

Rehberliğin artık yasayla tanımlanan mimarlık, mali müşavirlik gibi bir meslek olduğunun altını çizen Yenen, “Yasamız çıkmadan önce, vize, zorunlu seminer ve benzeri koşullara bağlı olarak koruyabildiğimiz rehberlik kimlik kartı hakkı, yasamızla artık kalıcı hale geldi. Ruhsatnameyi kaybetmemek için bürokratik bir takım işlemleri yerine getirmek zorunda kalmayacağız, Turist Rehberliği Ruhsatnamesi, ömür boyu geçerli olacak. Sadece, rehberlik yapmak istediğimiz yıllar için Yıllık Çalışma Kartı almak yeterli olacak.” dedi. Şerif Yenen’in değindiği yasayla getirilen yeni düzenlemelere ilişkin bazı başlıklar şöyle:

Meslek kaçaklara karşı nasıl korunacak?

Bundan böyle, turist rehberliği hizmeti sadece turist rehberleri tarafından sunulabilecek. Bunun dışındaki faaliyetler, eskiden sadece gözlemci olarak katılabildiğimiz, ancak yeni yasayla rehber odaları tarafından yapılacak denetimlerle veya meslektaşlarımızın ihbarlarıyla takip edilecek ve cezai işlem yapılması sağlanacak. Başka isimler altında rehberlik eğitimi verilemeyecek. Bunlar tespit edildiğinde hemen iptal edilecek, sorumlular cezalandırılacak. Örneğin, içinde rehberli geziler organize edilen saraylar ya da belediyelerin yaptığı gezilerde bundan sonra belgeli rehber istihdam edilmesi zorunlu olacak.

Kaçak rehberliğe karşı kolluk kuvvetlerinden yardım

Rehber oda ve birliklerine verilen denetim yetkisiyle, tek başımıza, hafta içi ya da hafta sonu denetim yapabilecek, gerekirse bu denetimlere kolluk güçlerini de çağırabileceğiz. Bağımsız olarak denetim yapabilme yetkisi, bize çok daha büyük esneklik sağlayacak ve meslektaşlarımızın kaçak  rehberlik ihbarlarına anında müdahale edebilme imkanı verecek.

Ücretler

Bu kanunla, rehberin taban ücret altında bedelle tur alması; seyahat acentalarının taban ücretten az ödeme yapması ve sözleşme yapılmadan tura çıkılması yasaklandı. Bu hükümlere uymayanacentalara; her bir sefer için 1.000 TL para cezası, rehberlere ise hem para cezası (üç günlük taban ücretinden az olmamak üzere turun toplam süresine karşılık gelen taban ücret kadar idari para cezası) hem de disiplin cezası (kınama) uygulanacak.

Eğitim

Üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinden mezun olanlar ruhsatname alıp, rehberlik yapabilecek. Ancak üniversitelerin rehberlik bölümü mezunlarına tatbikat gezilerini ve bu gezilerin sonunda gerçekleşecek olan mesleğe kabul niteliğindeki sınavları yapma yetkisi Rehberler Birliği?nde olacak. Rehberlik Kursları ise ancak Rehberler Birliği tarafından açılabilecek.

Gerektiği hallerde, gereken bölgelerde gene Birlik tarafından aynı ülkesel kursların uygulandığı şekilde bölgesel rehberlik kursları açılabilecek.

Vergi

Yasada rehberlerin, rehberlik kazançlarının vergilendirilmesi ile ilgili yeni bir hüküm yok. Yasamız, buna ilişkin bir değişiklik getirmiyor. Mevcut durum devam edecek.

Diğer ülkelere örnek olacak

Şerif Yenen toplantının sonunda basın mensuplarının sorularını da yanıtladı. Yasayla hanutçuluğa karşı bir düzenleme getirilip getirilemediğinin sorulması üzerine Yenen, “Sultanahmet’te rehber görünümü altında hanutçuluk yapanlara denetimlerle engel olabileceğiz. En azından rehber gibi davrananlar engellenecek” yanıtını verdi.

Rehberlik mesleğinin diğer ülkelerdeki durumunun sorulması üzerine de Yenen, Yunanistan, Mısır ve İtalya’da mesleğin ciddi hakları olduğunu hatta Mısır’da bir rehberlik sendikasının var olduğunu belirtti. Ancak birkaç ülke dışında rehberlerin yasa sahibi olduğu ülke sayısının az olduğunu bildiren Yenen, “Yasamızı İngilizceye çevirttik. Bizim de üyesi olduğumuz Dünya Rehberler Birliği (WFTGA)’ya göndereceğiz, diğer ülkelere örnek olmasını diliyoruz.” dedi.