2B?de köylünün de alıcının da kafası karışık

İstanbul, Antalya, Mersin, Ankara, Balıkesir, Sakarya ve İzmir?de iki haftada 18 binden fazla kişi 2B arazisi için başvurdu. Çoğu köylü, belirlenen rayiç bedeli ödeyebilmek için arazisinin bir kısmını satacak. Ancak herkes önce devletin belirleyeceği bedelleri görmek istiyor.

BÜLENT EKİMCİ >> Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun, 26 Nisan 2012 tarihli Resmi Gazete?de yayınlanarak yürürlüğe girdi. 2B arazilerinin 31 Aralık 2011 tarihinden önce kullanıcısı veya üzerindeki yapının sahibi olanların, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde bu taşınmazları kendilerine satılması için başvurmaları ve talepte bulunmaları gerekiyor.

Kamuoyunda 2B olarak bilinen orman vasfını yitirmiş arazilerin, hak sahiplerine rayiç değerinin yüzde 70?i üzerinden satışı için başvuruların defterdarlıklar veya Milli Emlak Müdürlüğü?ne yapılması gerekiyor. Satış bedeli peşin veya taksitle ödenebilecek. Satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi durumunda yüzde 20, en az yarısının ödenmesi halinde de yüzde 10 indirim uygulanacak. Başvuru sahipleri satış bedellerinden mahsup edilmek üzere belediye ve mücavir alan sınırları içinde olan yerler için 2 bin, dışında olan yerler için bin TL başvuru bedeli ödemek zorunda. Başvuru bedelinin, Ziraat Bankası’nın tüm şubelerinde açılan ?2/B ve Tarım Arazileri Tahsilat? hesabına yatırılması gerekiyor.

Başvurular başladı

2B olarak bilinen orman vasfını yitirmiş arazilerin doğrudan satın alma başvuruları 7 Mayıs Pazartesi günü başladı. Başvurular, belirlenen sırayla mahalle ve köyler kapsamında yapılıyor. Sahiplerinin 2B arazisi üzerindeki haklarının devam etmesi için belirtilen süre içinde başvuru yapmaları gerekiyor.

Başvurmayanlar, kullanıcısı oldukları araziyi doğrudan satın alma hakkını kaybedecek. Ecrimisil bedelleri tahsil edilecek, tahliye işlemi ve davaları açılacak. Kullanılan arazide bulunan ev 19 Temmuz 2003 tarihinden önce yapılmışsa evin bedeli sahiplerine ödenecek. Bu tarihinden sonra yapılmışsa kullanıcıların arazi ve ev üzerinde hiçbir hakkı kalmayacak. Başvuru yapılmayan araziler, Hazine tarafından ihale ile satışa çıkarılacak.

Daha önce tapuları ellerinden alınan hak sahiplerinin veya yasal mirasçılarının da bir an önce başvurmalarını gerekiyor. Ellerinde tapuları olan hak sahiplerinden hiçbir ücret alınmayacak.

İstenen belgeler

Türkiye genelinde yaklaşık 410 bin hektar 2B arazisi bulunuyor. Orman vasfını kaybetmiş arazilerin en fazla bulunduğu şehirlerin başında Antalya geliyor. Antalya?yı Mersin, Balıkesir, Ankara, Sakarya, Muğla ve İstanbul gibi şehirler izliyor. Başvuru sırasında hak sahiplerinden; başvuru dilekçesi, nüfus cüzdanının fotokopisi, başvuru bedelinin yatırıldığına dair makbuz, kanuni mirasçılardan mirasçı olduklarını gösterir veraset ilamının onaylı örneği, tüzel kişiler için ayrıca gayrimenkul tasarrufuna izinli olduğunu ve temsilcisini gösterir yetki belgesi gibi belgeler isteniyor.

15-20 milyar TL bekleniyor

410 bin hektar arazinin rayiç bedeli, 26.5 milyar TL olarak hesaplandı. Bunun tamamının peşin ödenmesi durumunda devletin kasasına 14.8 milyar TL girecek. Tamamının taksitli satılması durumunda ise devlet 18.5 milyar TL gelir elde edecek. Rayiç bedeli 100 TL olan bir yerin taksitli alınması durumunda, 2B arazisi hak sahibinin 70 TL?lik ödeme yapması gerekiyor. Peşin ödenmesi durumunda miktar 56 TL?ye düşüyor. Yarısını peşin, kalanını taksitle ödeyenlerse 63 TL?yi gözden çıkaracak. Belediye sınırları içindeki 2B arazileri için 6 taksitle 3 yıl vade imkanı sunuluyor. Belediye sınırları dışındaki yerlerde ise yine 6 taksitte olmak üzere 4 yıl vade belirlendi.

En çok başvuru İstanbul’dan

2B arazisi bulunan 7 kentte toplam 18 bin 154 başvuru oldu. İlk iki haftaiçinde İstanbul?dan 7 bin 896, Antalya?dan 4 bin 658, Mersin?den 2 bin 413, Ankara?dan 2 bin 43, Balıkesir?den 550, Sakarya?dan 377, İzmir?den de 217 kişi 2B arazisi için başvuru yaptı. İstanbul?da başvurunun çoğu Beykoz, Ümraniye ve Sultanbeyli?den geldi.

Köylünün kafası karışık

Başvurular tüm hızıyla sürerken, 2B arazi sahiplerinin de kafaları bir hayli karışmış durumda. Beykoz ve Riva bölgesinde faaliyet gösteren RE/MAX Değişim Ofisi?nden Polat Çınar, köylünün ödeyemeyeceği kadar büyük olan veya çok hisseli arazileri satmak istediğini, ancak almak isteyenlerin de ucuza kapatmayı amaçladığını söylüyor. Devletin belirlediği rayiç bedellerin her bölge için açıklanmadığını hatırlatan Çınar, ?Alıcı ucuza almak, satıcı da olabildiğince yüksek fiyata satmak istemediği için bir ?bekle-gör? dönemi oluşmuş durumda. Arazisini satmak isteyenlere teklif var ama fiyatlar çok düşük? diyor.

Çınar?ın verdiği bilgiye göre, Beykoz Çavuşbaşı ile Şile arasındaki bazı arazilerin yaklaşık yüzde 40?ı sahipleri tarafından satışa çıkarılmış. Bölgedeki 2B arazilerinin metrekare fiyatı 90-100 TL arasında. Söz konusu arazilerde henüz imar olmadığını hatırlatan Polat Çınar, devletin araziyi imara açarken mecburen yol için terk, sosyal donatı alanları ve 5 kişiye ortalama 8 metrekare yeşil alan bırakacağına dikkat çekiyor.

Anadoluhisarı?ndaki RE/MAX Açı?nın Ofis Müdürü Sinem Işıkoğlu?nun konuyla ilgili görüşleri şöyle: ?Birtakım kararlar çıktı ama daha insanların kafasında netleşmedi. Çavuşbaşı?nda imar planları henüz belirlenmiş değil. Gerçi arazilerin rayiç değerleri belli. Ancak devletin belirleyeceği bedeller henüz belli değil. O yüzden de insanların kafasında soru işaretleri oluşmuş durumda.?

Rayiçler tedirgin ediyor

Efehan Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Pehlivan, Silivri bölgesi için şu değerlendirmeyi yapıyor: ?Silivri bölgesi ve civarında 2B arazilerini almaya hak kazanan kişi ve kurumlar, devlete ödenecek metrekare fiyatlarının tam olarak ne olduğu bilmedikleri için tedirgin. Ödenecek miktar, zaten kısıtlı bütçesi olan çiftçiyi düşündürüyor. Bu yüzden azımsanamayacak bir oranda arazi çiftçi tarafından satın alınamayabilir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından onaylanan 1/100.000?lik imar planında tarımsal niteliği korunacak alanlar içinde kalan 2B arazilerinin sadece yöresel çiftçilerce talep göreceği düşünülürse, bölgedeki 2B arazilerinin rayicinin de bu kriterler dikkate alınarak belirlenmesi gerekir.?

Henüz 2B arazileriyle ilgili bölgede önemli bir hareketlenme yaşanmadığını ifade eden Silivri Turyap Temsilcisi Onur Sevimliay ise ?Bunun en önemli nedeni, öngörülen fiyatların piyasa fiyatlarının üzerinde olduğu yönündeki eğilimdir? diyor. Devlet tarafından satışa çıkarılan 2B arazilerinin önemli piyasa hareketlerinin yaşandığı bölgelerin dışında kaldığını vurgulayan Sevimliay, şu örnekleri veriyor: ?Hak sahibi için Danamandıra Köyü?nde metrekaresi 10 TL olarak belirlenen bir yer var. Ancak o bölgede metrekaresi 5-6 TL?ye satılık araziler de var.

Ayrıca arazi piyasası açısından da aktif bir köy olmadığını değerlendirecek olursak, durumun çok da piyasa yapıcı olmadığı söylenebilir. 2B yasanın İstanbul?un özellikle yerleşime açık kamusal niteliğini yitirmiş bölgeleri için daha önemli olacağı kanaatindeyim. 2B, Trakya bölgesi için çok fark yaratacak bir netice doğurmaz. Türkiye?de tapulamanın ve arazi sahipliğinin en iyi tesis edildiği bölgesi Trakya?dır. Bu yüzden diğer bölgelerdeki aktivasyonun bizim bölgemizde olmayacağını düşünüyoruz.?

2B arazilerinin dağılımı

Türkiye genelinde 410 bin hektarlık 2B arazisi var. Bu araziler en çok Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerine dağılmış durumda. İl bazında en çok 2B arazisi ise Antalya?da bulunuyor. Antalya?da orman vasfını kaybetmiş 45 bin 548 hektarlık bir arazi var. Onu 39 bin 287 hektarla Mersin, 34 bin 887 hektarla da Balıkesir takip ediyor. Ankara’da 31 bin 706, İstanbul’da 18 bin 233, İzmir’de ise 14 bin 772 hektarlık 2B arazisi bulunuyor.

İstanbul?un 18 ilçesinde 2B arazisi var. Beykoz, 2 bin 513 hektarlık araziyle ilk sırada yer alıyor. Beykoz?u bin 528 hektarla Çatalca, bin 408 hektarla Şile, bin 344 hektarla da Silivri izliyor.

PARA DERGİSİ