Modayı takip ediyoruz yakışmayanı giymiyoruz

Barem Research kentli Türk insanının moda ile ilişkisini anlamak için bir araştırma yürüttü. 10 ilde 18 yaş ve üzeri 1400 kişiyle görüşülerek yapılan çalışmanın sonuçlarına göre toplumun yarısı modayı izleyip kendine yakıştırdığı kadarını uyguluyor.

Kentli Türk insanının, giyim alışverişinde tercih ettiği genel yaklaşımı, internetten giyim alışverişi yapıp yapmadığını ve spontan olarak aklına gelen kadın giyim markalarını anlamak amacıyla yapılan Moda Araştırması?na göre Türk halkı modayı takip ediyor, ancak kendine yakıştığı kadarıyla uyguluyor.  Araştırma; moda ile ilişkinin yoğun olduğu 10 büyük ilde, 18 yaş ve üzerinde 1400 kişi ile CAPI (Bilgisayar Destekli Yüzyüze Görüşme) yöntemiyle Nisan ayında gerçekleştirildi.

Yaş büyüdükçe modaya ilgi azalıyor

Öncelikle görüşülen kişiler, giyimde moda ile ne ölçüde ilgili oldukları semantik skalada sorularak dört dilime ayrıldı. Moda konusunda çok iddialı olan ve bunu ?Arkadaşlarım neyin moda olduğunu bende görürler? şeklinde ifade eden çok küçük bir kesim (% 2) var.

İkinci grup modayı yakından izleyip uygulayan yüzde 12?lik bir dilim. Bu dilimde kadınlar ağırlıkta. Kadınların yüzde 15?i erkeklerin ise yüzde 9?u bu dilime giriyor. 18-34 yaş arası gençlerde bu dilimin payı yüzde 17?ye çıkıyor. Modayı yakından izleyen ve uygulayanların oranı 35 yaştan başlayarak yaş büyüdükçe azalıyor.

Erkeklerin yüzde 44?ü modayla ilgilenmiyor

Bekleneceği gibi sosyoekonomik statü arttıkça modaya ilgi de artıyor. AB SES gruplarında insanların yüzde 22?si moda ile yakından ilgili olduğunu söylüyor. Eğitimin etkisi de benzer şekilde, lise ve üniversite mezunlarının yüzde 16?sı bu dilimde. Öğrenciler (% 16) ve çalışanlar (% 15), ev kadınları (% 8) ile emekli ve işsizlerden oluşan çalışmayanlara (% 7) göre daha çok bu dilimde yer alıyor. Toplumun yarısı olan esas büyük dilim ise modayı izleyip kendine yakıştırdığı kadarını uyguluyor. Bu dilimde her gruptan insan var. Kadınların yüzde 52?si, erkeklerin yüzde 46?sı burada. Sosyoekonomik statü grubu mensupları (% 53) ve üniversite mezunları (% 55) daha ön plana çıkıyorlar. Yüzde 37?lik dördüncü bir kesim daha var ki bu defa erkekler ağırlıkta. Erkeklerin yüzde 44?ü moda ile hiç ilgisi olmadığını iddia ediyor. Sosyoekonomik sınıf (SES) olarak  (% 44), eğitim olarak lise altı eğitimli kişiler (% 47) arasında modaya ilgisizler daha fazla.

Modayı en çok vitrinden takip ediyoruz

Hem kadınlar, hem de erkekler için ilk üç moda referans noktası Vitrinler (% 83), Tanıdıklar (% 34) ve Sokak (% 28). Daha sonra benzer oranlarda TV?deki moda programları (% 20), Moda dergileri (% 19) internet (% 17) ve Ünlüler (% 12) geliyor. TV?deki moda programları, Moda dergileri ve Ünlülerin izlenmesinde kadın-erkek farkı kendini gösteriyor. Her dört kadından biri modayı TV?deki moda programlarından da takip ediyor. Moda dergileri kadınların yüzde 22?si için moda referansı durumunda. Kadınlar erkeklere göre Ünlülerden moda tüyoları daha çok alıyor (% 16). Daha az oranda da olsa TV?deki moda dışı programlar (% 8) ve gazetelerin moda ekleri (% 4) de insanların modayı takip ettikleri noktalar arasında. Modayı yakından izleyen ve uygulayan kesim için moda dergileri (% 39), ünlüler (% 22), internet (% 25) ve gazetelerin moda ekleri (% 11) diğer kesimlere göre çok daha önemli. Özellikle modayı yakından izleyen ve uygulayan kadınlar için bu noktalar daha da önem kazanıyor. Moda dergileri (% 44), ünlüler (% 29), internet (% 26) ve gazetelerin moda ekleri (% 12) çok daha fazla izleniyor.

Mağazada yardımsız gezmeyi tercih ediyoruz

Görüşülen kişilerin dörtte üçü mağazada kendi kendine bakınmayı, ancak bir sorusu olursa cevaplanmasını (% 76) tercih ediyor. Ancak girer girmez hizmet bekleyenler de (% 24) var ki kadınlar (% 27) ve AB ses grupları (% 36) arasında hemen hizmet talebi daha yüksek. Kadınlar içinde AB SES grupları (% 39) ve Üniversite mezunu (% 36) olanlarda bu talep daha da artıyor.

İnternetten alışverişte indirim etkili

Görüşülen kişilerin yüzde 7?si internetten kendileri için giyim ve aksesuar alışverişi yapıyor. İnternetten giysi alışverişi de kadınlar, gençler, eğitimliler, öğrenciler ve üst sosyoekonomik statüye sahip kişiler arasında diğer gruplara göre daha yaygın. Kadınların yüzde 9?u internetten giysi alışverişi yaparken erkeklerde bu oran yüzde 5?te kalıyor.  İnternetten kendileri için giyim ve aksesuar alışverişi yapanların oranı 18-29 yaş ve ABC1  sosyoekonomik statü gruplarında yüzde 10?a, Üniversite mezunları ve öğrenciler arasında ise yüzde 13?e çıkıyor. Modayı yakından izleyen ve uygulayan grup (% 13) internetten giysi alışverişine de daha yatkın. Kadınların içinde de benzer gruplar öne çıkıyor; 18-29 yaş (% 14), ABC1 ses grupları (% 13), Üniversite mezunları (% 16) ve Öğrenciler (% 19) arasında internetten alışveriş daha yaygın. Modayı yakından izleyen ve uygulayan kadınlar (% 16) da diğer gruplara göre internetten daha çok alışveriş yapıyor. İnternette en fazla, çok sayıda markanın ürünlerinin indirimli olarak satıldığı sitelerden (% 66) alışveriş yapılıyor. Onları çok sayıda markanın ürünlerinin satıldığı siteleri izliyor (% 42), markaların kendi sitelerinin payı ise yüzde 23. Bu sonuca göre online giyim alışverişinin en cazip tarafı indirim ve çok sayıda markaya erişim olsa gerek.

Yardımsız akla gelen ilk marka Mango

Araştırmaya katılan kadın ve erkeklerin yüzde 30?u spontan olarak hiçbir kadın markası hatırlamadığını söyledi. Kadın markası hatırlamayan erkeklerin oranı yüzde 36.

Aklına hiçbir kadın markası gelmeyenlerin oranı (%30), 35 yaşından itibaren yaş ile artarak 55 yaş üzerinde % 52?ye kadar çıkıyor. Bu oran çalışmayan kesimde (% 40) ve doğal olarak Moda ile ilgisi olmayanlar arasında (% 57) da yüksek. Hatırlatma yapılmadan akla gelen ilk dört kadın markası sırasıyla Mango (% 15), Zara (% 14), Koton (% 13) ve LCW (%12). İlk grubu izleyen markalar ise Collezione (% 6), De Facto (% 6) ve Adil Işık (% 5). Kadınların aklına gelen ilk dört kadın giyim markası da aynı ; Mango (% 17), Koton (% 15), Zara (% 14), ve LCW (% 14). Bu dört markayı yardımsız hatırlayan kadınların profillerini karşılaştırdığımızda en yüksek AB sosyoekonomik statü  Zara (% 31), en yüksek C1 ses Koton (% 41) markasında görünüyor. Üniversite mezunları Mango, Koton ve Zara markalarının profillerinde benzer oranlarda (% 26). Bu dört marka da araştırmanın örneklem profilinden daha genç. Mango?nun profilinde metropol (% 79) diğer markalardan daha yüksek oranda. LCW markasının profili ise ev kadınları (% 59) ağırlıklı.