Hangi ülkeler petrol zengini? İran neden bu kadar fazla gündemde?

İran, hem petrol hem de doğalgazıyla gündemden düşmüyor. Amerika, İran petrolüne ambargo koydurma çabasında. İran’dan hangi ülke ne kadar petrol alıyor? Türkiye kaçıncı sırada? Doğalgaz, İran’a ne kazandırıyor? Merak ettiklerinizin cevabı haberimizde…

Hangi ülkeler petrol zengini?

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) ikinci büyük petrol üreticisi İran, en fazla Çin, Hindistan, Güney Kore, Japonya ve İtalya’ya petrol ihraç ediyor. Ülkelerin toplam petrol ithalatı içerisinde payına bakıldığında İran’ın oransal olarak en büyük alıcıları Türkiye, Güney Afrika ve Sri Lanka. Avrupa Birliği de birlik olarak toplanta günlük 510 bin varillik ithalatla Çin’den sonra ikinci sırada yer alıyor. Ayrıca İran dünyanın en büyük üçüncü petrol rezervine sahip ülke konumunda bulunuyor.

İran petrolünü kimler alıyor?

İran petrolünün önemli alıcıları arasında Türkiye, Güney Afrika ve Sri Lanka’da bulunuyor.  ABD Başkanı Barack Obama’nın, 31 Aralık’ta imzaladığı yeni finansal yaptırımlarla ilgili yasa ülkelerin İran petrolünü satın almasını zorlaştırmayı amaçlıyor. Avrupa Birliği (AB) ülkeleri de İran’dan petrol ithal edilmesine ambargo konulması için çalışmalar yürütüyor. Ancak AB’nin İran petrolüne ambargo koymasının aylar alabileceği belirtiliyor. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) tahminlerine göre, İran günde 3,5 milyon varil petrol üretiyor ve günlük 500 bin varili rafine edilmiş olmak üzere günlük 2,6 milyon varil petrol ihraç ediyor. IEA, AB’nin İran’dan günlük 510 bin varil petrol ithal ettiğini öngörüyor. IEA’ya göre, Sri Lanka geçen yılın ilk yarısında İran’dan günlük 39 bin varil petrol ithal etti. Sri Lanka, tamamıyla İran petrolüne bağımlı durumda. BP Dünya Enerji 2011 raporuna göre, İran dünyada toplam kanıtlanmış petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 10’una yani 137 milyar varil kanıtlanmış petrol rezervine sahip bulunuyor.

Doğalgaz zengini İran

İran aynı zamanda dünyanın ikinci büyük doğalgaz rezervlerine sahip bulunuyor. Ancak İran’ın kendi gazına olan ihtiyacının artması ve sıkı uluslararası yaptırımların bu ülkenin likit doğalgaz (LNG) programını güçleştirmesi, İran’ı son 10 yılın büyük bölümünde doğal gaz ithalatçısı haline getirdi. ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), doğalgazın, İran’ın toplam iç enerji tüketiminin yüzde 54’ünü ve kalan enerji tüketiminin büyük kısmını petrolün karşıladığını belirtiyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri için rakamlar IEA kaynaklı ve geçen yıl ikinci çeyreği kapsıyor. Çin, Hindistan ve Güney Afrika verileri ise EIA’ya ait ve geçen yılın ilk yarısını içeriyor.

İran’ın en büyük petrol alıcıları

varil (bin) Yüzde (%)

Çin 543 10

Hindistan 341 11

Japonya 251 5,9

İtalya 249 13,3

Güney Kore 239 7,4

Türkiye 217 30,6

İspanya 149 9,6

Yunanistan 111 22,6

Güney Afrika 98 25

Fransa 78 3,7

(Günlük ton-ikinci sutün o ülkenin toplam petrol ithalatında İran’ın payını gösteriyor.)