Dikkat ederseniz İMES?in adında sanatkâr ifadesi yer alıyor. Konuya oradan girmekte fayda var. Osmanlı ve Cumhuriyetin ilk yıllarında sanayi dediğimiz üreticilerin çoğu sanatkâr ustalardan oluşurdu. Üretim ve tamirat işleri ile uğraşanlar da gayri müslim vatandaşlarımızdı. Tornacı, frezeci, dökmeci, modelci gibi meslek dallarında çok küçük ölçekte sanayi ve tamirat işlerine sahiptiler. Bu işyerleri tersanelere yakın olması bakımından Haliç’in iki yakasında konumlanmıştı.
Anadolu?dan göçlerle birlikte bu işyerlerine çırak gelenler, zamanla merdiven altı tabir edebileceğimiz gayri sıhhi işyerleri, atölyeler açmaya başladılar. 60?lı yıllardan itibaren KOBİ?lerin desteklenmesi amacıyla kooperatifler ve sanayi siteleri teşvik edilmeye başlandı.
Bugün şehrin ortasında kalan İMES?in Dudullu?daki arazisi 1971yılında satın alındığında etrafında tek bir bina yoktu. Kooperatif olarak 1976 yılında temeli atıldı ve 1986?da ise faaliyete geçti.
100 metre ile 400 metre arasındaki her bir küçük atölye bugün dev fabrikalar doğurmuş olmasına rağmen, Gebze?de kurdukları 3 bin dönümlük Organize Sanayi Bölgesi bile artık ihtiyaçlara cevap verememektedir.
Geçenlerde İMES?in Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Akar ve yönetim kurulu üyeleriyle sohbet yapma imkanı buldum. Kriz sonrası küçük sanayicinin nasıl yeniden yapılandığına dair ilgi çekici bilgi ve örnekler sundular. Bu notları paylaşmak istiyorum:
>> İMES’te 1.100 işyeri bulunuyor. 800 küsuru kooperatif üyesi. İMES’tekilerin yüzde 70’i ise kiracılardan oluşuyor.
>> 2009 başında 86 işyeri boşaldı. Bu İMES’in en dip noktasıydı. Bu süreçte işyeri değerleri de azaldı. Hâlbuki kriz öncesi, İMES’teki işyerleri diğerlerine göre daha fazla prim yapardı. Örneğin 100 metrekarelik bir işyerinin kirası 2 bin 500 liraydı, kriz döneminde bin 500 liraya düştü. Fakat şimdi tekrar 2 bin 500 liraya geldi.
>> Şu anda fiyatlar yine etraftaki işyerlerine göre daha fazla prim yapıyor. 600 metrekarelik bir dükkanın satış fiyatı 2,5 milyon liraya geldi. Kriz öncesi seviyesini çok geçti. Showroom’a yönelik işyerleri iç kısımlarda yer alan işyerlerinden çok daha değerli.
>> Bir sanayi bölgesi için lokasyon çok önemli. İMES, Anadolu’nun kapısı özelliğini taşıyor. . Trafik sorunu yok. Kocaeli, Sakarya?dan gelen biri hiç trafiğe girmeden, ihtiyacı olan ürünü İMES’ten alıp dönebiliyor. Bu nedenle Anadolu’daki firmalar İMES’i tercih ediyor. Türkiye?nin en eski sanayicilerinin bulunduğu yer olmasıyla İMES’teki iş gücünün kalitesine güveniliyor.
>> İMES’tki bir firma büyüdükçe başka yerlere gidiyor. Ancak kimse İMES’teki yerini boşaltmıyor. Çünkü İMES, stratejik önemini hala koruyor. Gidenler de genelde Gebze OSB’ye gidiyor. Eski üyelerin yüzde 30’u gitti. Gebze OSB’de yer taleplerine cevap verilemiyor.
>> İMES’te ağırlıklı olarak her türlü makine, oto yan sanayi, beyaz eşya gibi sektörler bulunuyor.
>> İMES bir ticaret merkezi haline dönüşmüş durumda. Etrafında birçok konut projesi var. İMES için “Şu müteahhide satıldı” gibi birçok laflar çıkıyor, ancak yönetime göre böyle bir şey yok. Yine de ileride ne olacağı ve kentsel dönüşüm projelerinden birine cevap verip vermeyecekleri kesin değil. Demek söylentilerde az da olsa haklılık payı var.
>> İMES’te 22 banka şubesi var. Bazı bankalar 2’şer şubeli.
>> KOSGEB?in de şubesi yer alıyor. KOSGEB gerek danışmanlık, gerekse kredilendirme konularında yönetimle ilişkileri oldukça iyi görünüyor. Bu arada İMES’teki işletmelerin hepsini KOSGEB veri tabanına kaydetmeye çalışılıyor.
>> İMES, yapı kooperatifinden, işletme kooperatifine geçti. Yapı kooperatifinin amacı işyeri yapıp teslim etmekti, şimdi bir alışveriş merkezi, organize sanayi bölgesi gibi işletmesini yürütmek ve hizmetlerde daha seri kararlar alabilmeyi hedefliyor. .
>> Eximbank yurtdışındaki makine alımlarını kredilendirmeye başlaması, İMES üye ve yöneticileri tarafından büyük ilgi görüyor.
50 ? 60 yıl önce iç göçle Anadolu?dan gelenlerin oğulları ve torunları artık Türkiye sanayisinin en etkili oyuncuları durumunda. Bunların en canlı örnekleri de İMES?te bulunuyor. Takip etmekte fayda var.
http://fikriturkel.blogspot.com
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.