Sınavla başetmenin yolları

Her 100 öğrenciden 65?i sınav kaygısı yaşıyor. Güzel bir gelecek düşüyle bütün bir yıl hazırlanılıp girilen sınavlar öğrenciler üzerinde büyük baskı yaratıyor. Lise mezunu gençler sınavda kötü bir performans sergilemek, zamanı verimli kullanamamak, hedeflenen başarıya ulaşamamak gibi sınav anına ve sonrasına ilişkin pek çok kaygı taşıyor. Her insan çeşitli durumlarda bu duyguları yaşıyor; ancak henüz gelişimleri devam eden çocuk ve gençlerde bu psikolojik durum kolaylıkla başa çıkamayacakları bir hal alabiliyor. Peki, sınav sırasında zamanın etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan, yoğun kaygı, endişe ve korku duygularını nasıl kontrol etmek gerekiyor?

Eyüboğlu Eğitim Kurumları Rehberlik Birimi Koordinatörü Didem Tangil?e göre sınavda sergilenecek başarıda gençler kadar öğretmenlere ve ailelere de görev düşüyor. Öğrencilere morallerini yüksek tutup, kalan zamanı eksiklerini tamamlamak için kullanmalarını öneren Tangil, velilere de çocuklarının başarısını artırmak için onu cesaretlendirmelerini, olumlu davranışlarını takdir etmelerini, ona duydukları güveni göstermelerini, verimli çalışma ortamı yaratmalarını ve kendi gücünü fark etmesini sağlamalarını tavsiye ediyor. Öğrencinin sınava ilişkin kaygılarını kehanete dönüştürmemesi ve başarılı bir sınav performansı sergileyebilmesi için olumsuz düşüncelerini kontrol altına alması gerektiğini belirten Tangil, gençlere ?Uzun ve zorlu bir uğraş verdiğinizi ve gösterdiğiniz çabanın en az sonuç kadar önemli olduğunu unutmayın. Belirsizliğe tahammül etmek ve bir terslik olursa alternatiflerin neler olabileceğini düşünmek bu dönemi biraz daha rahat geçirmenizi sağlayabilir? diyor.

Sınav öncesi neler yapmalı?

Ebeveynlere göre sınava kadar olan süreçte izlenebilecek en iyi yol, bol bol deneme sınavı çözmek olsa da Rehberlik Uzmanı Tangil, bunun tam tersini savunuyor. Sürekli test çözmek yerine öğrencilerin eksiklerini saptamaları ve bu eksikleri nasıl telafi edeceklerini iyi planlamaları gerektiğine dikkat çeken Tangil açıklamalarına şöyle devam ediyor: ?Kaygı düzeyini yükselten en önemli etkenlerden biri sınava kendinizi ne kadar hazır hissettiğinizle ilgilidir. Acaba o an ne yaşayacağım, ya her şey ters giderse, çok iyi bildiğim soruları yapamazsam gibi düşünceler sizi germekten başka bir işe yaramaz. Sınavla ilgili izlenebilecek yöntemi belirlemek, aslında bu konuda atılabilecek önemli bir adımdır. Matematikten şu kadar net yapmalıyım gibi koşullanmalar sınav sırasında sizi zorlayabilir. Bu koşula uygun olmayan bir durumla karşılaşıldığında panik yaşanabilir. Sınavla ilgili bağlayıcı koşullar yaratmak yerine, sınava hangi bölümden başlanacağı gibi stratejiler üretmek daha etkili olacaktır.?

Soruyla inatlaşmayın!

Sınav sürecinde karşılaşılan pek çok etken stresi azaltmakta ya da tetiklemekte etkili olabiliyor. Örneğin sınava girilecek okulun önceden ziyaret edilmesi, okul çevresinin ve binasının görülmesi sınav adaptasyonunu artırıyor. Ayrıca sınavdan bir iki gün önce beslenme, gezme, eğlence gibi sınavı riske atacak unsurlara dikkat etmek gerekiyor. Sınavda başarı performansını olumsuz etkileyen en önemli şeyse ?heyecan.? Doğal bir duygu olan heyecanı paniğe dönüştürmemek gerektiğinin altını çizen Tangil, ?Sınav anında dağıtılan yanıt kartındaki bilgilerin size ait olup olmadığını kontrol edin, yazılması ve kodlanması gereken yerleri yazıp kodlayın. Soru kitapçığının türünü ilgili bölüme kodlayın. Ad-Soyad ve TC. Kimlik No bölümlerini kontrol edin. Eksik ya da hatalı sayfa olup olmadığına bakın. Soruların kolaydan zora doğru sıralandığını düşünmeyin. Cevaplamaya en iyi bildiğiniz bölümden başlayın. Bir soruyu yapamadığınızda endişeye kapılmak yerine farklı konulara ait diğer sorulara geçin. Soruyla inatlaşmayın!?

Anne ve babalara öneriler

Öğrenciler genellikle sınavdan sonra ve sınav anında ne yaptıklarından emin olamayabiliyor. Resmi sonuçlar açıklanmadan önce puanla ilgili her tür hesaplamanın sadece bir tahmin olduğunu unutmamak gerekiyor. Bu süreçte anne babalara da büyük sorumluluk düşüyor. Bu dönemde ebeveynlerin çocuklarına sıkıntılı dönemlerinde yanında olduklarını hissettirmesi büyük önem taşıyor. Sakin ve huzurlu bir aile ortamına sahip olan gençler daha verimli ve sakin bir sınav döneminden geçiyor. Çocuğun başaracağına dair özgüvene sahip olması da başarı oranını olumlu yönde etkiliyor. Çocuğun başarısını artırmak için yapılan eleştirilerin, yargılamaların ve kıyaslamaların onu daha çok kaygılandıracağına dikkat çeken Tangil, henüz yapılmamış bir sınavın üzerinde durmanın başarıyı artırmaktan çok kaygı yaratacağına işaret ediyor. Tangil, ?Hataları büyütmek yerine, telafi etmek ve tekrarlanmasını engellemek için neler yapabileceğini beraberce gözden geçirmek onu daha da cesaretlendirecektir. Yoğun stres beynin yeterli oksijen almasını önleyerek, verimli düşünme konsantrasyonunu engeller. Bu nedenle zihinsel ve bedensel gevşeme önemlidir. Çocuğunuzu uyku ve beslenme düzenine dikkat etmesi, açık hava yürüyüşleri yapması, ders dışı etkinliklerle gevşemesi yönünde teşvik edin. Sınavdan bir gün öncesini, günlük yaşamı nasılsa öyle yaşamalıdır. Sınav öncesinde çocuğunuzu kaygılandıran, telaşlandırıcı tavır ve davranışlardan kaçının. Çocuğunuza sınavın sonucu ne olursa olsun sizinle olan diyaloğunuzun değişmeyeceğini onu her zaman seveceğinizi ve değer vereceğinizi vurgulayın. Çocuğunuzun sizden beklediği tek şey kendisini objektif bir şekilde değerlendirmeniz ve sonuç ne olursa olsun onun yanında olduğunuzu hissettirmenizdir? diyor.

Sınav anında nelere dikkat etmeli?

>> Dağıtılan yanıt kartındaki basılı bilgilerin size ait olup olmadığını kontrol edin.

>> Yazılması ve kodlanması gereken yerleri yazıp kodlayın.

>> Soru kitapçıkları dağıtıldığında kitapçık türüne dikkat edip, kitapçık türünü ilgili bölüme kodlayın.

>> Soru kitapçığının kapağındaki Ad-Soyad ve TC. Kimlik No bölümlerini kontrol edin.

>> Soru kitapçığının sayfalarını inceleyip eksik ya da hatalı sayfa olup olmadığına bakın.

>> Sınavda farklı türde soru kitapçıkları olacağından soruların geliş sırası zorluk derecesiyle paralel olmayabilir. Bu yüzden soruların kolaydan zora doğru sıralandığını düşünmeyin.

>> Soruları cevaplamaya en iyi bildiğinizi düşündüğünüz ve kendinizi güçlü hissettiğiniz bölümden başlayın.

>> Bir soruyu yapamadığınızda endişeye kapılmak yerine sınavda yer alan farklı konulara ait diğer sorulara geçin. Ve sadece yeni soruyu düşünün. Soruyla inatlaşmayın!

>> Unutmayın ki! Her sorunun puan değeri birbiriyle aynıdır. Yanıtından emin olmadığınız sorulara daha sonra bakmak üzere boş bırakın.

>> Soruların yanıtlarını işaretlerken kodlamalarınızda bir hata ya da kaydırma olmadığından emin olun. Belirli aralıklarla kodlamalarınızı kontrol edin.

>> Cevaplarınız bittiğinde, cevaplarınızı son bir kez kontrol edin.