İran?la ticareti ABD değil, İran?ın kendi ambargosu engelliyor

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, dört günlük İran ziyaretinin ilk gününde Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonuyla ziyarete eşlik eden 100?den fazla işadamına seslendi, onların dertlerini dinledi. İşadamları, İran?la ambargo kapsamında olmayan ürünlerin ticaretinin finansmanında Türk bankalarını ?kraldan çok kralcı? davranmakla suçladı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise ABD ve Birleşmiş Milletler ambargolarının ticaretin önünde engel olmadığını, en büyük engelin yüksek gümrük vergileri koyan ve gerekli güveni vermeyen İran?dan geldiğini söyledi.

İran ziyaretinin birinci gününde işadamları ile buluşan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türkiye ile İran arasındaki ticaret hacmini 10 milyar dolarlık seviyesinden 30 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini belirtti. Ambargoların nükleer faaliyetlerle ilgili olduğunu hatırlatan Gül, ?Aramızda nükleer ile ilgili olan yok. Keşke olsaydı. Kendi kendinize ambargo koymayın. İran?a en çok ihracat yapan Avrupa ülkeleri. Ayıp olmasın diye burada isim vermeyeyim. Bu yüzden kendinize psikolojik bariyer çıkarmayın. Burada inşaatten turizme, madenciliğe kadar her şey yapılabilir? dedi. İki ülke arasındaki ticarete ambargoların değil İran?ın uygulamalarının engel olduğunu kaydeden Gül, ?Sınır kapıları iyi çalışmıyorsa, yüksek gümrük vergileri varsa ABD ambargosuna ne gerek var? Siz kendi kendinize koyuyorsunuz ambargoyu?  diye konuştu.

TOBB ve DEİK Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, İran, Türkiye, Tacikistan, Pakistan, Azerbaycan, Kazakistan ve Afganistan arasında gümrük vergilerinin kademeli olarak düşürülmesini öngören ECOTA anlaşmasının yürürlüğe girmesi için Tacikistan ve İran?dan adım beklendiğini kaydetti. Hisarcıklıoğlu, iki ülke arasındaki ticarette diğer önemli bir sorunun İran?ın Türkiye?den gelen nakliyatçılardan Akaryakıt Fiyat Fonu adıyla aldığı yüksek ücretler olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Gül ise, İran ziyareti boyunca sayılan sorunların üstesinden gelmek amacıyla en üst düzey yetkililerle temaslarda bulunacağını, gümrük vergilerinin düşürülmesi için iki ülke arasında doğrudan anlaşma seçeneklerini değerlendireceklerini aksi halde İslam Konferansı Örgütü çerçevesinde gümrük vergilerini düşürmeye çalışacaklarını belirtti.

1 milyon konut inşa edilecek

İran?ın önümüzdeki dönemde 1 milyon adet konut inşa etmeyi hedeflediğini anlatan Gül, bu konut ihalelerinin Türklere de açık olduğunu söyledi. Toplantı öncesinde Kuzu Grubu?nun inşa ettiği 20 bin konutluk şantiyeyi gezdiğini kaydeden Gül, İran?in İslam devriminden sonra ilk defa ekonomik reformlar yaparak yabancı sermayeye daha açık hale gelmeye başladığını ifade etti.

İşadamlarından bankalara: Kraldan çok kralcılar

Abdullah Gül?e İran?la yaşadıkları sorunları anlatan işadamları, Türk bankalarının kendilerine yeterince destek olmadığı konusunda birleştiler. Yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırımla İran?daki en büyük Türk yatırımcı olan Gübretaş?ın Genel Müdürü Mehmet Koca, ?Türk bankaları; meşru, ABD?nin yasaklamadığı konularda bile bize destek vermiyor. Kraldan çok kralcı davranıyor. ABD ambargosuna uysak da yapılacak çok iş var? diye konuştu. İran?da yaklaşık 65 milyon dolarlık yatırımı olan Emsa?nın Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Emanet de ?Bankacılık sorununun çözülememesini anlayamıyorum. Birisi bize anlatsın. Bir daha da bu konuyu konuşmayalım? dedi.

Önce Gül’ün sevgililer Günü’nü kutladı, sonra bankaları şikayet etti

Türkiye Genç İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Nesrin Serin, dernek olarak son iki yılda İran?a 5 gezi düzenlediklerini, 90 milyon dolarlık yatırıma aracı olduklarını belirtti. Sadece Halkbank?ın ve Aktifbank?ın para transferi yaptığını ifade eden Serin, Cumhurbaşkanı Gül?ün ve Hayrünisa Gül?ün sevgililer gününü kutlayınca salondan büyük alkış aldı.

Türk şirketinin madenine el kondu

Cumhurbaşkanı Gül?e iletilen şikayetlerin belki de en önemlisi Yıldızlar SSS Holding?den geldi. Bu şirketin yetkilisi Melih Uysal, 2003 yılında gerekli izinleri alarak İranlı bir firma ile ortak olarak çinko ve kurşun üretimi amacıyla şirket kurduklarını söyledi. Bu firma için 8,5 milyon dolar yatırdığını ifade eden Uysal, daha sonra İranlı ortağının kendilerini ülkeden atmak için arayışa girmeye başladığını iletti. Uysal, 2010 yılında da İran?ın değeri o tarihte 20 milyon dolar olan firmaya el koyduğunu Cumhurbaşkanı?na aktardı.

Bankalarımız fazla ihtiyatlı

Toplantının sonunda söz alan Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz, bankacılık sorunlarını çözmek amacıyla merkez bankaları arasında ortak bir hesap açıldığını söyledi. Halkbank ve Aktifbank dışındaki bankaların çok ihtiyatlı davrandığını belirten Yılmaz, bunun altında uluslararası yaptırımlardan kaynaklanan korku bulunduğunu kaydetti. Yılmaz, madeni elinden alınan Türk yatırımcının sorunuyla ilgili olarak da şunları söyledi: ?Bazı yerlerde oyun başladıktan sonra oyunun kuralları değiştiriliyor. Burada Yatırım Destek ve Promosyon Ajansı?nı devreye sokmak gerekir.?