İKV; vize şikayet hattı bulgularını rapor olarak yayınlayacak; Dışişleri Bakanlığı yeni “vize şikayet hattı” açacak

İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV), Schengen vizesi almakta karşılaşılan sorunlarla ilgili olarak Dışişleri Bakanlığı’nın açmayı planladığı “vize şikayet hattı” ile ilgili olarak bir açıklama yaptı. Daha önce Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin desteğiyle geçen yıl İKV tarafından açılan “vize şikayet hattı”na gelen bilgilendirmelerle oluşmuş bulgular ise önümüzdeki günlerde rapor olarak yayınlanacak.

İKV’nin gündeme yeniden gelen “vize şikayet hattı” projesiyle ilgili yaptığı açıklama şöyle:

“Dışişleri Bakanlığı?mızın Schengen vizesi almakta karşılaşılan zorlukların saptanmasına yönelik olarak bir vize şikayet hattı uygulaması başlatacağı haberi basınımızda yer almıştır. Başta Sayın Bakanımız olmak üzere Dışişleri Bakanlığı yetkililerini bu yerinde girişimden dolayı kutlarken, benzer bir projenin İktisadi Kalkınma Vakfı ve European Citizen Action Service adlı sivil toplum kuruluşu tarafından Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği?nin desteği ile geçtiğimizi yıl içinde uygulamaya koyulduğunu hatırlatmak isteriz.

Münih İdare Mahkemesinin Türk vatandaşlarının turistik amaçla Almanya?ya vizesiz giriş yaparak 3 aya kadar ülkede kalabileceği yönündeki kararı sevindiricidir. Avrupa Adalet Divanı?nın Soysal kararı ışığında, bir yerel mahkemenin almış olduğu ve hizmet sunmanın yanında hizmet almak için de turist olarak Almanya?ya seyahat eden Türk vatandaşlarının vizesiz giriş yapabileceği kararı son derece önemlidir. Bu karar, Vakfımızın yıllardır savunduğu gibi vize ve serbest dolaşım alanında hukukun bizden yana olduğu ve AB-Türkiye ortaklık hukukunun Türk vatandaşlarına tanımış olduğu hakların hukuki yollarla savunulmasının gerektiği savının geçerliliğini bir kez daha ortaya koymaktadır.  Bundan sonra yapılması gereken bu hukuki kazanımların idari kararlara dönüşmesi için gerekli siyasi ve diplomatik kanalların işletilmesi ve söz konusu alanda Türk vatandaşlarının Antlaşmalarca tanınmış haklarının AB genelindeki karar ve uygulamalara yansıtılmasıdır.

Vakfımızın gerçekleştirmiş olduğu ?Vize şikayet hattı? adı verilen proje bu alanda Türk vatandaşlarının karşılaştığı zorlukları ortaya koymak açısından bir ilk olmuştur. Türk vatandaşlarının AB ülkelerine yapmış oldukları vize başvurularında karşılaştığı sorunların tam bir dökümünün çıkarılması; vize işlemlerinin başlatılması için talep edilen belgeler, uygulanan prosedürler, maruz kalınan muamele ve diğer tüm zorlukların sistematik ve kategorik bir biçimde tespit edilerek incelenmesi ve raporlanarak Avrupa Birliği?nde (AB) uygulamadan sorumlu ilgililere sunulması amacıyla oluşturulmuş bir projedir. Proje dâhilinde Türk vatandaşlarının vize başvurularında karşılaştığı sorunlar, kurulan iki telefon hattı ve e-posta aracılığı ile toplanmıştır.  Proje öncesinde Türkiye genelinde oda ve borsalarımız ile işbirliği içinde iş dünyasının konuyla ilgili sıkıntılarını anlamaya yönelik bir ön anket çalışması gerekçeleştirilmiştir.

17 Kasım 2009 ? 18 Ocak 2010 tarihlerinde işleyen telefon hatlarına ve e-posta adresine, bu süre zarfında toplam 944 çağrı gelmiştir. Gelen çağrılardan, toplam 280?i telefon çağrısı, 332?si e-posta, 236?sı faks, 96?sı posta yolu ile İKV?ye ulaştırılmıştır. Bu tarihten sonra da Ocak 2010- Ocak 2011 tarihleri arasında vize şikayetleri e-posta ve faks aracılığıyla gelmeye devam etmiş ve Vakfımızca kaydedilmiştir.

Proje, Türkiye genelinde geniş kesimlere ulaşmayı başarmış, Türkiye?nin farklı bölgelerinde toplam 52 ilden ve başta Almanya olmak üzere çeşitli AB ülkelerinden çağrılar alınmıştır.

Proje, toplumun farklı kesimlerinin vize sorununa ilişkin görüş ve şikâyetlerine ışık tutmaktadır. Bu çerçevede başta iş dünyası (serbest çalışan, ücretli çalışan) olmak üzere, akademisyen ve öğrenciler ciddi katkı sağlamıştır.

Proje kapsamında ulaştırılan şikâyetler, Türk vatandaşlarının vize alma sürecinin her aşamasında çok farklı sorunlar ile karşılaştığını gözler önüne sermektedir. Gelen şikâyetler, vize talebinin ret ile sonuçlanması, ret gerekçesi verilmemesi veya verilen gerekçenin tatmin edici bulunmaması; talep edilen belgelerin niceliği ve niteliği; vize ücretleri ve ?örtülü masraflar?; konsolosluk ve aracı kurum personelinin muamelesi; yetersiz fiziki koşullar ile vizeye ilişkin genel şikâyetler gibi konuları içermektedir.

Vize verilmemesi veya geç verilmesi nedeniyle iş toplantısını ya da fuarı kaçıran iş adamı veya kadını, AB üyesi bir ülkede yaşayan yakınlarını ziyaret edemeyen bir akraba, katılması gereken bilimsel konferansa katılamayan akademisyen veya Erasmus değişim programına seçilmesine rağmen dönem başında derslerine başlayamayan üniversite öğrencisi sık görülen örneklerdir.

?Vize Şikâyet Hattı? Projesi dâhilinde, Türk vatandaşlarına yönelik vize zorunluluğuna ilişkin bir dizi yayın okuyucuların ilgisine sunulmuştur. Proje bulgularının Türkiye?de ve AB kurumları ile üye devletlerinde yetkililere de iletilmesi suretiyle, vize uygulamasının yol açtığı mağduriyet ve Türkiye-AB ilişkilerine olumsuz yansımalarının somut bir şekilde ortaya konulması hedeflenmiştir. 2011 içinde bu projenin devamı niteliğinde bir vize şikayet hattı takip raporu da Vakfımızca yayınlanacaktır.”