Turizmde yeni trend: Konaklar

Çekim mekanı Kapadokya?da bulunan ?Asmalı Konak? dizisini hatırlamayanız yoktur sanırız. Diziye ev sahipliği yapan konak, o dönemlerde adeta turist akınına uğramıştı. Dizi biteli neredeyse 7 yıl geçmesine rağmen bu konak hala butik otel ve restoran olarak faaliyetine devam ediyor. Kapadokya ise bu konak ve diziyle birlikte bir anlamda yeniden keşfedildi.

Şimdi sadece Kapadokya?da değil tüm Anadolu?da ?konak turizmi? trendi esiyor. Mezbelelik halindeki dede yadigarı tarihi konaklar teker teker restore edilip turizme kazandırılıyor. Üstelik kurtarılan sadece konaklar değil; konak turizmiyle hem birçok ilçenin ekonomisi canlanıyor hem de sezona bağımlı olunmaması nedeniyle bahar ve kış ayları aktif geçiyor. Giderek yerli ve yabancı turistlerin daha çok ilgisini çekmeye başlayan konaklarda yılda yaklaşık 300 bin konuk ağırlanıyor.

Öncülüğünü Safranbolu, Beypazarı, Kapadokya, Mudanya ve Amasya?nın yaptığı bu turizm girişimine şimdilerde Göynük, Kastamonu, Mudurnu, Çorum, Çeşme, Divriği ve Mardin de katılmış durumda. Turistlerin ilçelere akın etmesini sağlayan konaklar, bölgeye has mimarileri, restoran mönülerinde sundukları yerel tatları ve konuklara yaşattıkları özel deneyimle özellikle yabancı konukların da gözdesi…

Kastamonu’nun yıldızı parlıyor

Konak turizmi deyince akla öncelikle Batı Karadeniz bölgesi geliyor. Bolu?nun Mudurnu ve Göynük ilçeleri, Bartın, Zonguldak, Karabük, Kastamonu ve Sinop her yıl binlerce konuğu tarihi konaklarında ağırlıyor.

Özellikle Kastamonu, konak turizminin parlayan bölgelerinden… Bölgede turizme kazandırılan konak sayısı 5?i, toplam yatak kapasitesi ise 120?yi aşmış durumda. 2004?ten bu yana konak turizmi sektöründe olduğunu söyleyen Kastamonu Konak İşletmeleri Yönetim Kurulu Başkanı Gülsen Kırbaş, ?İlk olarak Kastamonu?daki Toprakçılar Konakları?nın işletmecisi olarak yola çıktım. 11 odası ve 25 yatak kapasitesi bulunan bu konağı 6 yıldır işletiyorum? diyor.

Ancak bu bölgede turistlerin konaklara ilgisi arttıkça oda sayısı da yetmemeye başlamış. Kırbaş, Bu nedenle 2005?te Uğurlu Konakları?nı da satın aldıklarını söylüyor. Bu konağın da 25 odası ve 55 yatak kapasitesi bulunuyor., Kastamonu?da konaklarda konaklamanı bedeli 90 TL ile 150 TL arasında değişiyor.

Gülşen Kırbaş?ın bu yeni yatırımla birlikte konak turizmi için bugüne kadar yaptığı yatırım 2 milyon lirayı aşmış. Yeni projeler için de kolları sıvayan Kırbaş, ilk adım olarak Uğurlu Konakları?nı genişleterek yatak kapasitesini artırmayı planlıyor. ?Bunun dışında yeni fırsatları değerlendirmeye açığız? diyen Kırbaş, Kastamonu?da konak turizminin önünün açık olduğu kanısında.

Rakamlar da Kırbaş?ı doğrular nitelikte. Yılda ortalama 15 bin kişi Kastamonu?daki konaklarda konaklıyor. Özellikle yurtdışından kültür ve doğa turizmi için çok sayıda turistin bu konakları tercih ettiği dikkat çekiyor. Kırbaş, ABD, Almanya, Fransa, Hollanda ve Yunanistan?dan çok sayıda turist geldiğini belirtiyor.

25 bin TL?ye bile konak var

Talep arttıkça Kastamonu bu konuda yatırımcıların da adresi olmaya başlamış. Kırbaş, bu nedenle konak satın almak için kentte ciddi çalışmalara başlayan birçok grup olduğunu söylüyor. Ancak bu talep konak fiyatlarında henüz bir patlama yaşanmasına neden olmamış. Konak fiyatlarının 20-25 bin TL?den başladığını ifade eden Kırbaş, konağın mimari ve tarihi özellikleriyle oda sayısına göre fiyatların 150-200 bin TL?ye kadar yükseldiğini söylüyor.

Ancak hemen ekleyelim; bu konakları satın almakla iş bitmiyor. Kırbaş, özellikle restorasyon aşamasında çok dikkatli ve titiz davranılması gerektiğini belirtiyor. Çoğu tescilli eser olan bu yapıların, Anıtlar Kurulu?ndan onaylı projelere sahip olması da şart. Restorasyonların ise mutlaka işinin ehli ekiplere ve ustaların ellerine teslim edilmesi gerekiyor. Yapıyı turizm fonksiyonuna uyarlamak için yapılacak değişikliklerin en az ama gerekli düzeyde tutulması ve yapının tefrişi ile dekorasyonunun da konağın tarihi özü ve ruhuna uyması dikkate alınacak diğer unsurlar.

Konakların illa ki ?naftalin kokulu eskilik? sergilemek zorunda olmadıklarını söyleyen Kırbaş, günümüzün modern zevkinden esintilerin de konaklara taşındığını vurguluyor.

Restorasyon maliyeti 200 bin TL

Batı Karadeniz?de konak turizmi deyince akla gelen bölgelerden biri de Mudurnu. İlçede bu şekilde faaliyetini sürdüren 5 konak bulunuyor. Bu konaklar için bölgeye gelenlerin sayısı ise yıllık 10 bini geçiyor. Ankara İstanbul arasındaki yolculuklarda bu deneyimi yaşayan konuklar da 1 gece bu konaklarda kalıyor.

Mudurnu?nun girişindeki Yarışkaşı Konağı, 8 yıldır turizme hizmet veriyor. Konağın sahibi Nevzat Anlıtan?a burası büyüklerinden kalmış. Sadece konağın restorasyonu ve turizme kazandırılması için yaklaşık 200 bin liralık yatırım yaptığını söyleyen Anlıtan, ?Restorasyonu yaparken en büyük sıkıntıyı günümüz otel konforunu konağın kendine has mimarisini bozmadan sağlamak için yaşadık? diyor. Konak turizmiyle birlikte Mudurnu ekonomisinin de kalkındığını düşünen Anlıtan, sözlerini şöyle sürdürüyor:

?Hediyelik ve yöresel malzemeler satan dükkanların sayısı da gelen turistlerle birlikte artıyor. Bu nedenle Kültür Bakanlığı ilçedeki konak yatırımlarını destekliyor.?

Mudurnu?da konaklarda konaklama ücretlerine gelince… Bu deneyimin fiyatı yarım pansiyon kişi başı 45-75 TL arasında değişiyor. Ayrıca ilçeye günübirlik gelenler de bu konaklardaki yöresel lokantalarda Mudurnu?ya has lezzetlerle dolu yemekler yiyebiliyor. Oğmaç çorbası, geleneksel tavuk haşlama, kaşıksapı, Mudurnu baklavası, kabaklı gözleme, kaş kebap ve Korava şerbeti Mudurnu konaklarında mutlaka tatmanız gereken lezzetler arasında.

Amasya’ya teşvik yağıyor

Konak turizmini çok önceden keşfetmiş bölgelere ise Amasya örnek verilebilir. Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü?nden Habib Yıldırım, kentte 13 tarihi konağın turizmde faaliyetini sürdürdüğünü söylüyor. Bunun yanı sıra restoran hizmeti veren tarihi konakların bulunduğunu da ekliyor. Özellikle Hatuniye Mahallesi?nde konak sahiplerinin pansiyonculuğa ve butik otel işletmeciliğine eğilimleri artmış. Yıldırım, bölgeye yeni konakların da kazandırıldığını belirtiyor. Bunun için bakanlık, valilik ve belediye tescilli konutlarda proje ve proje uygulama teşvikleri de veriyor.

Habip Yıldırım, Avrupa Birliği ve Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı?nın (OKA) da benzer desteklerinin bulunduğunu hatırlatıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı son 5 yıl içinde tescilli evlere, kültür varlıklarının onarımının yapılması kapsamında 60 mülk sahibine toplam 819 bin 368 TL tutarında proje ve uygulama ödeneği sağlanmış.

Öte yandan, konak turizminin bölgenin turist sayısına olumlu yansıdığı rakamlardan da anlaşılıyor. 2009?da bölgeyi 11 bini yabancı 200 bini aşkın kişi ziyaret etmiş. Bu yılın dokuz ayında ise bu rakam 250 bine yaklaşmış. Gelen ziyaretçilerden 11 bini ise konaklarda konaklamış. Konaklarda konaklama fiyatları kişi başı 60-90 TL arasında değişiyor.

Japonlar Safranbolu’ya bayılıyor

Son 5-6 yıldır konak turizminde kalkınan beldelerimizden biri de Safranbolu.

Osmanlı ahşap mimarisinin en güzel örneklerinin sergilendiği Safranbolu?da en az 150 yıllık tarihi konaklar restore edilip ya restoran ya da otel olarak turizme kazandırılıyor.

Safranbolu?da konak işleten Nurettin Ünal, başta Japonlar olmak üzere Uzakdoğulu konukların Safranbolu?ya yoğun ilgi gösterdiklerini belirtiyor. Bu konaklarda ortalama 2 gün konaklama yapılıyor. Ünal, önümüzdeki beş yıl içinde tüm konakların turizme kazandırılacağı görüşünde.

Konak fiyatlarındaki artış da Ünal?ın bu görüşünü doğrular nitelikte. 90?lı yıllarda ortalama 2-3 bin liraya satılan bu konakların en küçüğü bugün 200 bin TL?den alıcı buluyor. Ancak hemen ekleyelim; Safranbolu?daki konakları restore ettirtmek için satın almaktan daha yüksek bedelleri gözden çıkarmanız gerekiyor. Çünkü 10-12 odalı bir tarihi konağın restorasyon maliyeti 300-400 bin lirayı buluyor.

Fransız ve İspanyollar konak peşinde

Konak sayısı bakımından en zengin bölgelerimizden biri de Kapadokya. Sadece Ürgüp?e bağlı Mustafapaşa Beldesi?nde 25 yeni konak, turizme kazandırılmak amacıyla restore ediliyor. Bölgede daha önce projesi tamamlanan 300?ü aşkın konak ise butik otel ve turistik restoran olarak faaliyetini sürdürüyor.

Kapadokya Turistik İşletmeciler Derneği Başkanı Ahmet Tok, bölgeye yılda ortalama 2 milyon turist geldiğini, dört-beş yıldızlı otellerin bu talep karşısında yetersiz kaldığını belirtiyor. Bu konuda turizmin imdadına konaklarını butik otel ya da pansiyon gibi işletenler yetişiyor.

Kapadokya?daki konaklarda konaklamak diğer bölgelere göre biraz daha pahalı. Ortalama 200 dolardan başlayan oda fiyatları, konağın konumu ve popülerliğine göre 1.000 dolara kadar çıkıyor. Taş binaların altındaki kaya odaları da özellikle yabancı turistler tarafından tercih ediliyor. Ancak Tok, bölgeye gelen turistlerin konaklama sürelerinin kısalığından şikayetçi. Bu yıl özellikle Almanların akınına uğradıklarını belirten Tok, Kapadokya?yı hissetmek için 2-3 günlük turların yeterli olamayacağını vurguluyor.

Talebin yüksekliği, bu tarihi konaklara yatırımcıların ilgisini de artırmış. Tok, yerli yatırımcıların yanı sıra yabancıların da konak satın almak için sırada olduklarını söylüyor. 10-15 odası bulunan bu tarihi mekanları satın almak isteyenlerin başında ise Fransız ve İspanyollar var. Her yıl yaklaşık 10 konağın el değiştirdiğini ve restorasyonunun tamamlandığını söyleyen Tok, bu konuda devletin de teşvik verdiğini ekliyor.

Tescilsiz binalara teşvik yok

Konak almak kolay. Ancak işin restorasyon süreci hem yüksek maliyet hem de oldukça uzun süren bürokratik detaylarla uğraşmayı gerekiyor. İşin projelendirilmesi ve gerekli izinlerin alınması için konak işletmeciliğine soyunmayı planlayan yatırımcılar, bölgedeki mimarlık şirketlerinden destek alıyor. Kapadokya?da yatırımcılara bu konuda destek veren şirketlerden biri de Erinal Mimarlık.

Arzu-Muammer Erinal, yaklaşık 3 yıl önce Kapadokya?ya yerleşerek konak restorasyonu işine soyunmuşlar. Arzu Erinal, konak restorasyonu için öncelikle bir proje çizilmesi ve Anıtlar Kurulu?ndan gerekli iznin alınması gerektiğini belirtiyor. Ardından belediyeden inşaat için izin alınması geliyor. Sadece kendilerinin bu yıl 5 konağın restorasyonunu üstlendiklerini söyleyen Erinal, 2011?de Kapadokya?da 20 yeni konağın restorasyonun tamamlanarak, turizme kazandırılacağı görüşünde.

Bu konuda yatırımcılara devlet teşviki, TOKİ kredi imkanları ve hatta hibeler de sunuluyor. Bunun için her bir konak için sunulan teşvik ortalama 80 bin lira. Ancak bu teşvikten sadece tescilli bina sahiplerinin yararlanabildiği konusunda Erinal girişimcileri uyarıyor. Konak fiyatlarının 100 bin lira dolaylarında olduğunu söyleyen Erinal, restorasyon maliyetlerinin ise neredeyse konak fiyatlarının beş altı katı civarında olduğunu da hatırlatıyor.

Bu arada Erinal çiftinin de Kapadokya?da turizme kazandırılmış bir konakları bulunuyor. 3 yıl kadar önce satın aldıkları konağı restore edip Melekler Evi adıyla turizm sektörüne kazandırmışlar. 8 odası bulunan bu konak için çift neredeyse 700 bin liraya ulaşan bir yatırım yapmış. Özellikle Amerika, İngiltere, Fransa ve Avustralya?dan konukların tercih ettiği konakta kişi başı konaklama fiyatı 200-300 TL aralığında.

Hafta sonunuzu konakzade gibi yaşayın

Muğla Ula?da yer alan Kerme Ottoman Konak, 2 yıldır hizmet veriyor. İşletmenin sahibi Yaprak Toprakçı, ?Konağı kendimiz için restore ediyorduk ama sonra butik otele dönüştürme kararı aldık? diyor. 18 odası bulunan bu butik otel, Ula ilçesine özgü mimariye sahip. Hem iç hem de dış cephesinde Osmanlı ve Selçuklu mimarisinin ince detayları korunmuş. Tavan işlemelerinden kapılarına kadar tüm ahşap tek tek elle işlenmiş. Hal böyle olunca Kerme Ottoman Konak?ı yerli turistler kadar yabancılar da tercih eder olmuş.

Toprakçı, konağın ulaşılması rahat bir noktada olduğu için hafta sonları bile tercih edildiğini belirtiyor. Özellikle İtalya, Hollanda, Fransa, Amerika, Çin, Almanya, İspanya, Portekiz ve İngiltere?den turist geldiğini söyleyen Toprakçı, yaz mevsiminde olduğu kadar bahar ve kış aylarında da dinlenmeyi ve huzuru arayanlar tarafından tercih edildiklerini ekliyor.

Kerme Otoman Konak?ta ücretler tercih edilen odaya göre değişiyor. Yaprak Toprakçı, kış aylarında yarım pansiyon konaklamanın 140-240 TL aralığında olduğunu söylüyor. Bu fiyata organik ürünlerle hazırlanan zengin bir kahvaltı da dahil.

Ula?nın konak turizminde güçlenmesi Toprakçı ailesinin bu konudaki projelerini de artırmış. İlk konaklarının başka bir şirket tarafından işletildiğini söyleyen Toprakçı, önümüzdeki dönemde aynı konsepte sadık kalınarak yeni şubeler açmayı planladıklarını söylüyor.

45 TL?ye ?konak?layın

Tahsin Bey Konağı, Safrabolu, 60 (TL), 0 370 712 60 62

Kadıoğlu Şehzade Konakları, Safranbolu, 60 (TL), 0370 712 83 40

Asmazlar Konağı, Safranbolu, 120 (TL), 0370 725 28 83

Yahşi Bey Konağı, Mudanya, 120 (TL), 0224 544 87 00

İzzet Hoca Efendi Konağı, Beypazarı, 60 (TL), 0312 763 10 56

Hacı Bostan Konağı, Beypazarı, 65 (TL), 0312 763 08 37

Yarışkaşı Konağı, Mudurnu, 45 (TL), 0374 421 36 04

Hacı Şakirler Konağı, Mudurnu, 60 (TL), 0374 421 38 56

Keyvanlar Konağı, Mudurnu, 60 (TL), 0374 421 37 50

Hacı Abdullah Konağı, Mudurnu, 60 (TL), 0374 421 22 84

Ezgi Konakları, Amasya, 60 (TL), 0358 218 73 00

Şükrü Bey Konağı, Amasya, (TL), 120 0358 212 62 85

Ala Otel Çeşme, 260 (TL), 0232 716 07 80

Akşemsettinoğlu Konağı , Göynük, 120 (TL), 0374 451 62 78

İmren Lokum Konak, Karabük, 100 (TL), 0370 725 23 24

Toprakçılar Konağı, Kastamonu, 0366 212 18 12

Uğurlu Konakları, Kastamonu, 90 (TL), 0366 212 82 02

Asude Konak, Gaziantep, 50 (TL), 0342 231 20 44

Tudyalı Konak, Gaziantep, 120 (TL), 0342 232 70 60

Taş Konak, Cunda, 75 (TL), 0266 327 26 33

Ispartalılar Konağı, Kütahya, 120 (TL), 0274 216 19 75

Taşkonaklar, Kapadokya, 200 (TL), 0384 219 30 01

Melis Tosyalı’nın haberi, (Para Dergisi)