Atık yağlar, 2004 yılından beri toplanıyor ve geri kazanılıyor. Bu alanda yıllık toplam geri kazanım kapasitesi 122 bin 463 ton olan 22 tesise lisans verildi. Bu tesislerde halen 244 kişi çalışıyor. 2009 yılında geri kazanılan atık yağ miktarı 16 bin 410 tonu buldu. 2005 yılından beri toplanan bitkisel atık yağlar, rafinasyon atığı bitkisel atık yağlar ile kızartma işlemlerinden kaynaklanan yağlardan oluşuyor.
Her yıl yaklaşık 1.5 milyon ton bitkisel yağ tüketiliyor. Özellikle kızartma işlemlerinden sonra 150-350 bin ton civarında kızartmalık atık bitkisel yağ oluştuğu tahmin ediliyor. Bu alanda yıllık toplam kapasitesi 384 bin 645 ton olan 23 tesise lisans verildi. Bu tesislerde çalışan personel sayısı 202. 2009 yılında geri kazanılan bitkisel atık yağ miktarı 30 bin 864 ton.
Araçlardan çıkan ve ömrünü tamamlamış hurda lastikler, 2007 yılından itibaren toplanıyor ve geri kazanılıyor. Bu alanda toplam kapasitesi yıllık 64 bin ton olan 12 tesise lisans verildi. Ömrünü tamamlamış lastiklerden, mekanik kırma yöntemiyle granül kauçuk, çelik ve tekstil geri kazanımı yapılıyor. Ayrıca proliz ve diğer yöntemlerle karbon siyahı ve aromatik yağlar elde ediliyor. Lastikler kesilmiş, dilimlenmiş veya sıkıştırılmış olarak, ses ve darbe absorbe etme özelliği nedeniyle otoyollarda çarpma bariyeri veya ses absorbisyon duvarı, limanlarda iskele takozu ve ayakkabı tabanı gibi işlemlerde de kullanılabiliyor. Bu tesislerde çalışan personel sayısı 101. 2009 yılında geri kazanılan atık lastik miktarı 44 bin 800 ton olarak gerçekleşti.
200?ten bu yana pil ve akümülatörlerin evsel atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi zorunlu. Bu atıkların geri kazanılmasında özellikle kobalt, demir, kadmiyum, ferronikel, nikel ve demir elde ediliyor. Atık pil geri kazanımı pilot tesisinin kurulması için TÜBİTAK ile bir proje yürütülüyor. Bu sayede toplanan atık pillerin hidrometalurjik yöntemlerle geri kazanımına çalışılıyor. Akü geri kazanımı konusunda yıllık toplam kapasitesi 150 bin 739 ton olan 16 tesise lisans verildi. Bu tesislerde çalışan personel sayısı 95. 2009 yılında geri kazanılan atık akü miktarı 52 bin 908 ton olarak gerçekleşti.
Tehlikeli atıklar
Sağlık kuruluşlarından kaynaklanan atıklar evsel katı atıkların dışında havada, suda ve toprakta kalıcı özellik gösteren ve ekolojik dengeyi bozan atıklar olduğundan tehlikeli ve zararlı atık sınıfına giriyor. Tıbbi atıklar, yakma tesislerinde yakılarak ve düzenli depolanarak bertaraf ediliyor. Tıbbi atıkların bertarafında gelişmiş ülkelerde alternatif bir teknoloji olarak uygulanan sterilizasyon yoluyla zararsız hale getirilmesi yöntemi de uygulanmaya başladı. Türkiye?de halen 17 adet sterilizasyon tesisi bulunuyor. Kısa adı PCB olan elektrikli ekipmanların yalıtımında kullanılan organik bileşikler kirletici olarak yüksek oranda toksik özelliğe sahip. Bu atıkların miktarının belirlenmesi ve özellikle yakma dışı teknolojiler kullanılarak bertaraf edilmesi için çalışmalar sürüyor.
Öte yandan, sanayiden kaynaklanan tehlikeli atıklar 2005 yılından beri toplanıyor. Tehlikeli atıkların geri kazanımı amacıyla yıllık toplam kapasitesi 600 bin ton olan 140 tesise lisans verildi. Bu tesislerde çalışan sayısı 1.100. 2009 yılında geri kazanılan tehlikeli atık miktarı 300 bin ton. Bazı tehlikeli atık türleri ise başta çimento fabrikaları olmak üzere bazı tesislerde bertaraf edilirken ek yakıt olarak kullanılıyor.
Atık tipine göre yatırım ihtiyacı
Atık tipi Yatırım ihtiyacı (Milyon euro)
Düzenli depolama 7.574
Ambalaj 655
Yakma 1.257
Tehlikeli atık 74
Toplam 9.560
Kaynak: ÜÇES (Ulusal Çevre Stratejisi), 2007-2023 dönemi projeksiyonu
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.