Dr. M. VEYİS FERTEKLİGİL, T-Bank Başekonomisti >> 2010?un ikinci çeyreğinde büyüme beklentilerin üzerine çıkarak yüzde 10.3 oldu. Geçen yılın ikinci çeyreğinde krizin etkisiyle yüzde 7.7?lik bir daralma yaşanmıştı. Böylece büyüme oranı bu daralmanın da üzerine çıkmış oldu ve krizin etkilerinin sona erdiğini teyit etti. Takvim etkisinden arındırılmış gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) da yılın ikinci çeyreğinde aynı hızda büyüdü. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYİH değerinin bir önceki döneme göre yüzde 3.7 artması ise ekonomik toparlanmanın yılın ikinci çeyreğinde de güçlü bir biçimde sürdüğünü ve ekonominin kriz sonrası normal işleyişine geri döndüğünü göstermekte. Bu arada TÜİK 2009 yılına ait çeyreklerdeki GSYİH verilerinde ufak çaplı revizyonlar yaptı.
Yılın ikinci çeyreğine ait üretim verilerine bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre tarımda küçük çaplı bir artış olduğu, sanayi kesiminde güçlü büyümenin sürdüğü ve hizmetler kesiminde de büyümenin ivmesinin arttığı görülmekte. Bu çerçevede, inşaat sektöründe yılın ilk çeyreğinde kaydedilen büyümenin yerini iki haneli güçlü bir artışa bıraktığı dikkat çekmekte. Bu yılın Nisan-Haziran döneminde tarım sektörü yüzde 1.1 büyürken, sanayi kesiminde büyüme yüzde 15?e yaklaştı Hizmetler sektöründe büyüme yüzde 9.6?yı bulurken, bu sektöre dahil olan inşaat sektöründe de yüzde 21.9?luk büyüme kaydedildi. GSYİH?ya katkılar incelendiğinde tarım kesiminin katkısının 0.1 puanda kaldığı, sanayinin katkısının 4.1 puan, hizmetler kesiminin katkısının ise 6.1 puan olduğu görülmekte.
Harcamalar tarafına bakıldığında, tüketim harcamalarının yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5.9 arttığı görülmekte. Özel sektör tüketim harcamalarında yüzde 6.2 artış olurken, kamunun tüketim harcamaları artışı yüzde 3.6 oldu. Yılın ilk çeyreğinde artış eğilimine girmiş olan sabit sermaye yatırımlarının ise bu yılın ikinci çeyreğinde hızlandığı dikkat çekmekte. Burada, özel sektörün yatırımlarını hızlandırdığı görülürken, kamu tarafında ilk çeyrekte azalan yatırımların ikinci çeyrekte tekrar artış eğilimine girdiği görülmekte. Özel sektörün yatırımları yüzde 32?nin üzerinde artarken, kamu yatırımları yüzde 15?e yakın büyüme kaydetti. Stoklarda ise yüzde 1.2 artış oldu. Bu yılın ikinci çeyreğinde ithalat yüzde 17.8 artarken, ihracattaki artış yüzde 12.1 oldu.
Büyümeye katkılar incelendiğinde özel sektör harcamalarının 4.5 puan, kamu harcamalarının ise 0.4 puan katkıda bulunduğu göze çarpmakta. Özel sektörün sabit sermaye yatırımları büyümeye 5.3 puan katkı yaparken, kamu yatırımları 0.6 puan katkıda bulundu. Stoklardaki artışın ise büyümeyi 1.2 puan pozitif etkilediği görülmekte. İthalat artışının ihracatı geçmesi sonucunda büyümeye dış talep katkısını ise negatif 1.6 puan olduğu izlenmekte.
Yılın ikinci çeyreğinde yüzde 10?u aşan büyüme özellikle sanayi ve hizmetler kesimindeki hızlı büyümeden kaynaklandı. İnşaat sektöründe de tekrar iki haneli büyüme rakamlarının yakalandığı izlenmekte. Büyümede geçen yıldan kaynaklanan baz etkisi önemli rol oynadı. Buna karşılık, veriler krizin etkisinin artık giderildiği ve ekonominin kriz öncesi rakamlara döndüğünü göstermekte. Özellikle özel sektör yatırımlarının yüzde 30?un üzerinde büyümesi ve kamu yatırımlarında da tekrar büyüme eğilimine geçilmesi dikkat çekici. Yılın geri kalan döneminde; geçen yıldan kaynaklanan baz etkisinin azalması, iç talepteki artış hızının ivme kaybetmesi olasılığı ve küresel ekonomideki toparlanma hızının yavaşlaması ile beraber ihracatın da hız kaybetmesi gibi gerekçelerle ekonominin büyüme hızının yavaşlamasını beklemekteyiz. Zaten özellikle sanayi üretimi ve ihracat ile ilgili açıklanan son veriler bu yavaşlamayı teyit eder nitelikte sayılabilir. Ancak bu olası yavaşlamaya rağmen yılsonu büyüme hızının yüzde 6.5-7 dolaylarında gerçekleşeceğini tahmin etmekteyiz.
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.