“Çaltılıdere Tekne Yat Projesi revize edilmeli”

İzmir?in Aliağa İlçesi’nin Çaltılıdere Köyü’nde tekne yat tersanesi olarak bir kooperatife ön tahsisi yapılan yerin ön kiralama bedelinin henüz İzmir Defterdarlığı’na ödenemediği kaydedildi. Aliağa Ticaret Odası?nın meclis toplantısında, Çaltılıdere?de kurulması düşünülen tekne yat imalat projesi tartışıldı. Meclis üyeleri, sektörün ihtiyacından çok büyük bir alanın bir kooperatife tahsis edildiğini, kooperatifin, arazinin yıllık 5 milyon TL olan ön tahsis bedelinin yüzde 20’sini dahi İzmir Defterdarlığı’na ödeyemediğini, projenin bu haliyle gerçekleşmesinin çok güç olduğunu dile getirdi.

Yıllık arazi bedeli 5 milyon TL

Ege bölgesinde ve İzmir il sınırları içerisinde dağınık halde bulunan, çağdaş yapılanmadan uzak biçimde üretim yapan deniz araçları imalat sektörü ve yan sanayisini bünyesinde toplamak amacıyla İzmir?in Aliağa ilçesi Çaltılıdere köyünde belirlenen 1200 dönümlük alanda kurulmak istenen Tekne yat imalat sanayi bölgesi projesinde 15 Temmuz 2010 tarihine kadar ödenmesi gereken arazi kira bedelinin henüz ödenemediği kaydedildi.

2001 yılında başlatılan çalışmalarla tekne yat imalat sektöründe faaliyet gösteren bazı sektör girişimcileri S.S. İzmir Yat ve Tekne İmalatçıları Endüstrisi Toplu İşyeri Kooperatifini kurarak bakanlığa arazi tahsisi için başvurdu. Mart 2010?da Maliye Bakanlığı kooperatife tahsis edilecek 1228 m2 arazi için metrekare değerini 4 TL olarak tespit etti. Ön kiralamanın yapılabilmesi için kooperatifin yaklaşık 5 milyon TL tutarındaki kiralama bedelinin bu yılki taksiti olan yüzde 20?sini İzmir Defterdarlığına 15 Temmuz 2010?a kadar yatırılması gerekiyordu. Ancak kooperatifin Defterdarlığa henüz bu ödemesini yapamadığı öğrenildi. Arazi kira ödemesinin yapılamamasıyla tahsisin iptali riski gündeme geldi.

Proje bu haliyle gerçekçi ve uygulanabilir değil

Aliağa Ticaret Odası?nın meclis toplantısında, Çaltılıdere?de kurulması düşünülen tekne yat imalat projesi tartışıldı. Meclis üyeleri, projenin ekonomik gerçeklere uygun olmayacak şekilde büyük tutulduğunu ifade etti. Oda Meclisinde, Çaltılıdere?de yapılması düşünülen tekne yat imalat bölgesinin bu haliyle gerçekleştirilmesinin imkânsız olduğu, projenin; sektörün gerçekleri ve ekonominin genel gereklilikleri dikkate alınarak uygulanabilir bir ölçeğe indirilmesi gerektiği görüşü dile getirildi.

Oda meclis üyeleri, tekne yat imalatı için çok büyük bir bölgenin ayrılmasına tepki gösterdi. Meclis Başkanvekili Ömer Ertürk, ?Bu kadar büyük bir bölgenin sadece tekne yat imalatçılarına ayrılması doğru olmadığı gibi, yere talip olan kooperatifin de boş arsa kira bedelini dahi ödeyecek gücü olmadığını görüyoruz. Gerçekçi bir proje değil, revize edilmesi lazım. Bu haliyle bu projenin yapılması çok güç. Bölgenin ve ülkenin kaynaklarının rantabl olmayan projelere aktarılması doğru değil? dedi.

Aliağa TO Meclis Başkanı Özer: Bu projelere ‘firavun yatırımı’ derler

Meclis üyelerinin konuyu gündeme getirmesi üzerine konuşan Aliağa Ticaret Odası Meclis Başkanı M. Ender Özer ?Ne yazık ki sektör gerçeklerinden kopuk, fizibilitesi hatalarla dolu bir başlangıç yapıldı. Bu yanlış başlangıç, gerekli ve gerçekleştirilebilir bir yatırımın hiç gerçekleşmemesi ihtimalini doğuruyor? dedi.  Meclis Başkanı Özer ilginç bir tanımlama da yaparak ?Bu tip projelere ekonomi literatüründe ?firavun yatırımı? derler. Gösterişli ve büyüktürler fakat gerçekleştirilmeleri ancak havadan para yağması veya devletin gücünü popülist amaçla mobilize etmesiyle gerçekleşir? diye konuştu.

Meclis Başkanı M. Ender Özer; ?Ne yazık ki bu projede devletin ilgili kurumları yanlış yönlendirildi. 250/300 dönüm alan için tahsis ve planlama yapılsaydı sektör için yeterli ve uygulanabilir olacaktı. Marmaris Bodrum dâhil tüm ege bölgesinin tekne imalatçılarını ve İzmir?in imalatçılarını bir araya toplayıp 50 yıllık büyüme projeksiyonu da yapsanız bulacağınız ölçek budur. Dünya?da enerji verimliliğinin son derece önemli hale geldiği bir süreçteyiz. Bundan yakıt canavarı megayat sektörünün etkilenmemesi beklenemez. Dolayısı ile sektör hakkında projeksiyon yaparken birkaç Arap prensi ile Rus oligarkına devasa yatlar yapabilmeyi değil, mdünyanın yeni üst-orta sınıfı olan tüketici hedeflenmeliydi. Bu müşteri profilinin talebi olan tekneler de maksimum 40-50 metre boyunda megayat ve charter tekneleridir ve bunların da üretileceği tesisler için maksimum 5 ve 10?ar dönümlük alanlar yeterlidir? dedi.

Ege yerinde sayıyor

Aliağa Ticaret Odası Meclis Başkanı Özer, bölgede yapılacak dolgunun yanında dip derinliğinin de tarama gerektirdiğini ifade ederek, ?Mega yat inşa edilecek bir yerde minimum derinlik 6 metre olmalıdır. Burada doldurulacak alanın bittiği yerlerde dahi 1,5 metre su derinliği var. 6 metrelik derinlikler 1 km daha açıkta. Dolayısı ile altyapı maliyetleri emsal inşa bölgelerine göre çok fazladır. Geçtiğimiz 7-8 yıl içinde Karadeniz bölgesinde yaklaşık 15 adet tersane bölgesi ilan edilip yaşama geçirilirken İzmir?in ve Ege bölgesinin hala bu sorunuyla ilgili çözüm üretememesi düşündürücüdür. Bence bir an önce sektör temsilcileri ile ilgili Oda?ların ve STK?ların bir araya gelip gerçekçi ve uygulanabilir hedefi koyması ve eyleme geçmesi gereklidir. Aksi takdirde DTO şube başkanı Geza Dologh?un ? 5 yıl içinde Çaltıdere?nin faaliyetine başlamasını bekliyoruz? beyanatı da gerçekçi olmayan bir temenniden öteye anlam taşımaz? görüşünü dile getirdi.