Nusaybin’le beraber 7 gümrük kapısı TOBB’a emanet

Nusaybin Gümrük Kapısı’nın yap-işlet-devret modeliyle yeniden inşası ve işletmesine ilişkin Uygulama Sözleşmesi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve Devlet Bakanı Hayati Yazıcı’nın katılımlarıyla TOBB Birlik Merkezi’nde imzalandı.

Modernizasyon sonrasında Nusaybin Gümrük Kapısı’nın yıllık kapasitesi 500 bin araç ve 2 milyon yolcuya çıkacak. Bir yıl içinde tamamlanması beklenen projenin maliyeti 31 milyon TL, işletme süresi de 20 yıl olacak. İmza töreninde konuşan Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, Nusaybin Gümrük Kapısı’nın Suriye sınırında modernizasyonu yapılacak ikinci kapı olacağını söyledi. Yazıcı, TOBB yetkililerinden bir yılda tamamlanması öngörülen projenin 10 ayda tamamlanmasını istedi.

İpsala, Habur, Cilvegözü, Sarp, Kapıkule, Hamzabeyli gümrük kapılarının modernizasyonunu tamamladıklarını belirten TOBB Başkanı Rifat Hısarcıklıoğlu ise Nusaybin Gümrük Kapısı’nın Irak?a geçişlerde önemli bir alternatif olacağını ve Habur Gümrük Kapısı üzerindeki yükü hafifleteceğini söyledi. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’nun imza töreninde yaptığı konuşma şöyle:

“Son 10 yılda yeni bir rota çizen ve büyüyen ekonomimize paralel olarak, dış ticaret hacmimizi 3,5 kat artırmayı başardık. Ekonomimiz büyüdükçe, vizyonumuz da, hedeflerimiz de büyüdü. Bakış açımız değişti. Bugün, dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girme, 500 milyar dolar ihracat yapma hedeflerini telaffuz ediyoruz. Bu hedefler bize uzak gelmiyor. Türkiye?nin her ilini karış karış dolaşan biri olarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim; bu hedefler hem milletimizin, hem işadamlarımızın zihnine kazınmış durumda. Bugün Türkiye?yi sanayi devi yapmanın yanında, bir transit geçiş ve lojistik devi yapmaktan bahsediyoruz. Tarihi İpek Yolu’nu yeniden canlandırmanın planlarını yapıyoruz.  İşte biz TOBB olarak üstlendiğimiz gümrük kapılarının modernizasyonu projelerine, bu vizyonla yaklaşıyoruz. Son yıllarda hükümetimizin komşu ülkelerle geliştirdiği ilişkiler, ekonomik alana da çok hızlı yansıdı. Türk özel sektörü, bölgesinin en önemli tedarikçisi haline geldi.

2002-2009 döneminde toplam ihracatımız yüzde 180 oranında artarken, kara sınır komşularımıza yaptığımız ihracatın artış oranı, yüzde 620 oldu. Bu anlamda, 100 milyar doları aşan ihracatımızın yüzde 45?i, dış ticaret hacmimizin yüzde 40?ı kara sınır kapıları aracılığıyla yapılıyor. Yine, ülkemize giriş-çıkış yapan toplam yolcuların yüzde 30?dan fazlası, kara gümrük kapılarını kullanmaktadır. Kara gümrük kapılarımızdan yılda 5 milyon araç ve 15 milyon yolcu geçmektedir. Karayolu taşımacılığında Avrupa?nın en büyük filosuna sahibiz.

Daha fazla ticaret, daha iyi ülke tanıtımı ve daha düzgün sınır güvenliği

Bütün bunlar, gümrük kapılarımızı etkin ve verimli hale getirmenin, ülke ekonomisi ve tanıtımı açısından ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Gümrük kapılarının modernizasyonu üç önemli kazanç sağlayacaktır; daha fazla ticaret, daha iyi ülke tanıtımı ve daha düzgün sınır güvenliği.

TOBB?un kuruluş kanunuyla, iç ve dış ticareti kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak görevi verilen birliğimiz, böyle bir projede sorumluluk almaktan kaçınmamıştır. Bu kapsamda, İpsala, Habur, Cilvegözü, Sarp, Kapıkule, Hamzabeyli gümrük kapılarının modernizasyonunu tamamladık. Bu gümrük kapılarında ortalama bekleme süresi 40 dakikadan, 10 dakikaya indirildi. Araç ve yolcu kapasitesi dört kat artırıldı. Nusaybin ile birlikte yedi gümrük kapısının daha proje çalışmalarına devam etmekteyiz.

Gümrük kapılarının modernizasyonu projelerine bugüne kadar birliğimizce yapılan yatırım tutarı 190 milyon doları bulmuştur. Özetle, bir yandan devletin üzerindeki yatırım yükünü alıyoruz. Diğer yandan modernize edilerek işlem hacmi büyüyen kapılardan, devletimize daha fazla vergi geliri kazandırıyoruz.

Suriye-Türkiye arasındaki araç giriş çıkışı üç kat arttı

Yap-işlet-devret modeliyle modernize edeceğimiz Nusaybin gümrük kapısı, Suriye sınırında modernizasyonu tamamlanan ikinci kapımız olacak. Son dönemde Suriye ile ekonomik ve sosyal alanda artan işbirliği, vizelerin kaldırılması, ticaret hacmini ciddi oranda artırmış ve araç giriş çıkışları üç katına çıkmıştır.

Suriye?ye yaptığımız ihracat her yıl ortalama yüzde 30 ila yüzde  40 arasında artıyor. Bu artışı, mevcut kapıların karşılaması artık mümkün değildir. Nusaybin gümrük kapısında, yıllık yaklaşık 16 bin araç ve 200 bin yolcuya hizmet verilirken, modernizasyonun sonrasındaki kapasite, 500 bin araç ve 2 milyon yolcuya çıkacaktır. Yatırımların bir yıl içinde tamamlanması planlanmıştır. Proje maliyeti 31 milyon TL?dir.

Nusaybin gümrük kapısı, Irak?a geçişlerde de önemli bir alternatif olacak ve Habur gümrük kapısının üzerindeki yükü de hafifletecektir. Bu da hem nakliyeciler, hem de ihracatçılar açısından büyük bir avantaj olacaktır. Zira Nusaybin Gümrük Kapısı’ndan Suriye?ye girdikten sonra, Suriye-Irak arasındaki El Rabia Kapısı’na sadece 76 kilometrelik bir mesafe bulunuyor. Nusaybin Gümrük Kapısı4nın modernizasyonu, Ortadoğu?ya yeni bir kapı daha açacak ve Güneydoğu Anadolu?nun kalkınmasında önemli bir yol oynayacaktır. Diğer yandan, Suriye ile yürütülen görüşmelerin neticelenmesi ve ortak kapı modelinin uygulamaya konulması halinde, Nusaybin Gümrük Kapısı’nın, tek kapı-iki gümrük uygulaması ile, transit geçişe imkan sağlayacak olması, bölge ülkeleri ile hem ekonomik, hem de siyasi alanda yeni bir dönemi başlatacaktır. Bu şekilde iki ülkenin gümrük işlemleri tek bir noktada gerçekleşecektir. Bu uygulamanın, diğer bölge ülkeleri çerçevesinde de genişletilmesi, Doğu-Batı eksenindeki ticaretin ve kara taşımacılığının gelişmesine çok önemli katkılar sağlayacak, Tarihi İpek Yolu rotasındaki diğer ülkelerin gümrük uygulamalarına da örnek teşkil edecektir.

Özel sektör-kamu işbirliğinin en etkin ve verimli örneği olan, gümrük kapılarının modernizasyonu projelerini, başarıyla sürdürmenin, haklı gurur ve sevinci içindeyiz. Bu projelerdeki başarılar, Türkiye?de özel sektörün asli temsil mekanizması olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği?nin, bu misyonu hakkıyla taşıdığının göstergesidir. Elbette bu başarılı projelerde, kamu idaremizin gösterdiği çağdaş vizyonun hakkını da vermeliyiz ve takdir etmeliyiz. Bu çerçevede, projelerin gerçekleştirilmesinde; başından sonuna desteklerini esirgemeyen sayın başbakanımıza ve her safhada özverili katkı ve gayretli çalışmalarıyla bize destek veren sayın bakanımıza ve gümrük müsteşarlığının değerli bürokratlarına şükranlarımızı sunuyorum.”