Sancılı büyüyen işletmeleri yönetebilmenin ilacı “üç-beş-yedi kuralı”

Günümüz iş dünyasında giderek artan rekabet ortamı, sürekli ve hızlı değişimlere sahne oluyor. Firmaların ayakta kalabilme ve rekabet edebilmek için bu değişimleri yönetecek etkin yönetici ve liderlere ihtiyacı var. Bununla birlikte ?aile şirketi? cenneti ülkemizde, firma sahip ve yöneticilerinin; iş yönetimi ve liderlik konusunda da zihniyetlerinin değişmesi gerekiyor. İşletmelerde ölçek değiştikçe, çalışan sayısının arttığı, iş kapasitesinin farklılaştığı dikkate alınarak, yönetimlerinin de kendilerini yenilemesi bir zorunluluk olarak kendini gösteriyor. Şirket sahiplerinin kendi firmasının kontrol alanını yönetebilmesi için ?üç-beş-yedi kuralı?ni bu nedenle devreye sokması gerekiyor.

Erzurum Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezi (ABİGEM) Direktörü Prof. Dr. Osman Demirdöğen, ?İşletme belirli bir büyüklüğe gelinceye kadar, belki bir takım sorunlar çözülebilir, belki bir takım işleri yürütmek de mümkündür ancak işletme belirli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra mutlaka bir profesyonel destek alma zorunluluğu var? dedi. Bunun yöneticiler tarafından kesinlikle, ?Ben yetersiz duruma geldim, artık işe yetmiyorum şeklinde düşünülmemesi? gerektiğini belirten Prof. Dr. Demirdöğen, ?Çünkü herkesin bir kaldırma kuvveti ya da bir yönetim kabiliyeti var. Yani bunu ancak bir eğitimle geliştirebilirsiniz, o da bir yere kadar? diye konuştu.

İşletme yönetiminde ?kontrol alanı? diye bilinen bir kavramı KOBİ sahip ve yöneticilerinin çok iyi bilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Demirdöğen, ?Biliyorsunuz kontrol alanı diye bir kavramımız vardır, yönetimde. Üç, beş ve yedi rakamlarından bahsederiz. Deriz ki, ortalama bir yönetici üç kişiyi yönetir. Buradaki kişi, birim sayısı da olabilir. Eğitimli bir yönetici bir-beş kişi ya da beş birimi yönetir. Çok iyi, çok donanımlı bir kişi de yedi kişiyi? Üç-beş-yedi kuralı buradan geliyor. Bu rakamların dışına çıktığınızda zaten bunu göremiyorsunuz. Bu alanı görebilmek için de mutlaka dışarıdan profesyonel destek almak zorundasınız? dedi.

Belli bir süre sonra işletme körlüğünün de KOBİ?lerin kapısını çaldığını hatırlatan Erzurum ABİGEM Direktörü Prof. Dr. Demirdöğen, KOBİ sahip ve yöneticilerini ?Siz ne kadar iyi bir yönetici olursanız olun, bildikleriniz, sizin çevreniz tarafından size verilenlerle sınırlı. Dolayısıyla çevrenizdeki bilgi akışı ne kadar azalırsa, siz işletmenizle ilgili o kadar bilgi sahibi oluyorsunuz ve yönetirken de o eksik bilgiyle yönetiyorsunuz? diye uyardı.

İşletme körlüğü profesyonel destekle önlenebilir

Türkiye işletmelerinin ilk kuruluş dönemlerinde, pazarlamayı da finansı da personeli de kurucu sahiplerin yaptığını, ancak işletme büyüdükçe ve yönetilecek kişi sayısı arttıkça bu mantalitenin değişmesi gerektiğini söyleyen Erzurum ABİGEM Direktörü Prof. Dr. Demirdöğen şöyle konuştu:

?Belki en başta, pazarlamayı da siz yapıyorsunuz, finansı da hatta, personeli de siz yönetiyorsunuz. Ama işletme büyüdükçe, yönetilecek kişi sayısı 50 kişiye çıktığında, bu sefer pazarlamayla birinin, finansla bir başkasının uğraşması gerekiyor. İşletme daha da büyüdükçe, belki, bunlar departman haline gelip, her yönetimde, belli yöneticilerin olması gerekiyor. Yani, bu doğal bir süreç ve bu doğal süreci KOBİ?lerin iyi izlemesi gerekiyor. Belirli bir büyüklüğe ulaşınca, firma ya kendi içinde bir yapılanmaya gitmeli ya da profesyonel destek alarak bu aşamaları sağlıklı bir şekilde geçirmeli.?

Avrupa Birliği-MEDA programı kapsamında finanse edilen ve Avrupa Birliği Komisyonu ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) ortak projesi olan Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezleri?nin KOBI?lerin rekabet seviyelerini artırmalarına ve potansiyellerini geliştirmelerine yardımcı olacak profesyonel yönetim danışmanlığı ve eğitim hizmetleri sunarak, ekonomik kalkınmaya destek olduğunu hatırlatan Prof. Demirdöğen, Erzurum ABİGEM?in de kurulduğu Haziran 2008 tarihinden bu yana, bölgedeki KOBİ?lerin niteliğinin artırılması amacıyla; ihracatı geliştirme, iş geliştirme, pazarlama yönetimi, finans yönetimi, insan kaynakları yönetimi ve girişimcilik konularında danışmanlık ve eğitim hizmetleri verdiğini, sözlerine ekledi.