Aralık ayında cari işlemler açığı 3.2 milyar dolar oldu. Böylece 2009 yılında cari işlemler açığı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 67 azalarak 13.9 milyar dolar oldu. Cari işlemler açığının azalmasında dış ticaret açığındaki daralma en önemli etken oldu. T-Bank Başekonomisti Veyis Fertekligil, 2009 yılındaki Ödemeler Dengesi gelişmelerinin değerlendirdiği raporunda şu görüşlere yer verdi:
?2009?da dış ticaret açığı yüzde 53.4 azalarak 24.7 milyar dolar oldu. Hizmetler dengesi fazlası 16.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Net turizm gelirleri ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7.3 azalarak 17.1 milyar dolar oldu. Gelir dengesinde ise 7.6 milyar dolarlık bir çıkış oldu. Cari transferlerden kaydedilen giriş ise 2.3 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Ödemeler dengesinin finans hesaplarındaki hareketlere bakıldığında, 2008 yılında 34 milyar dolar olansermaye girişinin bu yılın aynı döneminde 6.2 milyar dolar olduğu görülmekte. Doğrudan yatırım girişlerinde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre azalma kaydedildi. Doğrudan yatırım girişi yüzde 61.7 azalarak 15.7 milyar dolardan 6 milyar dolara geriledi. Bu dönemde yabancıların Türkiye?de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımları 1.8 milyar dolara düştü.
Portföy yatırımlarında ise 2008 yılına göre artış oldu. 2008 yılında 5 milyar dolar çıkış kaydedilen portföy yatırımlarında 2009 yılında 198 milyon dolar giriş oldu. Aralık ayında kamu yurtdışında yeni bir satış ya da geri ödemede bulunmadı ve böylelikle 2009?da kamunun net borçlanması 1.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Devlet iç borçlanma senetleri piyasasında Aralık ayında 1.2 milyar dolarlık net satım gerçekleşti ve böylece 2009?da toplam satış 1.7 milyar dolar oldu. Hisse senedi piyasasında gerçekleşen 639 milyon dolarlık net alımla birlikte bu piyasada 2009 yılında 2.8 milyar dolarlık net alım oldu.
Sözkonusu dönemde yurtdışından yapılan menkul kıymet alımları ise 2.7 milyar dolar düzeyinde oldu. 2008 yılında 22.8 milyar dolar giriş olan diğer yatırımlar tarafında ise 16 milyon dolar çıkış oldu. 2009 yılında diğer sektör tarafındaki kredi ve borç geri ödemelerinden kaynaklanan çıkış 10.1 milyar doları bulurken; bankalar tarafında 9.7 milyar dolarlık fon girişi oldu. Bu kapsamda bu dönemde bankaların yurtdışı muhabirlerde tuttukları döviz mevduatı 6 milyar dolar azaldı. Bankaların döviz mevduat hesapları yaklaşık 7.9 milyar dolar artarken, bankaların yurtdışına geri ödedikleri krediler 4.1 milyar dolara ulaştı.
Özetle, 2009 yılının ödemeler dengesi tablosu incelendiğinde cari dengede 13.9 milyar dolar açık verilirken, finans hesaplarında 6.2 milyar dolarlık bir giriş oldu. Net hata ve noksan kaleminde ise Aralık ayında kaydedilen 2.1 milyar dolarlık girişle birlikte (varlık barışı ile ilgili olduğunu sandığımız) kümülatif bazda 8.4 milyar dolarlık bir giriş kaydedildi; böylelikle cari işlemler açığının önemli bir bölümü bu sayede karşılanmış oldu. Merkez Bankası rezervlerinde ise Aralık ayında kaydedilen 863 milyon dolarlık girişle birlikte yılsonu itibariyle 111 milyon dolarlık bir artış olurken, IMF?ye 680 milyon dolarlık bir geri ödeme yapıldı. Sonuçta, 2008?de 2.8 milyar dolarlık bir çıkış kaydedilen rezerv hareketlerinde 2009 yılında 791 milyon dolarlık bir giriş oluştu.
2010 yılında hem dış ticaret açığının artacağı beklentisi, hem de ekonomik büyümede kaydedilmesi öngörülen toparlanmanın sektörlerin borçlanma ihtiyacını artıracağı varsayımı altında cari işlemler açığının artacağını ve 25 milyar dolar civarında oluşacağını tahmin etmekteyiz.?
sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.